Το σημείο όπου μια προσωπική αφήγηση συνάντησε την πρόσφατη παγκόσμια Ιστορία αποτέλεσε την αφετηρία μιας πρωτότυπης θεματικής συλλογής και της έκθεσης που ξεκινά την προσεχή Πέμπτη στις αίθουσες της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης.
Αφίσα της GWRA για τη συγκέντρωση δωρεών υπέρ της Ελλάδας, μέρος της εκτεταμένης καμπάνιας που αναπτύχθηκε σε όλη την Αμερική.
Εορτασμός 28ης Οκτωβρίου: «Η ώρα της Ελλάδας»
Ο τίτλος της είναι «Η ώρα της Ελλάδας» (The Hour of Greece) και καθώς τα εγκαίνια συμπίπτουν χρονικά με τον φετινό εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου, διαθέτει σίγουρα επετειακό χαρακτήρα. Οχι, όμως, μόνον αυτό. Αρχίζοντας κυριολεκτικά από την πρώτη ημέρα της κήρυξης του πολέμου, την 28η Οκτωβρίου του 1940, επιχειρεί να αναδείξει την απήχηση που είχε στις ΗΠΑ η νίκη της Ελλάδας στην αρχή του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου, φωτίζοντας, παράλληλα, τη σημαντική συνδρομή των Αμερικανών στην επούλωση των δεινών του πολέμου.
Μία έκθεση με σπάνιο αρχειακό υλικό
Χάρη στη συνεργασία του Hellenic American University/Hellenic American College και του Greek America Foundation με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), και με τη συμβολή του ιστορικού, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Haverford Αλέξανδρου Κιτροέφ, η ιστορικός τέχνης Λουϊίζα Καραπιδάκη επιμελήθηκε την παρουσίαση περισσότερων από 300 εκθεμάτων. Ετσι δημιουργήθηκε μια έκθεση επιστημονικά τεκμηριωμένη και βασισμένη σε σπάνιο αρχειακό υλικό, την οποία όμως διατρέχει ένα συναισθηματικό νήμα· αυτό που πριν από περίπου 80 χρόνια συνέδεσε τους λαούς της Ελλάδας και της Αμερικής με πράξεις αλληλεγγύης.
«King of Guerrillas», κόμικς αφιερωμένο στη μάχη της Κρήτης και στην Αντίσταση με πρωταγωνιστή τον Εμμανουήλ Μάντακα, μετέπειτα στρατηγό του ΕΛΑΣ.
Η οικογενειακή ιστορία πίσω από την έκθεση
Το ευαίσθητο ανθρώπινο στοιχείο, μια οικογενειακή ιστορία, παρακίνησε επίσης τον ομογενή Γκρέγκορι Πάππας στη δημιουργία της συλλογής του. «Ξεκίνησα πριν από περίπου 20 χρόνια, επειδή ανακάλυψα ανάμεσα στα προσωπικά χαρτιά του πατέρα μου ένα επίσημο έγγραφο: Ηταν το ευχαριστήριο γράμμα προς τη γιαγιά μου για τη συμβολή της στη διάσωση Αυστραλών και Νεοζηλανδών στρατιωτών από τους Γερμανούς στην Κρήτη, τον τόπο της καταγωγής μας», μας λέει ο κ. Πάππας. Με αφορμή τις οικογενειακές αναμνήσεις, λοιπόν, αλλά και τη διττή του ιδιότητα –τις ελληνικές ρίζες και την αμερικανική ταυτότητα–άρχισε να ερευνά το ζήτημα της αμερικανικής υποστήριξης προς την Ελλάδα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Για πρώτη φορά στο κοινό
Στην πορεία των χρόνων ανακάλυψε και συνέλεξε πρωτοσέλιδα εφημερίδων, εξώφυλλα περιοδικών και διάφορα τυχαία ενθύμια που έβρισκε σε δημοπρασίες, αντικερί και παλαιοπωλεία, καθώς και σε πωλητήρια ιδιωτών από όλη την αμερικανική επικράτεια. Το αποτέλεσμα είναι μια συλλογή που απαρτίζεται από ποικίλο ανέκδοτο υλικό, και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Για την καλύτερη ανάδειξη του θέματος της έκθεσης το περιεχόμενο έχει εμπλουτιστεί από τα αρχεία και τις συλλογές των ΓΑΚ με τεκμήρια που κατά το μεγαλύτερο μέρος τους παρουσιάζονται επίσης για πρώτη φορά στο κοινό.
Πρωτοσέλιδο της New York Daily News σχετικά με τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και τη δέσμευση Ρούζβελτ να βοηθήσει την Ελλάδα (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 1940).
«Το ξέρατε ότι η πρώτη συναυλία του Φρανκ Σινάτρα στο Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν δόθηκε για να συγκεντρωθούν χρήματα για τον πόλεμο στην Ελλάδα;», μας ρωτά ο Γκρέγκορι Πάππας, ο οποίος βρίσκεται στην Ελλάδα και θα παραστεί στα εγκαίνια. Αυτή η πληροφορία όπως και πολλά ακόμη άγνωστα στοιχεία συνθέτουν τον αφηγηματικό ιστό της έκθεσης, που χωρίζεται σε θεματικές ενότητες και ακολουθεί τη χρονολογική σειρά των γεγονότων. Ορίζοντας συμβολικά την έναρξη του πολέμου, άρα και της έκθεσης, το ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά –δάνειο από τα ΓΑΚ– είναι ανοιγμένο στην 28η Οκτωβρίου του 1940.
Εξώφυλλο του περιοδικού Life αφιερωμένο στην Ελλάδα και στις νίκες του ελληνικού στρατού κατά των Ιταλών στο αλβανικό μέτωπο.
Το σημείο καμπής
«Η στιγμή που η Ελλάδα ενεπλάκη στον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο την 28η Οκτωβρίου 1940 ξεχωρίζει ως μία από τις ενδοξότερες στιγμές στη σύγχρονη Ιστορία της χώρας. Η μέρα εκείνη αποτέλεσε κι ένα καθοριστικό σημείο καμπής στις σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και στην αντίληψη που επικρατούσε για τους Ελληνες μετανάστες στην Αμερική. Κυβέρνηση και πλατύ κοινό στις ΗΠΑ άρχισαν να τρέφουν μεγαλύτερη εκτίμηση τόσο για τη νεότερη Ελλάδα όσο και για τους Ελληνοαμερικανούς», σημειώνει ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ στην εισαγωγή του θαυμάσιου οδηγού-λευκώματος που συνοδεύει την έκθεση.Η συμβολή της ελληνοαμερικανικής κοινότητας με επικεφαλής τον Σπύρο Σκούρα, πρόεδρο της χολιγουντιανής 20th Century Fox ήταν καθοριστική για τη σύσταση της «Ενωσης για την Ανθρωπιστική Βοήθεια στην Εμπόλεμη Ελλάδα» (Greek War Relief Association), η οποία προσείλκυσε πολύ σύντομα τη συνδρομή όλων των Αμερικανών, καθώς πλήθυναν οι σχετικές φιλανθρωπικές εκστρατείες, εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις και ραδιοφωνικοί μαραθώνιοι, με ονόματα όπως του Μπομπ Χόουπ, της Σίρλεϊ Τεμπλ, του Μπινγκ Κρόσμπι και του Κλαρκ Γκέιμπλ να πρωταγωνιστούν ως παρουσιαστές.
Αφίσα που εξέδωσε το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της ελληνικής πρεσβείας στις ΗΠΑ για να προβληθεί η συνέχιση της μάχης κατά του Αξονα από την Ελλάδα (1942).
Εγκαίνια 24/10, στις 7 μ.μ. Μασσαλίας 22. Διάρκεια έως 20/12.
