Ενας κόσμος βαπτισμένος στο πνεύμα του Ρούμπενς έχει στηθεί ως ξεχωριστή έκθεση στο μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη. Στην Αίθουσα 16B, στο κτίριο Villanueva και ώς τις 16 Φεβρουαρίου 2025, με χορηγία του δήμου της Μαδρίτης, η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από 30 έργα, ορισμένα του ίδιου του Ρούμπενς, άλλα των βοηθών του και κάποια ως αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ τους.
Είναι μια αναπαράσταση σχεδόν θεατρική που βασίζεται σε τεκμήρια έρευνας, αλλά αποσκοπεί να δώσει ρόλο πρωταγωνιστικό στη δύναμη της ατμόσφαιρας. Bεβαίως, ο επισκέπτης έχει πολλαπλώς να ωφεληθεί, καθώς η έκθεση επιθυμεί να αποκαλύψει τον τρόπο που οι μεγάλοι καλλιτέχνες του 1600 στη δυτική Ευρώπη δούλευαν τα έργα τους στο εργαστήρι, με τη συνδρομή πολλών συνεργατών, βοηθών και ανερχόμενων ζωγράφων. Ενας κόσμος κινητικός, πολύσημος και ρευστός, που μας κληροδότησε έργα υψηλής αξίας, που ώς σήμερα αποτελούν συνεκτικά σημεία αναφοράς του πολιτισμού.
Αυτή η επικοινωνία με το σύγχρονο κοινό γίνεται, στην περίπτωση του Πράδο, μέσα από το έργο και την προσωπικότητα του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577-1640). Η αναπαράσταση του εργαστηρίου του Ρούμπενς δεν εξαντλείται φυσικά μόνο στα έργα που συνθέτουν τη συγκεκριμένη έκθεση, αλλά εκτείνεται και συμπεριλαμβάνει όλα τα υλικά αντικείμενα που ήταν απαραίτητα για τη λειτουργία της ζωγραφικής πράξης: καμβάδες και καβαλέτα, πινέλα, χρώματα, διαλύτες, παλέτες, αναδευτήρες, καθώς και μια σειρά από προσωπικά αντικείμενα που παραπέμπουν στον ίδιο τον ζωγράφο, όπως ένας μανδύας και ένα καπέλο, εμπνευσμένα από τις προσωπογραφίες του ιδίου.
Η έκθεση ενισχύεται και από ένα βίντεο που δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο Ρούμπενς και οι βοηθοί του δημιουργούσαν ένα έργο, απομακρύνοντας την ιδέα του μοναχικού και απομονωμένου καλλιτέχνη.
Ο Ρούμπενς και οι συν αυτώ λογίζονται πλέον ως προάγγελοι της νεωτερικότητας στη ζωγραφική τόσο ως θεματογραφία και επεξεργασία επιμέρους θεμάτων όσο και ως τελετουργία της ζωγραφικής δημιουργίας. Εισερχόμαστε με την έκθεση αυτή σε ένα πλήρες εργαστήρι ενός ζωγράφου στην αυγή των νεότερων χρόνων. Ο Ρούμπενς ως ένας καλλιτέχνης Early Modern. Αλλωστε, η ιδέα αυτή δεν είναι ξέχωρη από την αντίληψη πολλών ιστορικών της τέχνης, του ντιζάιν, αλλά και των ιδεών πως τα σπαράγματα της νεωτερικής ιδέας του ανθρώπου βρίσκονται στον 17ο αιώνα. Απλώς η γενίκευση της νεωτερικότητας συνέβη έναν αιώνα αργότερα.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ
Ταμάρα ντε Λέμπιτσκα
Εμβλημα της μεσοπολεμικής αρ ντεκό, η ζωγραφική της Πολωνής Ταμάρα ντε Λέμπιτσκα (1898-1980) είναι κομμάτι της διεθνούς εικονογραφίας. Η νέα έκθεση έργων της μας οδηγεί στο Σαν Φρανσίσκο και στο Μουσείο Καλών Τεχνών de Young, όπου η παρουσίαση των έργων της θα προκαλεί πλήθη ώς τον Φεβρουάριο του 2025. Απαθανάτισε το πνεύμα μιας κοσμοπολίτικης μεγαλοαστικής κοινωνίας στο Παρίσι του 1925-1935, με εμιγκρέδες, αριστοκράτες, κοινωνικούς αναρριχητές και διανοουμένους.
ΒΟΛΦΣΜΠΟΥΡΓΚ
Λεάντρο Ελριχ
Ο 51χρονος Αργεντινός δημιουργός Λεάντρο Ελριχ έχει μετατρέψει το Μουσείο Τέχνης της πόλης Βόλφσμπουργκ της Γερμανίας, στην κάτω Σαξονία, σε έναν σουρεαλιστικό κόσμο παίζοντας με τις έννοιες της προοπτικής και της βαρύτητας. Οι εγκαταστάσεις του, που αγνοούν τους νόμους της Φυσικής, διερευνούν νέες ερμηνείες ανάμεσα στην επιστήμη, στην τεχνολογία, στο Διάστημα και στη μετανάστευση. Είναι μια σπουδή πάνω στη διαρκή κίνηση, με αξιοποίηση της ψευδαισθητικής προσέγγισης.
ΒΟΝΝΗ
Ο κόσμος της φαντασίας
Η έκθεση του Αμερικανού εικαστικού Μαρκ Ντίον στην Πινακοθήκη της Βόννης εξασφαλίζει είσοδο σε έναν οργιαστικό κόσμο φαντασίας. Ο Ντίον εμπνεύστηκε από τα 70.000 αντικείμενα των συλλογών του Μουσείου Παιχνιδιών του Βερολίνου και δημιούργησε ένα πολυθεματικό έργο σαν εγκατάσταση, αρθρωμένο από παιχνίδια και κρυφούς θησαυρούς, αρκουδάκια, κούκλες, τρενάκια, τοπία μνήμης, με στοιχεία γκροτέσκ και δυνατότητες αιφνιδιασμού. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 9 Φεβρουαρίου.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Λούσιαν Φρόιντ, τα σχέδια
Στο Μουσείο Βικτόρια και Αλμπερτ του Λονδίνου, μία από τις εκθέσεις που παρουσιάζονται αυτήν την εποχή είναι αυτή των σχεδίων του Λούσιαν Φρόιντ. Ορισμένα παρουσιάζονται για πρώτη φορά και, αφενός, αποκαλύπτουν τις σπουδές του Φρόιντ και την εξαιρετική δεξιοτεχνία του και, αφετέρου, δείχνουν τη δύναμη της μακράς συνεργασίας του Φρόιντ με τον εξαιρετικό χαράκτη Μαρκ Μπαλακιάν (1938-2017). Αυτοπροσωπογραφίες, σκύλοι, καρέκλες, πρόσωπα, νεκρές φύσεις…
ΠΑΡΙΣΙ
Χάρολντ Ανκαρτ
Η έκθεση του 44χρονου Βέλγου καλλιτέχνη, με βάση τη Νέα Υόρκη, Χάρολντ Ανκαρτ είναι ένα από τα εικαστικά γεγονότα στο Παρίσι. Είναι μια έκθεση στην Gagosian (4 rue de Ponthieu, έως τις 20/12), όπου ο Ανκαρτ ξεδιπλώνει μια συνομιλία με τα αρχετυπικά του σύμβολα, τα δέντρα, τους λειμώνες και τους ορεινούς όγκους, αντλώντας από τις διδαχές του μεταϊμπρεσιονισμού και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Τα έργα του γίνονται σπουδές πάνω στη φόρμα και στο χρώμα.
