«Τελικά τι είναι για τη δική μας γενιά η κλασική μουσική; Για τους ανθρώπους, δηλαδή, που μεγάλωσαν με τα iPods, το YouTube, το Spotify; Μα, μια καρτ ποστάλ που μας στέλνει το παρελθόν διά χειρός Μπαχ, Μπραμς, Μπετόβεν. Δεν είναι κρίμα να μην τη διαβάσουμε; Σίγουρα θα γράφει κάτι ενδιαφέρον!». Καθισμένη απέναντί μου ήταν η Τζες Γκίλαμ, η καλύτερη νέα σαξοφωνίστρια στον κόσμο, γεννημένη μόλις το 1998, με τον πιανίστα της, Λέιφ Κάνερ-Λίντστρομ, και τον κοντραμπασίστα Σαμ Μπέκερ. Τρώγαμε πρωινό σε ένα από τα ωραιότερα σημεία στο Κουφονήσι, με άπλετη θέα προς το πέλαγος και την Κέρο. Πλάι μου ήταν ο άνθρωπος που τους έφερε στο νησί. Ο αρχιμουσικός Κορνήλιος Μιχαηλίδης, που αγάπησε από παιδί τον τόπο αυτό και έχει θεσμοθετήσει εδώ και οκτώ χρόνια ένα θερινό φεστιβάλ κλασικής μουσικής, το οποίο χαίρει τεράστιας δημοφιλίας τόσο από τους κατοίκους όσο και από τους επισκέπτες. Μέχρι σήμερα έχουν εμφανιστεί σολίστ παγκόσμιας κλάσης σαν την Γκίλαμ, που θα έψαχνε κανείς εισιτήριο να την ακούσει αλλού, αλλά το βουνό πήγε στον Μωάμεθ και τη βρήκαμε στο Αιγαίο.
Η τοποθέτηση της Γκίλαμ είχε τρομερό ενδιαφέρον, δείχνοντας πως η κλασική μουσική μπορεί να βρει τον δρόμο της στο μέλλον και δεν είναι καθόλου τυχαίο πως η Βρετανίδα θεωρείται από τους «πρέσβεις» αυτού του είδους στη νεολαία, με δική της εκπομπή στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση. Είχε αυτό το χάρισμα να σε καθηλώνει με την ερμηνεία της, όπως διαπίστωσα και με τα ίδια μου τα αυτιά μία ημέρα πριν, όταν είχα την τύχη να παρακολουθήσω το τρίο στη φιλόξενη μικρή αυλή της οικίας Μιχαηλίδη. Ενας μικρός, όμορφος χώρος που κάνει τους παρισταμένους να νιώθουν κυριολεκτικά σαν στο σπίτι τους. Από μικρά παιδιά 5 ετών μέχρι ηλικιωμένοι, όλοι μαγεύτηκαν και τήρησαν απόλυτη ησυχία, δημιουργώντας κλίμα κατάνυξης (σε τέτοιο βαθμό που ακουγόταν ο ήχος ενός αεροπλάνου στον βραδινό ουρανό). «Εχω εμφανιστεί σε μεγάλες αίθουσες ανά τον κόσμο αλλά, ξέρετε, εδώ, με το αεράκι των Κυκλάδων, μου φαίνεται ο καλύτερος συναυλιακός χώρος που έχω παίξει», είπε η Γκίλαμ, ενθουσιασμένη από το νησί.
Η προσπάθεια του Μιχαηλίδη (που έμαθε μουσική εξ απαλών ονύχων με δύο γονείς καταξιωμένους σολίστ) δεν είναι μόνον μια ευγενής χειρονομία προς το Κουφονήσι, το οποίο κινδυνεύει να χάσει την ταυτότητά του από τον υπερτουρισμό και τη συνεχή δόμηση στο λιλιπούτειο έδαφός του. Ο μαέστρος κάνει κάτι πιο σημαντικό: προσφέρει μια αντιρρόπηση μέσα από ποιοτικές πολιτιστικές δράσεις, ανοίγει νέους δρόμους για τη νέα γενιά.
Οι ντόπιοι τού ζήτησαν λ.χ. να διοργανώσει μαθήματα εκμάθησης μουσικής για τα παιδιά τον χειμώνα, όπερ και εγένετο πέρυσι, χάρη στη στήριξη δύο μεγάλων ιδρυμάτων, των Qualco Foundation και Virginia Wellington Cabot Foundation. Να κάτι που εκφεύγει από την καλοκαιρινή φρενίτιδα και υπενθυμίζει ότι ένα μέρος δεν υπάρχει μόνο και μόνο για να υποδέχεται τουρίστες το θέρος. Οι μήνες εκτός σεζόν πρέπει και αυτοί να έχουν ψυχαγωγία με την αρχαία έννοια της λέξης.
Στο φετινό φεστιβάλ πήραν μέρος εξαιρετικοί μουσικοί σε βραδιές που η αύρα των Κυκλάδων, συνδυασμένη με τις μοναδικές ερμηνείες τους, παρήγαγε ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα, από αυτά τα ωραία μικρά θαύματα που εύχεται να ζήσει κανείς στις διακοπές του. Οπως ο Αβί Αβιτάλ με το μαντολίνο του, η Λία Πέτροβα με το βιολί της, οι επίσης βιολιστές Σίμος Παπάνης, Αντώνης Σουσάμογλου και Αλέξανδρος Γαβριηλίδης Πέτριν, η πιανίστα Νεφέλη Μούσουρα κ.ά. Οσο για το ρεπερτόριο, είχε μεν ως βάση την κλασική μουσική, αλλά λοξοκοιτούσε με νόημα και σε άλλα είδη, με μια φρεσκάδα που κρατούσε το κοινό συντονισμένο όλη την ώρα. Αλλο ένα γεγονός που δημιουργεί αισιοδοξία είναι ότι και ελληνικά ιδρύματα στηρίζουν τον θεσμό (Αιγαίας, Ιδρυμα Ι. Φ. Κωστόπουλου), αλλά και πολλές ντόπιες επιχειρήσεις. Είναι ένας πολύ αξιέπαινος θεσμός που βλέπει αυτόν τον μικρό τόπο με τρυφερότητα και μακροπρόθεσμη έγνοια, ιδιαίτερα κρίσιμη την εποχή της τουριστικής «ανάπτυξης».
