Το λογότυπο του υπόγειου σιδηροδρόμου στο Λονδίνο είναι γνωστό ακόμη και σε όσους δεν έχουν επισκεφθεί τη βρετανική πρωτεύουσα. Ο κόκκινος κύκλος με τα λευκά γράμματα «Underground» σε μια μπλε οριζόντια ράβδο, το λεγόμενο «roundel», δεν εξυπηρετεί μόνο τον αρχικό του σκοπό –να σηματοδοτήσει τις στάσεις του υπόγειου σιδηροδρόμου– αλλά έχει γίνει κομμάτι της πολιτιστικής και οπτικής ταυτότητας του Λονδίνου. Είναι και αυτό ένα εξαγώγιμο τουριστικό προϊόν.
Η δημιουργία του έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία και ξεκινάει το 1908. Τότε δεν υπήρχαν δημιουργικά γραφεία, γραφίστες και ειδικοί στη δημιουργία σημάτων. Το roundel προέκυψε από ανάγκη και αυτή είναι η μεγαλύτερη αρετή του. Αρχικά εμφανίστηκε ως σήμα μιας εταιρείας λεωφορείων του Λονδίνου και έμοιαζε περισσότερο με ρόδα. Αργότερα ο κύκλος έγινε ένας κατακόκκινος δίσκος και στο κέντρο γράφονταν τα ονόματα των σταθμών. Μέσα στο 1920 απέκτησε τις προδιαγραφές και περίπου τη μορφή με την οποία το ξέρουμε μέχρι σήμερα.
Τα λογότυπα είναι μια περίεργη υπόθεση. Πρέπει να συνδυάζουν στοιχεία που μοιάζουν αντιφατικά. Φαίνονται απλά στον σχεδιασμό τους αλλά ταυτόχρονα πρέπει και να ξεχωρίζουν. Δεν «φωνάζουν» την παρουσία τους, αλλά δεν πρέπει να είναι κρυμμένα. Ιδανικά οφείλουν να επικοινωνούν το μήνυμά τους χωρίς πολλά λόγια, με σύμβολα ή με εικόνες και να γίνονται κατανοητά από όλους, είτε μιλούν τη γλώσσα ενός τόπου είτε όχι.
Αυτό είναι το στοίχημα και για το λογότυπο του μετρό Θεσσαλονίκης. Ταλαιπωρημένο έργο το μετρό μιας μεγάλης πόλης, ταλαιπωρημένο και το λογότυπό του. Οπως έχει γίνει γνωστό μέχρι σήμερα, ένα μήνα πριν από τα εγκαίνιά του, έγιναν δύο διαγωνισμοί για τη δημιουργία του σήματός του. Και οι δύο κατέληξαν σε αδιέξοδο. Ο πρώτος ακυρώθηκε τον Ιούνιο –ο προϋπολογισμός του ήταν πολύ χαμηλός– και ο δεύτερος κηρύχθηκε άγονος. Καμία πρόταση δεν άρεσε στην επιτροπή της Ελληνικό Μετρό Α.Ε. αν και όπως μαθαίνουμε, κατέθεσαν προτάσεις έξι μεγάλα ελληνικά γραφεία με εμπειρία σε παρόμοιους διαγωνισμούς και σχεδιασμό λογοτύπων. Με απευθείας ανάθεση –λόγω έλλειψης χρόνου σε ένα έργο που κατασκευάζεται εδώ και 18 χρόνια– το λογότυπο του μετρό Θεσσαλονίκης θα σχεδιάσει τελικά η διαφημιστική εταιρεία «Marketing and Media Service» που έχει έδρα την Αθήνα. Εχει διορία ένα μήνα. Το λογότυπο θα μπει στο μετρό σχεδόν μαζί με τα εγκαίνιά του. Η σημασία που του δίνεται είναι δυσανάλογη της σημασίας που έχει. Οπως δυστυχώς συμβαίνει με το ίδιο το έργο όλα αυτά τα χρόνια.
