Αυτή η ουτοπική πόλη, μια αρχιτεκτονική φαντασία, που έχει στήσει η Βούλα Καραμπατζάκη στην γκαλερί Ζουμπουλάκη προκαλεί αλληλένδετους και παράδοξους συνειρμούς: πτήσεις πάνω από την Γκόθαμ Σίτι, ένας Κινγκ Κονγκ ανάμεσα στους ουρανοξύστες του 1930, όνειρα σε σπίτια που στοιχειώθηκαν στον χρόνο, περιστερώνες και παγόδες, κυψέλες και διαμερίσματα, τοτέμ και πύργους, ένα απόσταγμα και ένα συμπίλημα της ιστορίας της κατοίκησης. Μια αρχιτεκτονική ουτοπία που την προσεγγίζεις με σιωπή και δέος όπως όταν εισέρχεσαι σε έναν ναό.
Το πιο συγκινητικό, η κινητήριος δύναμη αυτής της εκφραστικής έκρηξης της Βούλας Καραμπατζάκη στην πρώτη ατομική έκθεσή της, είναι ότι όλα τα έργα, ορισμένα σε μεγάλες διαστάσεις, σωστοί πύργοι, είναι φτιαγμένα από χαρτόνι. Ολη αυτή η πόλη της φαντασίας είναι κατασκευασμένη από το ίδιο υλικό: «χαρτόνι κυψελωτό και χαρτόνι κυματοειδές», όπως εξηγεί η καλλιτέχνις. Ατελείωτες ώρες δουλειάς στο εργαστήρι, επιμονή μυρμηγκιού, πλήρης αφοσίωση στον σκοπό, αποθέωση της χειρωναξίας και υπόκλιση στη φαντασία.
Η έκθεση «Κτίσματα» είναι επιπλέον και μια δικαίωση για τη Βούλα Καραμπατζάκη. Γνωστή στον εικαστικό χώρο για πολλά χρόνια, με καταγωγή από την Κρήτη και με σπουδές αργυροχρυσοχοΐας, συντήρησης έργων τέχνης και υφαντικής, είχε επιδείξει ξεχωριστό ταλέντο στο δημιουργικό κόσμημα. Ξεχωριστά ήταν και τα έργα της που ενσωμάτωναν και συνδύαζαν υφάσματα και υβριδικά φυσικά υλικά, όλα σε απευθείας συνομιλία με ένα απόθεμα λαϊκής παράδοσης, χωρίς τα έργα να είναι «παραδοσιακά». Πριν από λίγα χρόνια και με σκληρή θέληση αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ, θητεία που την απελευθέρωσε. Με δάσκαλο τον Ζάφο Ξαγοράρη, η Καραμπατζάκη αποκαλύπτει με την έκθεση αυτή το εσωτερικό της κάλεσμα.
Οπως λέει η ίδια, επέδειξε μεγάλη προσήλωση στον στόχο της. Ολη η έκθεσή της είναι σαν μια σπονδυλωτή εγκατάσταση. «Τα έργα έγιναν χωρίς προσχέδια σε χαρτί», αναφέρει. «Αρχικά διαμορφώνονται μικρές μακέτες με το ίδιο το υλικό, το οποίο μπορεί να δουλεύεται αμέτρητες φορές έως ότου το αποτέλεσμα φτάσει σε μια ικανοποιητική αισθητική μορφή». Το χαρτόνι γίνεται ένα υλικό εύπλαστο. Οι πτυχώσεις του και οι ραβδώσεις του, τα κάθετα και τα οριζόντια στοιχεία του γεννούν ψευδαισθητικές ιερές κατασκευές. Ξεχνάς το υλικό και πιστεύεις πως περπατάς ανάμεσα σε σπήλαια της φαντασίας. Ολα αυτά τα χάρτινα κτίρια εμφανίζονται στατικά, αλλά η υπαινικτική ιερότητά τους τα καθιστά κινητικά. Δεν ξέρεις αν είναι σε καθεστώς ανέγερσης ή αποκαθήλωσης. Υπάρχει μια αίσθηση ημιτελούς, και μια αίσθηση πλήρωσης.
Η ίδια η Βούλα Καραμπατζάκη, απόλυτα βαπτισμένη μέσα στο ίδιο της το έργο, παραθέτει μια μακρά τυπολογία κτισμάτων για να περιγράψει αυτόν τον κόσμο τον χάρτινο που έφτιαξε με αφετηρία τη φαντασία της: «Ναοί, βωμοί, ξωκλήσια, μοναστήρια, περιστερώνες, ξερολιθιές, μονοπάτια, φάροι, αστικά κτίσματα, ουρανοξύστες, εγκαταλελειμμένοι οικισμοί, θεραπευτήρια, αρχαία θέατρα, αψίδες, γέφυρες, πύλες, στήλες, όλα σε απροσδιόριστο χρόνο και χώρο». Και πράγματι, ανάμεσα στα «Κτίσματα» νιώθεις τη σκιά της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας ή της Βαβυλώνας. Και την άλλη στιγμή, αισθάνεσαι το «Μετρόπολις» του Φριτς Λανγκ και τη συνάντηση του Μανχάταν με μια χειρωνακτική πηγαία αρχιτεκτονική. Φτεροκοπούν περιστέρια σε περιστερώνες της Τήνου υψωμένοι σαν τοτέμ και ανάμεσα νιώθεις το πέταγμα του Μπάτμαν σε κινηματογραφικούς ουρανοξύστες.
«Κτίσματα», έκθεση της Βούλας Καραμπατζάκη. Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Πλατεία Κολωνακίου 20. Διάρκεια έως 5 Οκτωβρίου.
