Μπορεί ένα ολόκληρο τοπίο να γίνει εικαστική εγκατάσταση; Ναι, μπορεί. Και αυτό είναι η μεγαλύτερη επιτυχία των Σφαγείων στην Υδρα, ενός εικαστικού θεσμού που ξεκίνησε ο Δάκης Ιωάννου το 2009, χωρίς ίσως και ο ίδιος να έχει οραματιστεί το μέγεθος της επίδρασης που θα είχε στο νησί. Αλλωστε εκ χαρακτήρος ο Κύπριος συλλέκτης πάντα απεχθανόταν τα φαραωνικά εγχειρήματα. Του έφταναν τα λειτουργικά σχήματα που αποδίδουν τα μέγιστα, χωρίς ναρκισσισμό ή βαβούρα. Το σκεφτόμουν προχθές το βράδυ στα εγκαίνια της νέας έκθεσης με τίτλο Dream Machines. Το ρόδινο χρώμα του ήλιου που έδυε πύρινος, οι ακτές της Πελοποννήσου στον ορίζοντα, το art crowd από όλο τον κόσμο ανακατεμένο με τουρίστες και ντόπιους, τα έργα τοποθετημένα μέσα σε έναν χώρο που παλαιότερα έσφαζαν ζώα, ήταν όλα ένα. Και εμείς οι φιλότεχνοι δεν πηγαίναμε απλώς να δούμε ένα αφιέρωμα. Αλλά να βιώσουμε μια εμπειρία όπου το περιβάλλον και η τέχνη ενώνονται απόλυτα με έναν τρόπο αβίαστο και μοναδικό, μέσα στην πιο γοητευτική εκδοχή της Ελλάδας: μια χώρα που έχει το μεγαλείο να ενδύει με τη φυσική της ομορφιά τα εφήμερα κατασκευάσματα των ανθρώπων.
Με τα τελευταία, δηλαδή τα κατασκευάσματα των ανθρώπων, ασχολείται η φετινή έκθεση. Εκκινώντας από τον Μαρσέλ Ντισάν και φτάνοντας μέχρι τις ημέρες μας, οι δύο επιμελητές, ο Ντάνιελ Μπερνμπάουμ και ο Μασιμιλιάνο Τζόντι, θέλουν να ιχνηλατήσουν τη σχέση του μυαλού, της φαντασίας, με τις μηχανές τον τελευταίο αιώνα. Οχι με τη στενή εκδοχή της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά με ένα λοξό βλέμμα πάνω στις δημιουργίες που θα προκύψουν από την ανθρώπινη επινοητικότητα και τις δυνατότητες της τεχνολογίας.
Το συγκινητικό κομμάτι της έκθεσης είναι ότι δεν έχει απαραίτητα high tech έργα αλλά ακόμη και γλυπτά από τσιμέντο όπως μια φιγούρα που τραβάει σέλφι της Τζούντιθ Χοπφ, που μαζί με μια εγκατάσταση του Ουρς Φίσερ ήταν τα δύο πλέον πολυφωτογραφημένα έργα. Βέβαια μέσα στον λιλιπούτειο χώρο των Σφαγείων παρουσιάζονται πολλά άλλα, από ανθρωποειδή έως κολάζ, αλλά αυτό που πάντα κλέβει την παράσταση έχοντας πλέον κερδίσει μια παντοτινή θέση στο νησί, είναι το γλυπτό του Τζέφ Κουνς. Το Apollo Wind Spinner παραδόθηκε και επισήμως χθες σε μια τελετή με τις δημοτικές αρχές, τον καλλιτέχνη και τον συλλέκτη. Εχει γίνει πια κάτι σαν τοπόσημο της Υδρας, ενώ χθες το πρωί που ο Αμερικανός υπέγραφε τον κατάλογο στο καφέ Παπαγάλος, είχε σχηματιστεί μια τεράστια ουρά από θαυμαστές που περίμεναν υπομονετικά για μια τζίφρα του μαζί με ένα σχέδιο στη διπλανή σελίδα με ανεξίτηλο μαρκαδόρο. Του χρόνου είναι η σειρά του Τζόρτζιο Κοντό να δημιουργήσει έργα και να πάρει τη σκυτάλη.
