Η φωτογραφία πρέπει να είναι τραβηγμένη στις 10 Ιουλίου 1956. Βλέπουμε τον κεντρικό δρόμο των Φηρών, αγνώριστο από την καταστροφή που προξένησαν οι σεισμοί της προηγούμενης ημέρας. Ο πρώτος ήταν στις 5.12 το ξημέρωμα, έντασης 7,5 Ρίχτερ, από το ρήγμα της Αμοργού – επρόκειτο, τότε, για τη δυνατότερη σεισμική δόνηση του 20ού αιώνα, διεθνώς. Ο δεύτερος, 6,9 βαθμών, δώδεκα λεπτά αργότερα, ήταν η χαριστική βολή που διέλυσε τη Σαντορίνη και συγκλόνισε το Αιγαίο. Υπήρχαν 53 νεκροί και δεκάδες τραυματίες, ενώ όλος ο οικιστικός ιστός ήταν μισοκατεστραμμένος. Οι κάτοικοι, δίχως σπίτια, δίχως εύκολη επικοινωνία με τον έξω κόσμο, υπέμειναν πολλά εκείνες τις πρώτες ώρες. Ομως, οι Σαντορινιοί δεν το έβαλαν κάτω. Το στιγμιότυπο, από τον κεντρικό δρόμο των Φηρών, μας δείχνει δύο άνδρες που συναντιούνται πάνω στον όγκο από τα συντρίμμια έξω από το καφενείο –και φωτογραφείο– του Γεωργίου Ιωακειμίδη. Διακρίνουμε στο βάθος τη Μητρόπολη, που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές, και το μπαλκόνι του ξενοδοχείου «Θεοξένεια», ένα από τα πρώτα και σημαντικότερα του νησιού, αριστερά.
Σε μία εικόνα αποτυπώνεται το παρελθόν, η καταστροφή, αλλά και η ελπίδα της επόμενης ημέρας. Αυτό το οπτικό ντοκουμέντο, όπως και τα υπόλοιπα που συνοδεύουν το άρθρο, είναι από το Santorini Archive Project, μια πρωτοβουλία του Λευτέρη Ζώρζου, ο οποίος έχει ψηφιοποιήσει πολλά φωτογραφικά και άλλα αρχεία του νησιού, που είναι προσβάσιμα και στο Facebook. Στα ψηφιοποιηθέντα βρίσκει κανείς χιλιάδες εικόνες από τον 19ο και τον 20ό αιώνα, που διηγούνται την –άγνωστη στους σημερινούς επισκέπτες– ζωή προ του τουρισμού. Καθημερινότητα σκληρή, γεμάτη μόχθο και στερήσεις και με τον σεισμό να δρα ως καταλύτης. Ορισμένοι Σαντορινιοί τρόμαξαν τόσο ώστε αποφάσισαν να φύγουν και να μην ξαναγυρίσουν. Οι περισσότεροι παρέμειναν και η πολιτεία επιτάχυνε τα προγράμματα στέγασης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου τους. Ηταν η πρώτη φορά που ακόμα και ο πιο φτωχός θα αποκτούσε κανονικό σπίτι, μιας και πολλοί διέμεναν σε υπόσκαφα. Οι μεγάλες ανάγκες ανοικοδόμησης δημιούργησαν αρκετές θέσεις εργασίας για τους πολύπαθους κατοίκους του νησιού.
Το Ψηφιακό Αρχείο Θήρας επεκτείνεται κάθε χρόνο και συμπεριλαμβάνει δράσεις, χάρη στον Ζώρζο, σπουδαγμένο αρχαιολόγο, ο οποίος, εκτός από το ξενοδοχείο του, βρίσκει χρόνο να ασχοληθεί και με πολλά άλλα. Ανάμεσά τους, η ανανέωση του σπουδαίου Ναυτικού Μουσείου Θήρας, με δεκάδες εκθέματα τα οποία χρήζουν συντήρησης. Αυτή την περίοδο, μαζί με την ομάδα του, ετοιμάζει μια σειρά εκδηλώσεων και μια έκδοση, με αφορμή τη συμπλήρωση 180 χρόνων παρουσίας της Εθνικής Τράπεζας στη Σαντορίνη, μαζί με την Εστία Πύργου και τη Θηραϊκή Εταιρεία Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών. Η Σαντορίνη είναι ένα νησί με έντονο παρόν αλλά ακόμα πιο σπουδαίο παρελθόν.
