Αν σχεδιάζετε μια πολιτιστική βόλτα στην πόλη, αυτός ο μήνας είναι όντως ιδανικός: Από τις μεγάλες ομαδικές εικαστικές εκθέσεις που εγκαινιάστηκαν στην αρχή του καλοκαιριού στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου (ΕΠΜΑΣ) και στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και συνεχίζονται, μέχρι τις γκαλερί που ξεκινούν τη χειμερινή σεζόν με νέο πρόγραμμα, η Αθήνα φιλοξενεί μια ζωντανή σκηνή σύγχρονης τέχνης.
Δύο ομαδικές εκθέσεις-υπερπαραγωγές φιλοξενεί αυτή τη στιγμή η Αθήνα: την ιστορική, πολιτική και καλλιτεχνική «Δημοκρατία» (ΕΠΜΑΣ, έως 2/2/25) στην οποία συμμετέχουν πάνω από 55 καλλιτέχνες και ομάδες καλλιτεχνών, ανιχνεύοντας τη σχέση της τέχνης με την πολιτική ιστορία στη νότια Ευρώπη, και την έκθεση-βεντάλια του ΕΜΣΤ «Αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο», έναν θεματικό κύκλο που πλησιάζει στο τέλος του. Μεταξύ άλλων, διαθέτει δύο σημεία για να σταθεί κανείς: τη γλυπτική εγκατάσταση της Φυλλίδας (Phyllida) Μπάρλοου στον δεύτερο όροφο (έως 27/10) και την αναδρομική έκθεση της Πέννυς Σιόπις, Ελληνίδας της διασποράς από τη Νότια Αφρική, στον εκθεσιακό χώρο -1 (έως 10/11).
Η τρίτη μεγάλη ομαδική έκθεση που «άνοιξε» πρόσφατα, αλλά τελειώνει σύντομα (στις 20/10), έχει ζωηρό κοινό, μιας και περιλαμβάνει επίσης δημόσιο πρόγραμμα στην ωραία αυλή του Σχολείου. Το «space of togetherness» στον χώρο της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου | Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά, στην Πειραιώς, συνδυάζει ξένους και Ελληνες καλλιτέχνες σε ένα συγκροτημένο επιμελητικό αφήγημα με μουσικολογικό σχεδιασμό που αναδεικνύει τα έργα.
Ενας χώρος εκτός κέντρου αλλά με ξεχωριστή προσωπικότητα είναι το κτίριο «Νόμπελ» στο Χαλάνδρι, με τον οποίο ταιριάζει το βλέμμα της εικαστικής επιμελήτριας Νάντιας Αργυροπούλου. «Προσωρινά αναρχική», όπως λέει, στις επιλογές της συνθέτει «Το συλλογικό γουργουρητό» επηρεασμένη από την ποίηση της αστροφυσικής και τον αντικομφορμισμό του υπερρεαλισμού, σε μια έκθεση με Ελληνες και ξένους καλλιτέχνες που δεν θα φανταζόσουν ότι θα δεις να παρουσιάζονται μαζί (έως 24/11).
Με τα αφιερώματα των μεγάλων οργανισμών και το νέο πρόγραμμα των γκαλερί, στην πρωτεύουσα φιλοξενείται μια ζωντανή σκηνή σύγχρονης τέχνης.
Οι πληροφορίες μας λένε ότι καθώς οι παραπάνω διοργανώσεις θα ολοκληρώνουν τον κύκλο τους, ήδη θα στήνεται στο Ιδρυμα Θεοχαράκη η ομαδική έκθεση με τίτλο «Αδειάζει, γεμίζει, το φως» (20/11-16/2/25) σε επιμέλεια Τάκη Μαυρωτά και Πάνου Γιαννικόπουλου, που φέρνει στο προσκήνιο τη σημασία του φωτός στην τέχνη μέσω ενός διαλόγου εμβληματικών έργων της Χρύσας, του Στήβεν Αντωνάκου και του Γιάννη Μπουτέα –επιτέλους ο τελευταίος ξαναβγαίνει… στο φως– με σύγχρονους εικαστικούς καλλιτέχνες.
Μερικά «διαμάντια» έχουν τοποθετηθεί από τις γκαλερί στο ξεκίνημα του κυλιόμενου προγράμματός τους: Στο Κολωνάκι, στην γκαλερί Gagosian, «Henry Moore and Greece» (έως 26/10) με γλυπτά και σχέδια που αποκαλύπτουν τη γοητεία που ασκούσε στον Μουρ η αρχαία ελληνική τέχνη, και στον Πειραιά, στην γκαλερί Sylvia Kouvali, η έκθεση της Αρμενοαιγύπτιας Αννας Μποκιγιάν «Παρατηρήσεις σε κάποια πράγματα ξεχασμένα» (έως 16/11), που στα 78 της παραμένει μια θαυμάσια, ανεξάρτητη, αδέσμευτη καλλιτέχνις με ιδιαίτερη πολιτική συνείδηση.
Ιδιαίτερη περίπτωση, όχι μόνον επειδή εδώ και χρόνια ζει στην Καλιφόρνια, αλλά επειδή παραμένει ένας πληθωρικός δημιουργός που ακόμη κι όταν είναι θλιμμένος δεν χάνει το χιούμορ του, ο Κωνσταντίνος Κακανιάς έρχεται στην Αθήνα με μια «Θεϊκή Διαταραχή Προσωπικότητας» (Divine Persοnality Disorder, 23/10-21/12), αναδρομική έκθεση στην γκαλερί της φίλης του Ρεβέκκας Καμχή.
Διερευνώντας την ελληνική εικαστική σκηνή, ξεκινάμε από το «Until you come back. Γεωγραφίες και χρονικότητες της αναμονής» από τη συλλογή Σωτήρη Φέλιου, ομαδική έκθεση με 30 έργα που αναφέρονται στη θεματική του ταξιδιού και της προσμονής (στον χώρο «Φωκίωνος Νέγρη 16», έως 26/10). Και μερικά σημεία για όσους αναζητούν τις τελευταίες δουλειές νεότερων Ελλήνων καλλιτεχνών: Στο MOMUS – Μουσείο Αλεξ Μυλωνά, «Primary Time» από τη Στεφανία Στρούζα, η οποία έλαβε το βραβείο της Art Athina 2023 για νέο καλλιτέχνη. Στην γκαλερί Ζουμπουλάκη, «Waltzing Matilda» από την Αλίκη Παλάσκα, με γλυπτικές μορφές που εμπλουτίζουν την παραδοσιακή χειροτεχνία με νέες εμπειρίες. Στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, «Still Life» από τη Μαριάννα Τρώντσιου, ευαίσθητες εσωτερικές τοπιογραφίες με μολύβι. Στην γκαλερί Skοufa «Βeauty» από τη Μαρία Γιαννακάκη και στον χώρο Potential Project, σε επιμέλεια Δημήτρη Τρίκα, «Υλικότητες και βλέμματα».
