Τριάντα χρόνια συμπληρώνουν φέτος οι Νύχτες Πρεμιέρας, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, το οποίο μέσα σε τρεις δεκαετίες εξελίχθηκε, μεγάλωσε πολύ και μαζί μεγάλωσε… εμάς: τις νεότερες γενιές κινηματογραφόφιλων της πρωτεύουσας, οι οποίες μέσα από τις προβολές των Νυχτών ερωτεύθηκαν το σινεμά, όπως συνέβαινε πιο παλιά με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Για τα τριακοστά γενέθλια οι διοργανωτές έχουν ετοιμάσει ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα προβολών, το οποίο πρόκειται να ανακοινωθεί αναλυτικά στην αυριανή συνέντευξη Τύπου – αρκετά highlights του πάντως έχουν γίνει ήδη γνωστά, ενώ ένα τελευταίο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το συστήνουμε σήμερα μέσα από την «Κ».
Εδώ και χρόνια, επιστήμονες, περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά και «σοφοί» του πληκτρολογίου προειδοποιούν ότι ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα γίνει με διακύβευμα το νερό. Το έχουμε δει και ως σενάριο κινηματογραφικών δυστοπιών, έτσι που σταδιακά ο συναγερμός ξεθυμαίνει ή τέλος πάντων τοποθετείται χαμηλότερα π.χ. από τον πιο «μοδάτο» κίνδυνο της τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο «Η μάχη για τη Λαϊκίπια», το ντοκιμαντέρ της Δάφνης Ματζιαράκη που έκανε πρεμιέρα στο Sundance και θα παρουσιαστεί στο σχετικό διαγωνιστικό τμήμα των φετινών Νυχτών Πρεμιέρας, δεν είναι μυθοπλασία. Η Ελληνίδα κινηματογραφίστρια, που το 2017 ήταν υποψήφια για Οσκαρ με το σπουδαστικό μικρού μήκους «4.1 Μίλια», ταξίδεψε αυτή τη φορά στην Κένυα προκειμένου να αναδείξει τη μικρογραφία μιας παγκόσμιας απειλής.
Η κοιλάδα της Λαϊκίπια στην Κένυα, ένα από τα πιο πλούσια σε άγρια πανίδα μέρη της Αφρικής, είναι επίσης ένα απέραντο βοσκοτόπι. Οχι τώρα, αλλά εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ο φακός της Ματζιαράκη εμφανίζεται στην περιοχή όταν εκεί συμπληρώνεται πλέον ένας χρόνος ξηρασίας και οι πρώτες εντάσεις ξεκινούν. Από τη μια υπάρχουν οι νομαδικές φυλές των ντόπιων Σαμπούρου, αιώνες μετακινούμενες κατά μήκος της πεδιάδας, προκειμένου να βρουν φρέσκο γρασίδι για τα βοοειδή τους· από την άλλη οι λευκοί ιδιοκτήτες απέραντων ράντσων –κι αυτά με βοοειδή–, κάποια από τα οποία φθάνουν μέχρι και τα 50.000 εκτάρια (όσο ένας… νομός Λάρισας). Οταν η παρατεταμένη ξηρασία ωθεί τους πρώτους να δρασκελίσουν τους ηλεκτροφόρους φράχτες των δεύτερων προκειμένου να ταΐσουν τα ζώα τους, τον λόγο παίρνουν τα όπλα.
Στη «Μάχη για τη Λαϊκίπια», που είδε πρώτη η «Κ», η κινηματογρα- φίστρια ταξίδεψε στην Κένυα για να αναδείξει τη μικρογραφία μιας παγκό- σμιας απειλής.
Το ντοκιμαντέρ, το οποίο συν-σκηνοθετείται από τον διακεκριμένο Κενυάτη Πίτερ Μουρίμι, ακολουθεί πρωταγωνιστές και από τις δύο πλευρές του σύρματος: ανθρώπους των Σαμπούρου, στη γλώσσα των οποίων τα βοοειδή ταυτίζονται κυριολεκτικά με τη ζωή, αλλά και εκείνους των ράντσων, οι πρόγονοι των οποίων έφθασαν από τη Δύση στην Κένυα πριν από τέσσερις γενιές, με τους ίδιους να αισθάνονται νόμιμοι κληρονόμοι της Λαϊκίπια. Καθώς η ξηρασία προεκτείνεται χρονικά στους 18 και στους 24 μήνες, οι συγκρούσεις γίνονται όλο και πιο βίαιες με νεκρούς ανθρώπους και ζώα εκατέρωθεν – η κλιματική αλλαγή ανοίγει εκ νέου τις κακοφορμισμένες πληγές της σύγχρονης αποικιοκρατίας, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μείγμα.
Οπως είπαμε, στις φετινές επετειακές Νύχτες Πρεμιέρας το αθηναϊκό κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει πολλά και ενδιαφέροντα, τα οποία ξεκινούν ήδη με την ταινία έναρξης. Το «Anora» του Σον Μπέικερ κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο τελευταίο Φεστιβάλ Καννών και έρχεται να μας δείξει το… γιατί. Εκτός των άλλων, οι Νύχτες ήταν και το πρώτο φεστιβάλ παγκοσμίως (!) που διοργάνωσε πλήρες αφιέρωμα στο έργο του σπουδαίου Αμερικανού κινηματογραφιστή το 2015. Κατευθείαν από την Κρουαζέτ μας έρχεται επίσης το «Megalopolis», το πολυσυζητημένο έργο ζωής του Φράνσις Φορντ Κόπολα, όπως και το «The Substance», η ταινία της Κοραλί Φαρζά που σόκαρε τις Κάννες, με την Ντέμι Μουρ να πρωταγωνιστεί σε ένα φεμινιστικό body horror για μεταμεσονύκτιες προβολές.
Από τα μέχρι τώρα γνωστά του προγράμματος ξεχωρίζουμε ακόμη δύο μικρά «διαμαντάκια», τα οποία διακρίθηκαν στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας. Το «April» της Γεωργιανής Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι απέσπασε το ειδικό βραβείο της επιτροπής, αφηγούμενο την ιστορία μιας μαιευτήρος που πραγματοποιεί παράνομες αμβλώσεις στη συντηρητική επαρχία της χώρας· επίσης το «Ι’m Still Here» του Βραζιλιάνου Βάλτερ Σάλες, ο οποίος αφηγείται μια συγκινητική οικογενειακή ιστορία τοποθετημένη στα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας. Οι 30ές Νύχτες Πρεμιέρας ανοίγουν αυλαία στις 2 Οκτωβρίου.
