Αθήνα, εσωτερικό, πρωί. Γυναίκα μπροστά σε οθόνη λάπτοπ.
Ομιλητής 1: Πού βρίσκεστε τώρα;
Ομιλητής 2: Είμαστε στο Σίδνεϊ, νύχτα, μέσα σε ένα αυτοκίνητο. Επιστρέφουμε από μια βραδιά ποίησης.
Ομιλητής 1: Μπορείτε να μιλάτε πιο δυνατά; Ακούω τον θόρυβο του δρόμου.
Ομιλητής 2: Ναι, βέβαια. Ελεγα ότι η φίλη μας είναι ποιήτρια και έκανε μια ανάγνωση απόψε.
Στη σκοτεινή οθόνη του υπολογιστή φαίνεται το εσωτερικό του αυτοκινήτου φωτισμένο από μια λάμπα αυτοκινητοδρόμου. Διακρίνονται τα πρόσωπα δύο γυναικών.
Ετσι ξεκίνησε η συνέντευξη με τη Νατ Ράνταλ και την Αννα Μπρέκον, σαν σενάριο της υβριδικής δουλειάς τους. Μιλήσαμε για την παράσταση «The Second Woman», ένα πολυταξιδεμένο –Λονδίνο, Αμστερνταμ, Βαρκελώνη, Ταϊβάν, Τορόντο– θεατρικό, κοινωνιολογικό και ψυχολογικό πείραμα, σε σύλληψη και σκηνοθεσία των δύο ανερχόμενων δημιουργών από την Αυστραλία που δείχνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα έργο τους, βεβαίως στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση.
Η συνομιλία διήρκεσε περίπου μισή ώρα και σε αυτό το διάστημα ποτέ δεν διέκρινα ποια είναι η Αννα και ποια η Νατ. Νομίζω πως ούτε εκείνες είδαν εμένα. Η συνθήκη είναι πολύ ταιριαστή με τη δουλειά τους: μια συζήτηση πάνω στη δημιουργία και στις μεταλλάξεις των σύγχρονων ανθρώπινων σχέσεων ανάμεσα σε τρεις γυναίκες που συνομιλούν διασχίζοντας ένα ψηφιακό σκοτάδι.
Ενα θεατρικό, κοινωνιολογικό και ψυχολογικό πείραμα, σε σύλληψη και σκηνοθεσία δύο δημιουργών από την Αυστραλία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Η Αννα Μπρέκον είναι ανεξάρτητη καλλιτέχνις, θεωρητικός και κριτικός κινηματογράφου. Η Νατ Ράνταλ είναι ιδρυτικό μέλος της καλλιτεχνικής κολεκτίβας Hissy Fit και της κολεκτίβας περφόρμανς MESS. Οι δυο τους μαζί πειραματίζονται πάνω στις διασταυρώσεις του θεάτρου, του κινηματογράφου και της περφόρμανς, ενώ στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση φέρνουν ένα «μανιφέστο» για τον ρόλο των φύλων και την ευαίσθητη δυναμική των σχέσεων.
Κεντρική φιγούρα της παράστασης είναι η Βιρτζίνια, την οποία στην Αθήνα θα υποδυθεί η Στεφανία Γουλιώτη. Τη γνωρίζουμε κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης με τον εραστή της, Μόρτι, που πραγματοποιείται μέσα σε ένα «κουτί», με την κάμερα να καταγράφει σε live χρόνο κάθε λεπτομέρεια της αλληλεπίδρασής τους. Η σκηνή επαναλαμβάνεται 100 φορές, κάθε φορά με έναν καινούργιο παρτενέρ για τη Βιρτζίνια.
Οι παρτενέρ δεν είναι απαραίτητα ηθοποιοί και δεν έχει προηγηθεί καμία πρόβα μεταξύ τους. Τα πάντα στηρίζονται στην έκπληξη της στιγμής, κι ενώ η πλοκή κάθε σκηνής είναι σταθερή, η εκτέλεσή της δεν είναι ποτέ η ίδια με την προηγούμενη.
Η παράσταση διαρκεί 24 ώρες. Το κοινό μπορεί να παρακολουθεί μόνο ό,τι συμβαίνει επί σκηνής ή μόνο την οθόνη ή να επιλέξει ανάμεσα στη βιντεοσκοπημένη και στη ζωντανή δράση. Μπορεί επίσης να μείνει στην αίθουσα όσο επιθυμεί, να φύγει ή και να επιστρέψει.
– Πώς συλλάβατε την ιδέα του έργου;
– Σκεφτήκαμε ότι μπορούμε να συνδυάσουμε τις ειδικότητές μας και στη συνέχεια να προσθέσουμε τον κινηματογράφο στο εγχείρημα, έτσι ώστε το κάθε μέσο να μετατοπίζει λίγο το άλλο. Αναρωτηθήκαμε: «Εντάξει, τι κάνει ο κινηματογράφος; Τι κάνει η performance art και πώς λειτουργεί το θέατρο; Και πώς μπορούμε να τα συνθέσουμε για να φτιάξουμε ένα σύνολο που δεν είναι ακριβώς το ίδιο με τα μέρη του;».
Η Στεφανία Γουλιώτη ενσαρκώνει τη Βιρτζίνια, η οποία επί 24 ώρες συναντά εκατό αγνώστους, με την κάμερα να καταγράφει σε live χρόνο την αλληλεπίδρασή τους.
Υπάρχει μια συνεχής επαναδιαπραγμάτευση της στρατηγικής, της σύνδεσης, της χημείας της ηθοποιού με ένα άλλο άτομο. Μας ενέπνευσε πολύ η Τζίνα Ρόουλαντς στην ταινία «Νύχτα πρεμιέρας». Ως χαρακτήρας κινείται μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων: ηθοποιός και σύντροφος του σκηνοθέτη Τζον Κασσαβέτη που υπογράφει το φιλμ, υποδύεται μια ηθοποιό που προβληματίζεται πάνω στην ταυτότητα του χαρακτήρα της και στη φύση του θεάματος. Στο επίκεντρο του έργου μας βρίσκονται τα συναισθήματα και το πώς οι άνθρωποι σχετίζονται μεταξύ τους. Αλλά επίσης η παράσταση λέει κάτι για έναν συγκεκριμένο τόπο σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Μιλάει για την πόλη στην οποία ανεβαίνει κάθε φορά, για τον ερμηνευτή αλλά και τους συμμετέχοντες. Συνεπώς το νόημα του έργου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ποιος παίζει σε αυτό.
– Διαφορετικοί τύποι ανθρώπων, διαφορετικοί τύποι παιχνιδιού για το ερωτικό ζευγάρι;
– Ναι, και παράλληλα ένα παιχνίδι με το φύλο (σ.σ. συμμετέχουν άνδρες και μη δυαδικά άτομα). Ετσι, ενώ η πλοκή της σκηνής είναι σταθερή, η εκτέλεσή της δεν είναι ποτέ η ίδια με την προηγούμενη. Oι εντάσεις τής επί σκηνής σχέσης ποικίλλουν: μπορεί να είναι πολύ τρυφερή ή αρκετά επιθετική, πολύ ερωτική, πολύ χιουμοριστική ή πολύ σοβαρή. Δεν επιδιώκουμε να κάνουμε κάτι αφηγηματικό. Σκεφτόμαστε: «Πώς δημιουργούμε την επιθυμία στο κοινό να παραμείνει μαζί μας επί τόσες ώρες και να διασκεδάσει όταν διηγούμαστε πάντα την ίδια ιστορία;». Αυτό αποτελεί κομμάτι της εξαντλητικής αποστολής της ηθοποιού – ερμηνεύτριας, που πρέπει να είναι ανθεκτική και ενδυναμωμένη καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Κάθε νέα σκηνή πρέπει να είναι μια νέα ευκαιρία. Ξέρετε, υπάρχει μια διαφορετική πολιτισμική σχέση με το θέατρο ανά τον κόσμο. Στην Αυστραλία δεν είναι πολύ δυνατή η θεατρική κουλτούρα, σε αντίθεση με το Λονδίνο, για παράδειγμα. Ετσι, ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν το έργο είναι σε μεγάλο βαθμό απόρροια της σχέσης τους με το θέατρο.
– Υπάρχει σενάριο στο «The Second Woman»;
– Εχουμε ένα σενάριο δυόμισι σελίδων. Συνεργαζόμαστε με την ηθοποιό ώστε να προετοιμαστεί το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού. Εκείνη πρέπει να κρατήσει τη δομή της παράστασης, να συνδεθεί με τους συμμετέχοντες και να προσπαθήσει να βρει ένα είδος μοναδικότητας σε κάθε σκηνή. Ολα γίνονται ζωντανά και οι αποφάσεις της είναι αυτές που τελικά συνθέτουν το περιεχόμενο της παράστασης.
– Τι περιμένετε να συμβεί στην Αθήνα;
– Ξέρουμε ότι η Στεφανία είναι μια πολύ ευφυής, ανθεκτική και ακριβής ερμηνεύτρια. Η Αθήνα, από την άλλη, είναι μια πόλη ανοιχτή, διαθέτει ενέργεια και αυθορμητισμό στον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται οι άνθρωποι. Ανυπομονούμε λοιπόν να το δούμε να συμβαίνει, επειδή πιστεύουμε ότι θα βγει κάτι πραγματικά πλούσιο και πολύ δυνατό.
«The Second Woman», Κεντρική Σκηνή | Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 5/10 από τις 4 μ.μ., για 24 ώρες.
