Φρέντρικ Τζέιμσον (1934-2024): Επιδραστικός διανοητής, θεωρητικός και κριτικός

Φρέντρικ Τζέιμσον (1934-2024): Επιδραστικός διανοητής, θεωρητικός και κριτικός

1' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H συντακτική ομάδα του London Review of Books τον αποχαιρέτισε με τον καλύτερο τρόπο: αντλώντας χαρακτηριστικές φράσεις του, περιγραφές, ερωτήματα και συμπεράσματα από τα 17 δοκίμια που έγραψε για τη βρετανική λογοτεχνική επιθεώρηση μεταξύ του 1994 και του 2022.

«Οι νικητές των βραβείων Νομπέλ ανήκουν σε δύο κατηγορίες: εκείνους που τιμά το βραβείο και εκείνους που τιμούν το βραβείο», είχε γράψει με αφορμή τη βράβευση του Ιάπωνα συγγραφέα Κεζανμπούρο Οε το 1994. «Δεν υπόκεινται μόνο τα αντικείμενα στην εμπορευματοποίηση, αλλά οτιδήποτε μπορεί να έχει ένα όνομα», είχε αναφέρει στο δοκίμιο των 7.000 λέξεων που είχε γράψει για το βιβλίο του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες «Εκατό χρόνια μοναξιά». Στο δοκίμιό του για τα «Βιβλία του Ιακώβ» της Ολγκα Τοκάρτσουκ είχε γράψει: «Βρισκόμαστε σε αυτό που, κατ’ αναλογία με την ομίχλη του πολέμου, μπορεί να ονομαστεί ομίχλη της Ιστορίας: μόνο σταδιακά αρχίζουν να αναδύονται τα κοσμοϊστορικά γεγονότα και οι θεσμοί που αφήνουν πίσω τους».

Το όνομα του ομότιμου καθηγητή Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ, Φρέντρικ Τζέιμσον (1934-2024), που έφυγε την Κυριακή από τη ζωή σε ηλικία 90 ετών, ήταν συνδεδεμένο κυρίως με την έννοια του μεταμοντέρνου και τις μαρξιστικές σπουδές. Γεννημένος στο Κλίβελαντ, έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου και δίδαξε, όπως επίσης στο Γέιλ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, πριν καταλήξει στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ.

Υπήρξε επιδραστικός διανοητής, κριτικός λογοτεχνίας, αλλά ήταν οι ιδέες του για τον μεταμοντερνισμό και τον καπιταλισμό που τάραξαν τα νερά των θεωρητικών στις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Η αρθρογραφία του και τα βιβλία του για τον μεταμοντερνισμό ξεκίνησαν με το άρθρο «Postmodernism, or, the Cultural Logic of Late Capitalism», που δημοσίευσε στο περιοδικό New Left Review το 1984.

Ο Τζέιμσον έγραψε πολυάριθμα βιβλία για τη σχέση του δυτικού πολιτισμού με την πολιτική οικονομία, ορισμένα από τα οποία κυκλοφόρησαν και στα ελληνικά. Ενδεικτικά, από τις εκδόσεις Πλέθρον («Η πολιτισμική στροφή», «Παγκοσμιοποίηση και πολιτική στρατηγική»), τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια («Μια μοναδική νεωτερικότητα») και Angelus Novus («Μια αμερικανική ουτοπία», «Οι αρχαίοι και οι μεταμοντέρνοι»). Το τελευταίο του βιβλίο, «The Years of Theory: Postwar French Thought to the Present», θα κυκλοφορήσει στις 8 Οκτωβρίου.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT