Δεν ήταν ένας απλός καλλιτέχνης. Ή μάλλον δεν ήταν μόνο καλλιτέχνης, γιατί, όπως είχε πει και ο ίδιος ο Σαλβαδόρ Νταλί, «επειδή εγώ γίνομαι καμιά φορά ζωγράφος, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είμαι καλλιτέχνης. Το πραγματικό μου ενδιαφέρον είναι οι κυβερνοεπιστήμες, η κβαντική φυσική και η βιολογία».
Η έκθεση «Dali Cybernetics – The Immersive Experience / Ταξίδι στο μυαλό μιας ιδιοφυΐας», που άνοιξε στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού «Ελληνικός Κόσμος», παρουσιάζει το εύρος του έργου του σπουδαίου ζωγράφου με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας και των ψηφιακών μέσων, δίπλα σε στατικές απεικονίσεις των έργων του πάνω σε καμβά. Η σουρεαλιστική ζωγραφική του φαινόταν ακόμη πιο εντυπωσιακή δίπλα στις μικρές αλλά εμπεριστατωμένες επεξηγήσεις, που ακολουθούσαν χρονολογική σειρά και εναλλάσσονταν με προβολές μίνι ντοκιμαντέρ, στα οποία ο ίδιος ο Νταλί πρόσφερε άφθονο γέλιο.
Ενας από τους τρεις βασικούς πυλώνες της έκθεσης, που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, ήταν το δωμάτιο εμβύθισης, μέσα στο οποίο παρακολουθήσαμε τη διαδρομή της σκέψης του Ισπανού ζωγράφου. Οι τρισδιάστατες εικόνες και τα γραφικά, που πλημμυρίζουν τον χώρο, ζωντανεύουν μερικές από τις πιο γνωστές ελαιογραφίες του Νταλί, όπως η «Εμμονή της μνήμης», κάνοντας τα λιωμένα ρολόγια πράγματι να «ρέουν». Στην τριαντάλεπτη αυτή εμπειρία δεν έλειπαν οι επεξηγήσεις πίσω από κάθε στάδιο στην πορεία της καριέρας του, που μας βοήθησαν να κατανοήσουμε περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο εντάσσει την κβαντική φυσική, την ανακάλυψη του ατόμου, αλλά και της διπλής έλικας του DNA στους πίνακές του.
Βγαίνοντας από το δωμάτιο επιβιβαστήκαμε, χάρη στα ειδικά VR γυαλιά (virtual reality), σε ένα πλοίο που μας ταξίδεψε στον καλλιτεχνικό κόσμο του ζωγράφου, όχι απλώς παρουσιάζοντας τα έργα του, αλλά τοποθετώντας και εμάς μέσα σε αυτά. Καθώς βλέπαμε την κάτω πλευρά από τους ελέφαντες, με τα υπερμεγέθη πόδια, του «Πειρασμού του Αγίου Αντωνίου», είχαμε την αίσθηση πως δεν θα μας δουν και θα πατήσουν πάνω μας.
Ενα μέρος της έκθεσης που λάτρεψαν οι μικρότεροι επισκέπτες ήταν όταν σκάναραν τα δικά τους δημιουργήματα σε μια επιφάνεια και εκείνα εμφανίζονταν τρισδιάστατα στην τεράστια οθόνη που βρισκόταν μπροστά τους. Συγκεκριμένα, μικροί και μεγάλοι χρωμάτιζαν τη «Γαλάτεια των Σφαιρών», ένα έργο που ο Νταλί δημιούργησε επηρεασμένος από τη μελέτη της κβαντομηχανικής και είχε αφιερώσει στη σύζυγό του και συγγραφέα Γκαλά.
Και μπορεί το γεγονός ότι οι ζωγραφικοί πίνακες ενός καλλιτέχνη ζωντανεύουν με τη βοήθεια της τεχνολογίας να μην είναι κάτι πρωτοποριακό, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει μεγάλη σημασία. Αλλωστε ο Νταλί ήταν ένας οραματιστής που παθιάστηκε με τις γραφικές δυνατότητες των πρώτων υπολογιστών. Ο ίδιος είχε προβλέψει την επικράτηση της τεχνολογίας στη ζωγραφική, αλλά και την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης, υποστηρίζοντας συγκεκριμένα ότι στο μέλλον οι μηχανές θα σκέφτονται μόνες τους.
Η έκθεση «Dali Cybernetics – The Immersive Experience / Ταξίδι στο μυαλό μιας ιδιοφυΐας», στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού «Ελληνικός Κόσμος», θα διαρκέσει έως τις 30/11.
