The Substance: Το ελιξήριο της νιότης ★★★
ΘΡΙΛΕΡ (2024), 140΄
Σκηνοθεσία: Κοραλί Φαρζά
Ερμηνείες: Ντέμι Μουρ, Μάργκαρετ Κουάλι
Μία από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες της σεζόν –και σίγουρα αυτή με την πιο ακραία εικονογραφία– έρχεται στις αίθουσες για να σοκάρει και να κινητοποιήσει. Η Ντέμι Μουρ υποδύεται εδώ την Ελίζαμπεθ Σπαρκλ, μια τηλεοπτική σταρ της αεροβικής γυμναστικής, η οποία έρχεται αντιμέτωπη με την απογοήτευση της μέσης ηλικίας και την απόρριψη εκ μέρους ενός συστήματος, το οποίο κάποτε τη δόξασε. Την αναπάντεχη λύση έρχεται να δώσει η Ουσία, ένα επαναστατικό (και εμφανώς παράνομο) νέο προϊόν, το οποίο υπόσχεται έναν άλλο, πιο νέο, όμορφο και ποθητό εαυτό. Ο μόνος κανόνας είναι πως παλιός και καινούργιος εαυτός πρέπει να μοιραστούν τον χρόνο: μία εβδομάδα για τον καθένα. Οταν ωστόσο η ενθουσιώδης, απαστράπτουσα Σου (Μάργκαρετ Κουάλι) έρθει στην επιφάνεια, η επιστροφή στην απογοητευμένη, κλεισμένη στο σπίτι, Ελίζαμπεθ δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση.
Στα άκρα
Η Φαρζά έχει εμφανή στόχο να προκαλέσει την αντοχή του θεατή μέχρις εσχάτων, προκειμένου να εντυπώσει το μήνυμά της σχετικά με τα έμφυλα στερεότυπα και τη συστημική καταπίεση του γυναικείου σώματος – και τουλάχιστον αυτό το καταφέρνει στον μέγιστο βαθμό. Τα πάντα άλλωστε εδώ κινηματογραφούνται με σχεδόν επώδυνη λεπτομέρεια, από το αθώο περιεχόμενο ενός ποτηριού με ντράι μαρτίνι μέχρι τη σάρκα της Ελίζαμπεθ, η οποία ράβεται πρόχειρα λίγα λεπτά αφότου έχει «γεννήσει» τον ανανεωμένο της εαυτό. Οι κινηματογραφικές επιρροές είναι βέβαια εμφανείς, από το κλασικό «Alien» μέχρι σύγχρονα body horror όπως το επίσης φεμινιστικό «Titane» της Ζουλιά Ντικουρνό, που απέσπασε προ διετίας τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.
Στον Φάουστ ήταν ο διάβολος, στο φιλμ της Κοραλί Φαρζά η Ουσία, που υπόσχεται έναν νέο και ωραίο εαυτό, αλλά (όπως είναι φυσικό) υπό όρους.
Το φιλμ της Φαρζά κέρδισε αυτή τη φορά το βραβείο σεναρίου στην Κρουαζέτ, καταγγέλλοντας με (παραπάνω από) εύγλωττο τρόπο ολόκληρες χιλιετίες προκατάληψης απέναντι στη φυσική γήρανση του γυναικείου σώματος. Τόσο η πλοκή όσο και αρκετές σεκάνς της ταινίας της μοιάζουν εντελώς σχηματικές, όμως, η φύση του μηνύματος σε μεγάλο βαθμό τις δικαιολογεί. Ιδιαίτερα όταν στις περισσότερες από αυτές πρωταγωνιστεί η Ντέμι Μουρ, στην πιο γενναία και απαιτητική ερμηνεία της καριέρας της, η οποία δεν αποκλείεται να την οδηγήσει και μέχρι την οσκαρική τελετή.
Από την άλλη, η υπερβολικά μεγάλη διάρκεια είναι μάλλον εδώ αχρείαστη, ιδίως αυτή του τελευταίου μέρους, που μοιάζει με γκροτέσκο εφιάλτη δίχως αφηγηματική πυξίδα ή σοβαρό λόγο ύπαρξης, πέρα από μία ακόμη σοκαριστική εικόνα που κλείνει το μάτι και στον μισογυνισμό(;) του Πάμπλο Πικάσο.
