Οταν ο γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας την εντόπισε στο τηλέφωνο και της μετέφερε τα ευχάριστα, εκείνη είχε μόλις δειπνήσει με τον γιο της, έπειτα από μια συνηθισμένη ημέρα. «Δεν ήταν πολύ προετοιμασμένη για αυτό», παρατήρησε ο Ματς Μαλμ, «αλλά έχουμε αρχίσει να συζητάμε τα διαδικαστικά για τον Δεκέμβριο». Στο κάτω κάτω, η 53χρονη Χαν Γκανγκ έγινε χθες η πρώτη συγγραφέας της Νότιας Κορέας (αλλά και η πρώτη γυναίκα από την Ασία), που κέρδισε το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Το περίβλεπτο βραβείο της απονέμεται, σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία, «για την έντονη ποιητική της πρόζα που αναμετριέται με ιστορικά τραύματα και αποκαλύπτει την ευθραυστότητα της ανθρώπινης ζωής».
Γεννήθηκε το 1970, στην πόλη Γκουάνγκ Τζου. Οταν ήταν δέκα ετών, η οικογένειά της μετακόμισε για οικονομικούς λόγους στη Σεούλ. Λίγους μήνες αργότερα, τη γενέτειρά της συντάραξε μια εξέγερση κατά του αυταρχικού καθεστώτος της χώρας, η οποία κατεστάλη αιματηρά. Τότε η Γκανγκ άρχισε να αντιλαμβάνεται τη δυνατότητα των ανθρώπων να ασκούν βία, όπως θα έλεγε σε συνέντευξή της. Εξηγούσε επίσης ότι τα βιβλία της πρόσφεραν συχνά παρηγοριά – ίσως επειδή και ο πατέρας της ήταν συγγραφέας. Και στις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο ΓιόνΣε εστίασε στην κορεατική λογοτεχνία.
Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1993, όταν πέντε ποιήματά της δημοσιεύθηκαν σε λογοτεχνικό περιοδικό της χώρας της. Ενα χρόνο αργότερα η ιστορία της «Ερυθρή άγκυρα» κέρδισε σε διαγωνισμό για πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς, ενώ ακολούθησε η συλλογή διηγημάτων «Γιόσου». Tο πρώτο της (από τα συνολικά οκτώ μυθιστόρημα), «Μαύρο ελάφι», θα είχε στο επίκεντρο μια αγνοούμενη γυναίκα, ενώ στο επόμενο, «Τα κρύα σου χέρια», η Γκανγκ εστίασε, μέσω της γλυπτικής, στο ανθρώπινο σώμα. Με τις «Ανθρώπινες πράξεις» έδωσε φωνή στα θύματα της εξέγερσης της Γκουάνγκ Τζου, ενώ με το «Λευκό Βιβλίο» (που έχει χαρακτηριστεί «κοσμική προσευχή») θέλησε να απευθυνθεί στη μεγαλύτερη αδελφή της που πέθανε στη γέννα.
To μυθιστόρημα που την έκανε παγκοσμίως γνωστή όταν το 2016 μεταφράστηκε στα αγγλικά και της χάρισε το Διεθνές Μπούκερ, είχε γραφτεί εννιά χρόνια πριν και δεν είναι άλλο από τη «Χορτοφάγο» (εκδ. Καστανιώτης). Η ηρωίδα του είναι μια συνηθισμένη νοικοκυρά. Μια ημέρα αποφασίζει να μην ξαναφάει κρέας, προκαλώντας έτσι ποικίλες, αυταρχικού χαρακτήρα αντιδράσεις στον έκπληκτο περίγυρό της (ειδικά στους άνδρες), ενώ στη συνέχεια επιθυμεί να ζήσει σαν δέντρο, αρνούμενη την ανθρώπινη βία, αλλά και λογική. «Μιλάει για τη δυνατότητα ή μη της ανθρώπινης βίας και της αθωότητας. Ταυτόχρονα, μιλάει για το φυσιολογικό και την τρέλα, την ηθική και την απόδραση από όλα αυτά», έλεγε σε συνέντευξή της στην «Κ» (19/5/2020) η Χαν Γκανγκ.
Το δεύτερο βιβλίο της που κυκλοφορεί στη χώρα μας (ο αρχαίος πολιτισμός της οποίας ενδιαφέρει την Γκανγκ) λέγεται «Μαθήματα ελληνικών» (Καστανιώτης). Μια γυναίκα χάνει την ικανότητα της ομιλίας και επιχειρεί να την επανακτήσει μαζί με έναν καθηγητή αρχαίων ελληνικών, που χάνει την όρασή του. «Εχει μια μοναδική επίγνωση των δεσμών μεταξύ σώματος και ψυχής, μεταξύ ζώντων και νεκρών», έλεγε για τη Νοτιοκορεάτισσα ο πρόεδρος της Σουηδικής Ακαδημίας Αντερς Ολσον «και με το ποιητικό και πειραματικό της ύφος έχει γίνει πρωτοπόρος στη σύγχρονη πεζογραφία».
