Η γεωγραφία των σινεμά στην Αθήνα προσφέρει έναν άλλον τρόπο για να διαβάσει κανείς την πόλη. Οι νέες επενδύσεις σε παλιούς κινηματογράφους της πρωτεύουσας (Cinobo Πατησίων στο «Αλεξάνδρα» και «Newman» στο «Ανδόρα») έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά επεισοδίων που σταθερά τα τελευταία περίπου 20 χρόνια αλλάζουν τον χάρτη. Πέρα από το άνοιγμα και το κλείσιμο των αιθουσών ή τη μετατροπή τους σε θεατρική σκηνή, η νέα κινητικότητα συνδέεται με τη βαθιά σχέση που έχει η Αθήνα με τον κόσμο των θεαμάτων. Η Αθήνα από τα πρώτα χρόνια του κινηματογράφου αντανακλούσε αυτήν την ανάγκη σε αρχιτεκτονήματα, σε επιγραφές, σε διαφημίσεις, σε εισιτήρια, σε μόδες και σε λαϊκά θεάματα.
Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια με μια αλυσίδα ειδήσεων από τον χώρο των παλαιών κινηματογράφων (Εμπασσυ, Πτι Παλαί, Αλεξάνδρα, Ανδόρα) δείχνει ότι υπάρχει μια μερίδα της αγοράς που επενδύει όχι μόνο σε νέα σχέδια αλλά και στην υπεραξία κληροδοτημένης παράδοσης και αστικών συνηθειών. Υπάρχουν παράλληλες οπτικές. Οι νέες επενδύσεις στο «Αλεξάνδρα» και στο «Ανδόρα» αψηφούν το παλιό brand των συγκεκριμένων αιθουσών και την ιστορική μνήμη της Αθήνας. Αντιθέτως, το «Εμπασσυ» και το «Πτι Παλαί» ως θέατρα πλέον επενδύουν στην ενεργοποίηση αυτής ακριβώς της κληρονομιάς με τη διατήρηση της παλιάς ονομασίας. Ενδιαμέσως υπάρχουν δύο κόσμοι: από τη μία πλευρά, εμφανίζεται η συμπαγής κατά το δυνατόν προάσπιση ενός οργανωμένου και ευανάγνωστου κόσμου που έχει περιθωριοποιηθεί (και αυτός είναι ο αστικός τρόπος ζωής του 20ού αιώνα) και από την άλλη πλευρά, οργανώνεται δυναμικά μια διάθεση πολυκεντρικής ανανέωσης του αστικού αποθέματος.
Η ανταπόκριση του κοινού θα κρίνει τις κατευθύνσεις αλλά χωρίς αμφιβολία η γένεση ανανεωμένων αιθουσών για κινηματογραφικές προβολές στο πνεύμα μιας λέσχης με ποικιλία και προσφορά είναι κάτι εξαιρετικά θετικό. Η απόσυρση του μεγάλου κοινού από τα σινεμά οδήγησε μετά το 2000 σταδιακά και σε μια ανάταξη της γεωγραφίας αλλά και της οικονομικής ζωής. Είναι φανερό, όμως, ότι πέραν των κινηματογραφικών συνηθειών που έχει ο καθένας προσωπικά, και παρά την επικράτηση θέασης ταινιών στο σπίτι ή κατά μόνας μέσα από τις πλατφόρμες, η συναισθηματική σύνδεση είναι ενεργή. Φάνηκε και σχετικά πρόσφατα με το θέμα του «Ιντεάλ». Υπάρχει έδαφος για πολλαπλώς ερμηνευόμενες μάχες υπεράσπισης.
Ο χάρτης των σινεμά και της παρακμής τους είχε αποκτήσει το συμβολικό ορόσημο το 2012 με την παρ’ ολίγον καταστροφή του «Αττικόν» και του «Απόλλων». Η μελλοντική επαναφορά τους με όποια αμιγή ή μεικτή χρήση θα προκαλέσει νέα τομή. Προηγουμένως, η Αθήνα έχανε συστηματικά ιστορικούς κινηματογράφους, απώλειες που συνοψίζονται ακόμη και σε κατεδαφίσεις όπως συνέβη με το «Αττικα» στην πλατεία Αμερικής, μεσοαστικό σινεμά σε κτίριο χτισμένο αποκλειστικά για κινηματογράφο. Ερώτημα παραμένει τι θα έκανε η σύγχρονη αγορά αν είχαμε ακόμη στη διάθεση της πόλης έναν κινηματογράφο σαν το «Ράδιο Σίτυ»; Τα αυτόνομα κτίρια κινηματογράφων (π.χ. όπως ήταν και το «Ρεξ») συνυπήρχαν με σινεμά που σχεδιάστηκαν στα ισόγεια και τα υπόγεια νεόδμητων πολυκατοικιών του ’50 και του ’60.
Το νέο τοπίο που πάει να διαμορφωθεί θα το κρίνει η ανταπόκριση του κόσμου. Παλιά σινεμά στις συνοικίες ακόμη ρημάζουν…
