Ανάλογα με την ώρα της ημέρας, το φως δηλαδή, τη θερμοκρασία, το ύψος της υγρασίας αλλά και την ψυχική διάθεση του διαβάτη, η οδός Φιλελλήνων μπορεί να προσφέρει αισιόδοξες ή απαισιόδοξες οπτικές για το μέλλον της. Αν την περπατούσα για πρώτη φορά, και όχι για χιλιοστή όπως τις προάλλες, θα είχα την εντύπωση ότι είναι ένας δρόμος που τον συνέθεσε η τυχαία παράθεση ετερόκλητων κτισμάτων και όχι μια συντεταγμένη αστική κοινωνία. Θα παρατηρούσα επίσης μια αίσθηση αδιόρατης εγκατάλειψης που θα με τύλιγε σαν αόρατη μεμβράνη, ίσως γιατί υπάρχουν αδρανή κτίρια, σε κατάσταση όχι προς έπαινο.
Ωστόσο, αυτή η ίδια η οδός Φιλελλήνων, η τόσο κεντρική, η τόσο ιστορική, με τόσες φωτογραφικές λήψεις ήδη από το 1880 και μετά, με τους περικαλλείς ναούς της, τη Ρωσική και την Αγγλικανική Εκκλησία, θα μπορούσε να αυτοανακηρυχθεί σε δρόμο-πρότυπο. Συγκεντρώνει αντικειμενικά κριτήρια ποιότητας που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ώστε η Φιλελλήνων να ηγηθεί μιας κίνησης ανάνηψης της αστικής κουλτούρας στην Αθήνα.
Τα ιστορικά μέγαρα που κάποτε την ομόρφαιναν έχουν προ δεκαετιών κατεδαφιστεί. Εχουν μείνει λίγα. Μετά το 1960 γκρεμίστηκε η γωνία με τη Μητροπόλεως, όπου βρισκόταν το Μέγαρο Παχύ, από τα μεγάλα φιλολογικά σαλόνια του 19ου αιώνα. Ολο το συμπαγές μέτωπο από τη Μητροπόλεως έως την Ξενοφώντος, με την πυκνότατη ιστορική αίγλη του, ορατή σε φωτογραφίες προ του 1960, ξηλώθηκε μεταπολεμικά. Το εξαίρετο μέγαρο που είχε σχεδιάσει ο Κώστας Κιτσίκης γκρεμίστηκε και αυτό. Ιστορικές οικίες παλαιών οικογενειών σαρώθηκαν μετά το 1955. Η παλιά οικία Οικονομίδη του 1852, γωνία με Ξενοφώντος, όπου γεννήθηκε ο ποιητής Ζαν Μωρεάς, και πατρογονικό σπίτι του Θανάση Πετσάλη-Διομήδη, είχε ήδη γκρεμιστεί το 1937.
Ολες αυτές οι στρώσεις της Ιστορίας άφησαν χάσματα αλλά γέννησαν και τη νέα ζωή. Αυτό που παρουσιάζει σήμερα η Φιλελλήνων είναι ανεξάντλητες δυνατότητες. Ανάμεσα στο Σύνταγμα και στην Πλάκα, απέναντι από το Ζάππειο και τον Εθνικό Κήπο, σε γειτνίαση με τη Νίκης, με τις ωραίες οδούς Κυδαθηναίων και Κων. Τσάτσου να σχηματίζουν γωνίες, η Φιλελλήνων διαθέτει το επιπλέον πλεονέκτημα να έχει ιστορικά κτίρια υπό αποκατάσταση, όπως το νεοκλασικό μέγαρο στον αριθμό 23, που θα αναγεννηθεί από τη Βουλή των Ελλήνων. Μεγάλες τράπεζες διατηρούν εκεί καταστήματα και γραφεία. Το New Hotel, σε ανασκευασμένο ξενοδοχείο του 1964, καθώς και γειτονικά ξενοδοχεία, μπορεί να είναι επίσης συνομιλητές μαζί με γραφεία ταξιδίων, την Cosmote στη γωνία με τη Μητροπόλεως, τα εστιατόρια (ακόμη και της οδού Σουρή), τις εκκλησίες, το Ιδρυμα Χατζηκώνστα, που έχει κλειστό διατηρητέο κτίριο στη Φιλελλήνων 5, την κοινωνία των πολιτών και την τοπική αυτοδιοίκηση. Χρειάζεται πίστη· υπάρχει;
Ενα ακόμη θαυμάσιο κτίριο του Μεσοπολέμου, γωνία με Κυδαθηναίων, ανασκευάζεται για να γίνει ξενοδοχείο. Η παλιά αρχοντιά της Φιλελλήνων δεν θα έρθει πάλι, αλλά μπορεί και πρέπει να γεννηθεί κάτι νέο, που να γεννά αισθήματα ανάτασης και ελπίδας. Θα ήταν ωραίο να βλέπαμε περιποιημένα και ζωντανά δέντρα, λουλούδια και σχολαστική καθαριότητα. Ας βάλουν ένα χέρι και οι επιχειρήσεις που στεγάζονται στα πέριξ.
