Για σημαντικές νομικές πτυχές της «αμοιβαίας επωφελούς λύσης για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα» του Parthenon Project, η οποία περιλαμβάνει την αναγνώριση πως στο θέμα της κυριότητας η ελληνική και η βρετανική πλευρά «συμφωνούν ότι διαφωνούν», έκανε λόγο ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος σε χθεσινή εκδήλωση της πρωτοβουλίας στην Αθήνα.
Αναφερόμενος στο «θραύσμα Fagan», που είχε επιστρέψει στην Ελλάδα ως «deposit» από το Μουσείο A. Salinas του Παλέρμο (και για το οποίο ο ίδιος ενημερώθηκε από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη), ο κ. Αλιβιζάτος, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Parthenon Project, σημείωσε ότι ο όρος θα πρέπει να μεταφραστεί ως «παρακαταθήκη» στα ελληνικά. «Δεν είναι όμως απλά μια λέξη, αλλά μια έννοια που περιλαμβάνεται στον αστικό μας κώδικα –άρθρο 822– και η οποία προέρχεται από το ρωμαϊκό δίκαιο», είπε ο συνταγματολόγος, ο οποίος υπογράμμισε ότι αυτός που δίνει κάτι ως παρακαταθήκη δεν είναι ανάγκη να αναγνωριστεί ως ιδιοκτήτης του από αυτόν που το παραλαμβάνει.
«Αν υπογράψουμε μια συμφωνία η οποία προσδιορίζει τη συναλλαγή σαν “παρακαταθήκη”, δεν αναγνωρίζουμε αυτομάτως στον καταθέτη την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, κάτι που λύνει πολλά προβλήματα», είπε ο κ. Αλιβιζάτος. «Η μόνη νομική υποχρέωση που προκύπτει είναι να επιστρέψει το αντικείμενο όταν ζητηθεί», συμπλήρωσε, αναφερόμενος σε όσα προβλέπει το σχετικό άρθρο. «Μπορούμε έτσι να αφήσουμε κατά μέρος το ιδιοκτησιακό και να προχωρήσουμε».
«Δεν αναγνωρίζουμε αυτομάτως στον καταθέτη την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, κάτι που λύνει πολλά προβλήματα», είπε ο Νίκος Αλιβιζάτος σε εκδήλωση της πρωτοβουλίας Parthenon Project.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, που απηύθυνε χαιρετισμό στη χθεσινή εκδήλωση, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις «εποικοδομητικές συζητήσεις» που διεξάγονται με το Βρετανικό Μουσείο τα τελευταία λίγα χρόνια και οι οποίες είναι σημαντικό να διέπονται από ειλικρίνεια και πνεύμα αλληλοκατανόησης. «Εχουμε καταλήξει σε ορισμένες συγκεκριμένες προϋποθέσεις, πάνω στις οποίες μπορούμε να χτίσουμε προκειμένου να βρούμε μια στρατηγική συνεργασία (…) η οποία θα έχει τελικά ως αποτέλεσμα την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέτειρά τους», είπε ο κ. Γεραπετρίτης, ο οποίος έκανε λόγο για μια «σχετική αισιοδοξία» και χαρακτήρισε σημαντικό το γεγονός ότι με τη νέα, υποστηρικτική βρετανική κυβέρνηση των Εργατικών μπορούν να συζητηθούν τα «logistics» μιας πιθανής επανένωσης.
Στον δικό της χαιρετισμό –που δεν περιλαμβανόταν στον αρχικό προγραμματισμό της εκδήλωσης, σύμφωνα με την επίσημη πρόσκληση– η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «η ελληνική πολιτεία δηλώνει συνεχώς την ειλικρινή πρόθεσή της να επεξεργαστεί δημιουργικές λύσεις προκειμένου η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέθλια γη, στο Μουσείο της Ακρόπολης, να μη δημιουργήσει κενό στις συλλογές και στο εκθεσιακό πρόγραμμα του Βρετανικού Μουσείου, προσφέροντας σε αντάλλαγμα περιοδικές εκθέσεις και δάνεια αρχαιοτήτων υψηλού κύρους, καλλιτεχνικής και ιστορικής σπουδαιότητας και αξίας, που θα διατηρούν αμείωτο και συνεχές το ενδιαφέρον του κοινού».
Ο Γιάννης Λέφας, ιδρυτής του Parthenon Project, συνόψισε τους βασικούς πυλώνες της πρότασης του οργανισμού (που περιλαμβάνουν και τη δημιουργία ελληνοβρετανικού ιδρύματος με πρόγραμμα υποτροφιών, ανταλλαγών κ.ά.), ενώ σημείωσε ότι η προτεινόμενη μετονομασία της Duveen Gallery του Βρετανικού Μουσείου σε «Prince Phillip Hellenic Gallery» θα αποτίει «φόρο τιμής στον πρίγκιπα Φίλιππο (σ.σ. σύζυγο της Ελισάβετ Β΄) και στις ελληνικές ρίζες του». Ο Τζέφρι Ρόμπερτσον, νομικός και συγγραφέας του βιβλίου «Σε ποιον ανήκει η ιστορία», υπενθύμισε τα «ψεύδη» του Βρετανικού Μουσείου περί «άδειας» που είχε δοθεί στον Ελγιν για απόσπαση των Γλυπτών και περί «διάσωσής» τους και «νόμιμης» απόκτησής τους από το ίδρυμα, ενώ η πρώην σκιώδης υπουργός Πολιτισμού των Εργατικών Θάνγκαμ Ντεμπονέρ, αφού ευχαρίστησε τον διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης Νίκο Σταμπολίδη για την ξενάγηση που πρόσφερε στα μέλη του Parthenon Project, τόνισε από τη μεριά της ότι τα Γλυπτά θα έπρεπε να έχουν επιστρέψει «καιρό τώρα».
Ερωτώμενος από την «Κ» στο περιθώριο της εκδήλωσης για το εάν το Parthenon Project έχει συζητήσει με το Βρετανικό Μουσείο την «αμοιβαία επωφελή λύση» του και για το ποια είναι η γνώμη του βρετανικού ιδρύματος γι’ αυτήν, ο πρόεδρος του οργανισμού λόρδος Βέιζι σημείωσε ότι προφανώς ο Τζορτζ Οσμπορν και ο Νίκολας Κάλιναν, ο πρόεδρος και ο νέος διευθυντής του ιδρύματος, θα διατυπώσουν τις δικές τους προτάσεις. «Δεν ξέρουμε πότε, όμως έχουν κάνει γνωστό ότι γίνονται συζητήσεις για συμφωνία», είπε ο λόρδος Βέιζι. «Σαφώς συζητούμε μαζί τους για τις σκέψεις και τις ιδέες μας και το κάνουμε στο πνεύμα τού να προωθηθεί μια λύση. Στο τέλος της ημέρας θα εξαρτηθεί από το Βρετανικό Μουσείο το ποιες θα προτείνει, αλλά φυσικά τους γνωστοποιούμε το δικό μας σκεπτικό».
