Τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 24 Σεπτεμβρίου, πολλά βιβλιοπωλεία σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ είχαν τα φώτα αναμμένα. Εκατοντάδες φαν της αγαπημένης συγγραφέως-φαινομένου των μιλένιαλ Σάλι Ρούνεϊ ανταποκρίθηκαν στα πάρτι που οργανώθηκαν εν αναμονή της κυκλοφορίας του τέταρτου βιβλίου της, «Ιντερμέτζο», ανυπομονώντας να είναι από τους πρώτους που θα το πάρουν στα χέρια τους. Στην πατρίδα της, Ιρλανδία, τα βιβλιοπωλεία είχαν ετοιμάσει μικρά δωράκια για τους πρώτους πελάτες και είχαν στοκάρει εκατοντάδες αντίτυπα περιμένοντας μαζική προσέλευση πιστών αναγνωστών της. Αλλωστε, τα βιβλία της, «Συζητήσεις με φίλους», «Κανονικοί άνθρωποι» και «Ομορφε κόσμε, πού είσαι», μόνο στην Ιρλανδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν πουλήσει 3 εκατ. αντίτυπα και έχουν μεταφραστεί σε 40 γλώσσες – τα δύο πρώτα μεταφέρθηκαν και στην τηλεόραση, σε δύο πολύ επιτυχημένες σειρές παραγωγής των BBC Three και Hulu. Θεωρείται μία από τις πιο επιδραστικές συγγραφείς της εποχής –το περιοδικό ΤΙΜΕ προ διετίας τη συμπεριέλαβε στη λίστα με τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους–, έχει κατορθώσει να συνδυάζει την αξιοζήλευτη εμπορική επιτυχία με την αποδοχή των κριτικών. Στα μπεστ σέλερ βιβλία της συνυπάρχουν τα όνειρα και οι φαντασιώσεις των μιλένιαλ, ενώ μέσα από τις ιστορίες και τους ήρωές της απενοχοποιεί τη γυναικεία ταυτότητα και τη σαρκική επιθυμία, εκφράζει χωρίς ντροπή τον πόνο και τη ματαίωση.
Η «Κ», με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου στις ΗΠΑ, ζήτησε από βιβλιόφιλους τη δική τους άποψη για τη συγγραφέα και το λογοτεχνικό της αποτύπωμα.
Σημαντικό να εκφράζεις τη γενιά σου
Αμάντα Μιχαλοπούλου, Συγγραφέας
Γνώρισα τα βιβλία της Σάλι Ρούνεϊ μέσω της κόρης μου. Στην αρχή διάβαζα διστακτικά, με δυσπιστία, επειδή έτσι αντιμετωπίζουμε τα μπεστ σέλερ, σαν να μην υπάρχουν κείμενα που μπορεί να ενώνουν τους ανθρώπους. Γρήγορα αφέθηκα στη ρέουσα πρόζα της, που γεννήθηκε από την πολύ βαθιά ιρλανδική ρίζα των προγόνων της. Αν το καλοσκεφτώ, μερικοί από τους συγγραφείς που έχω στην καρδιά μου (όπως η αμίμητη Εντνα Ο’ Μπράιεν) κατάγονται από την Ιρλανδία.
Οταν μιλάω για τη σημασία ενός συναρπαστικού διαλόγου στους μαθητές μου στη δημιουργική γραφή, φέρνω συχνά στο τραπέζι ένα δικό της κείμενο. Ξέρει πώς να φτιάχνει έναν αληθοφανή διάλογο με βαθιές υπαρξιακές αντηχήσεις και αμφιθυμία ακόμη κι όταν μιλάει για τον καιρό. Επίσης –στον βαθμό που η λογοτεχνία εξακολουθεί να είναι ηδονοβλεπτική ματιά σε άλλους κόσμους και ευκαιρία να καταλάβεις πώς σκέφτονται οι νεότερες γενιές– μαθαίνω πολλά για τα διλήμματα των σημερινών τριαντάρηδων διαβάζοντας τα βιβλία της. Και είναι τρομερά διαβασμένη και η ίδια, κάτι που εκτιμώ πολύ στους σημερινούς συγγραφείς. Είναι σημαντικό –και καθόλου ευνόητο– να εκφράζεις σφαιρικά τη γενιά σου γράφοντας μυθοπλασία.
Ο χρόνος θα δείξει την αντοχή των βιβλίων της
Γιάννης Καλογερόπουλος, Υπάλληλος του βιβλιοπωλείου Literature House, διαχειριστής του blog No14Me
Η ανάπτυξη και η επικράτηση των κοινωνικών δικτύων διέδωσαν και πύκνωσαν τη συζήτηση γύρω (και) από τη λογοτεχνία. Η ανάγνωση δεν είναι πια μια μοναχική και κοινωνικά περιορισμένη δραστηριότητα όπως άλλοτε, οι αναγνώστες με ευκολία κοινοποιούν τις απόψεις τους. Από τη μία στέκουν οι υπέρμαχοι του πλουραλισμού, από την άλλη οι σκεπτικιστές· η πραγματικότητα βρίσκεται κάπου στη μέση. Το φαινόμενο «Σάλι Ρούνεϊ» είναι εν πολλοίς απότοκο (και) αυτού του ανοίγματος.
Ανέβαλλα διαρκώς τη γνωριμία με την Ιρλανδή συγγραφέα. Από το 2017 για την ακρίβεια, όταν και κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο στα ελληνικά. Κάπου ανάμεσα στο είναι/δεν είναι λογοτεχνία καταλάγιασε η δική μου περιέργεια και επιθυμία να τη διαβάσω. Αλλά δεν χάθηκε. Απόλαυσα την τηλεοπτική μεταφορά του «Κανονικοί άνθρωποι». Το «Ομορφε κόσμε, πού είσαι» με ενθουσίασε. Ακολούθησαν τα δύο πρώτα της βιβλία· κάτι υπήρχε εδώ. Η λογοτεχνία της Ρούνεϊ διακρίνεται (κυρίως) από συγχρονία, ο τρόπος που χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή περνάει στην αφήγηση και τη γλώσσα. Εκεί έγκειται η αντίρρηση· δεν είναι λογοτεχνία τα επιγραμματικά sms και τα μηνύματα στο τσατ, λένε. Ο χρόνος μόνο θα δείξει την αντοχή των βιβλίων της. Σήμερα, όμως, η είδηση της κυκλοφορίας του τελευταίου της βιβλίου με γεμίζει με ανυπομονησία!
Περιγράφει την ιστορία της ζωής μας
Ξένια Κουναλάκη, ∆ημοσιογράφος
Με τα βιβλία της Σάλι Ρούνεϊ νιώθω αυτή τη σπάνια οικειότητα που αισθάνομαι με συγγραφείς-δικούς μου ανθρώπους. Μια φράση, μια παράγραφος, μια σκηνή αποτυχημένης ερωτικής συνεύρεσης και βλέπω τον εαυτό μου στις σελίδες της. Οχι παντού, αλλά σε μια απειροελάχιστη παρατήρηση για την απώλεια και το πένθος για παράδειγμα. Οι ήρωές της είναι ελαττωματικοί, γήινοι, ψάχνουν να κάνουν σεξ, ενώ αναζητούν πάνω από όλα τρυφερότητα. Μιλούν ή σκέφτονται κοφτά, συχνά χωρίς ρήματα, αντανακλούν το θραυσματικό Zeitgeist, υπάρχουν σαν να σκρολάρουν. Πέρα από το hype του «Συνηθισμένοι άνθρωποι», η πολιτικοποιημένη Ιρλανδέζα γι’ αυτό μ’ αρέσει και με ενδιαφέρει. Γιατί κάθε βιβλίο της είναι για μένα αναπόδραστο. Με παίρνει από το χέρι, και στις γέφυρες και στα καλντερίμια του Δουβλίνου μου δείχνει χαρακτήρες που έχω συναντήσει στους βρώμικους δρόμους της Αθήνας. Αδέλφια που δυσκολεύονται να συνεννοηθούν, αλλά μοιράζονται με έναν σχεδόν αυτόματο τρόπο την απώλεια του γονιού, άυπνοι άνθρωποι που παλεύουν να κοιμηθούν, ζευγάρια που είναι και δεν είναι μαζί. «Πώς είναι η Σάλι;», με ρώτησε μια φίλη όταν πόσταρα στο Instagram ότι διαβάζω το «Ιντερμέτζο» στην παραλία. «Ε, ξέρεις, δυσλειτουργικές σχέσεις, μοναξιά και δίψα για επικοινωνία». «Κατάλαβα, η ιστορία της ζωής μας. Θα το διαβάσω».
Σκιαγραφεί πειστικά πορτρέτα νέων
Κώστας Κατσουλάρης, Συγγραφέας
Η Σάλι Ρούνεϊ είναι σήμερα τριάντα τριών χρόνων. Το 2017, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα, «Συζητήσεις με φίλους», ήταν είκοσι έξι. Ηδη έτοιμη, ώριμη συγγραφέας. Το μεγαλύτερο προσόν της: η ικανότητά της να σκιαγραφεί περίπλοκα και πειστικά πορτρέτα νέων της ηλικίας της, χωρίς να παραβλέπει καμιά σημαντική πλευρά τους: τη ρευστή σεξουαλικότητα, τις νέες πολιτισμικές ταυτότητες, την έλλειψη μεγάλων φιλοδοξιών, τη σημασία της κοινωνικής τάξης. Καταφέρνει έτσι να δώσει φωνή, και κυρίως πρόσωπο, στην ιδιόμορφη γενιά των μιλένιαλ, να τους εμφανίσει μέσα στην πολυπλοκότητά τους, ακόμη και μέσα στην αμηχανία τους. Ζούνε μεγάλους έρωτες (ένας τέτοιος έρωτας θα είναι το κυρίως θέμα στο δεύτερο βιβλίο της, «Κανονικοί άνθρωποι»), αλλά το κοινωνικό δοχείο μέσα στο οποίο οι έρωτες αυτοί θα έβρισκαν μια πιο μόνιμη θέση μοιάζει να έχει σπάσει. Είναι η πρώτη πραγματικά απελευθερωμένη γενιά: από τα δεσμά του φύλου, της οικογένειας, της πατριαρχίας, ακόμη και της επιταγής για κοινωνική επιτυχία. Είναι παιδιά που θέλεις να τους σφίξεις το χέρι, να τους οδηγήσεις κάπου, σε ένα ασφαλέστερο και πιο στέρεο μέλλον, μα τίποτε από αυτά δεν υπάρχει πλέον. Το ξέρουν αυτοί, το ξέρεις κι εσύ. Εξ ου και η γλυκόπικρη επίγευση των ιστοριών της. Τέλος, ευτύχησε (χάρη και στις δικές της προσπάθειες, ως παραγωγού) τα δύο πρώτα της βιβλία να δώσουν το υλικό για δύο εξαιρετικές τηλεοπτικές σειρές.
Τα βιβλία της Σάλι Ρούνεϊ «Συζητήσεις με φίλους», «Κανονικοί άνθρωποι» (και τα δύο σε μετάφραση της Μαρίας Φακίνου) και «Ομορφε κόσμε, πού είσαι» (σε μετάφραση της Στέλλας Κάσδαγλη) κυκλοφορούν στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Πατάκη. Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο θα κυκλοφορήσει και το «Ιντερμέτζο», σε μετάφραση της Μυρτώς Καλοφωλιά, την άνοιξη του 2025.
