Το ομολογώ: πέρασα προχθές το βράδυ το κατώφλι της έκθεσης του Στέφανου Δασκαλάκη στον χώρο της Συλλογής Φέλιου, με σφίξιμο στην καρδιά. Σκεφτόμουν πως ενώ γίνεται πόλεμος, άνθρωποι χάνουν τα σπίτια τους, σκοτώνονται και εκτοπίζονται, εγώ ήμουν έτοιμη να δω καταπληκτική ζωγραφική, να βρεθώ ανάμεσα σε αγαπημένους φίλους στα εγκαίνια. Είναι σχεδόν αδύνατον πλέον να κάνουμε ό,τι κάναμε στην καθημερινότητα και να μην αναλογιζόμαστε πως σε ένα άλλο σημείο της Ευρώπης εκτυλίσσεται τραγωδία. Αργότερα, καθώς έβγαινα από το αφιέρωμα που παρουσιάζει όλη τη ζωγραφική δουλειά του καλλιτέχνη από το 2013 έως και το 2021, αισθάνθηκα πως η τέχνη μπορεί να καταπραΰνει και να παρηγορήσει. Δεν παίρνει το μυαλό μας μακριά από τα προβλήματα, στέκεται όμως στον αντίποδα της βίας, είναι το ευγενέστερο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης.
Τα έργα του Δασκαλάκη, μεγάλες συνθέσεις με πρωταγωνίστριες κυρίως γυναίκες μέσα σε εσωτερικούς χώρους, ήταν σαν «οθόνες» ηρεμίας, σε αντίθεση με τα πλάνα των βομβαρδισμών, τις σπαρακτικές εικόνες αποχωρισμού και θρήνου. Η αλήθεια είναι πως ο χρωστήρας του έχει κεντρομόλο δύναμη. Αιχμαλωτίζει το βλέμμα και το φέρνει πάνω στον καμβά, να περιεργαστεί τα σώματα των γυναικών αυτών που δεν ακολουθούν τους στερεοτυπικούς κανόνες της ομορφιάς. Δεν κοιτάς σμιλεμένους μηρούς και μπράτσα, αλλά μεσήλικες που φέρουν γλυκά το βάρος της ζωής τους. Δίπλα τους, νέα κορίτσια που δεν ναρκισσεύονται στις πόζες τους, ντυμένα με ρούχα καθημερινά, σε στάση εγρήγορσης ή παραίτησης. Ο χρόνος σταματά, χάνεται μαζί με τις ειδησεογραφικές εξελίξεις καθώς στέκεσαι μπροστά σ’ ένα δωμάτιο από το ατελιέ του επί της οδού Ρεμούνδου με το φθαρμένο πάτωμα και την οπτική φυγή στις στέγες των απέναντι σπιτιών.
Συχνά ο Δασκαλάκης έχει επιζωγραφίσει τόσο πολλές φορές την επιφάνεια, διορθώνοντας, προσθέτοντας, αλλάζοντας, που οι φιγούρες, τα έπιπλα, το πάτωμα έχουν ανάγλυφη υφή. Ο καμβάς σε θέλγει απτικά, σου ζητεί να ακουμπήσεις τα ακροδάχτυλα πάνω στα χρώματα για να καταλάβεις τη βάσανο του ζωγράφου, την αμφιθυμία, την αναζήτηση μέχρι το έργο να πάρει την τελική του μορφή. Παρών ανάμεσα στις δημιουργίες του, ο ζωγράφος ήταν όπως πάντα χαμηλών τόνων, μας καλωσόριζε έναν έναν στην έκθεση. Κοντά του όλοι οι ομότεχνοί του που ήρθαν να τον τιμήσουν, επιμελητές που ξέρουν τη δουλειά του, οι συλλέκτες που τον αγαπούν, οι φιλότεχνοι. Μέσα στον ζόφο των ημερών, αισθανθήκαμε τη ζεστασιά της παρέας και τη γαλήνια μυστική δύναμη της τέχνης. Η έκθεση στη Φωκίωνος Νέγρη 16 θα διαρκέσει έως και τις 7 Μαΐου. Επιμελήτρια της έκθεσης, η Ειρήνη Οράτη.
