Τον Μάιο που μας πέρασε οι Ρωμιοί της Πόλης είδαν με συγκίνηση να ολοκληρώνονται τα έργα αρχιτεκτονικής αποκατάστασης σ’ ένα από τα εμβληματικά εκπαιδευτικά ιδρύματα του ελληνισμού. Η Σχολή Γαλατά, πλάι στον Βόσπορο (σε μια γειτονιά που έχει πρόσφατα αναβαθμιστεί με έργα ευρείας κλίμακας και το νέο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης διά χειρός Ρέντσο Πιάνο), ανέκτησε την παλιά της αίγλη, αλλά βρήκε και έναν καινούργιο ρόλο ως πολιτιστικό κέντρο. Το ωραίο αυτό αρχιτεκτόνημα απέκτησε δεύτερη ζωή χάρις στον εφοπλιστή Αθανάσιο Μαρτίνο, ο οποίος ανταποκρίθηκε στην έκκληση της ελληνικής κοινότητας και του οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, που το έβλεπαν να φθείρεται από το πέρασμα του χρόνου μιας και θεμελιώθηκε το 1885.
Ευτυχής συγκυρία ήταν ότι η κατασκευαστική εταιρεία που ανέλαβε τις εργασίες αποκατάστασης είναι η Ark Insaat του ομίλου Κοτς, γεγονός που οδήγησε και στη δημιουργία μιας φιλίας ανάμεσα στον Ράχμι Μπέι Κοτς και στο ζεύγος Μαρτίνου. Ως αποτέλεσμα η πρώτη έκθεση που φιλοξενήθηκε στη Σχολή Γαλατά είχε τίτλο «Λατρεμένη Κωνσταντινούπολη» και παρουσίασε στο φιλότεχνο κοινό της Πόλης αντικείμενα που δάνεισε το Ιδρυμα Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, αλλά και το Ιδρυμα Κοτς. Επρόκειτο για ένα αφιέρωμα που έδειχνε ένα πνεύμα φιλίας και καλής συνεργασίας, αποδεικνύοντας πως ο πολιτισμός είναι μια στέρεη βάση αλληλοεκτίμησης. Το Ιδρυμα Μαρτίνου συνεισέφερε στην έκθεση θαυμάσιους πίνακες και πανοράματα της Κωνσταντινούπολης του 18ου και 19ου αιώνα. Το Ιδρυμα Κοτς προσέφερε εκπληκτικής ομορφιάς αργυρά και φιλντισένια αντικείμενα ορθόδοξης θρησκευτικής τέχνης. Τα πρωτοσυγκέντρωσε η αδελφή του Ράχμι Μπέι, η αείμνηστη Σεβγκί Γκινίλ, που τα δώρισε στο μουσείο Sadberk Hanum. Ηταν, λοιπόν, μια πολύ ωραία εκθεσιακή σύμπραξη, η οποία ολοκληρώθηκε στα μέσα Νοεμβρίου.
Αύριο Τετάρτη, στις 7 μ.μ., στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής, η Φανή Μαρία Τσιγκάκου (που συνεπιμελήθηκε την έκθεση μαζί με τη Χούλια Μπίλγκι από το μουσείο Sadberk Hanum) θα μας δώσει μια ωραία γεύση για τα σπουδαία εκθέματα που παρουσιάστηκαν στην Πόλη αλλά και τη σημαντική αυτή συνδιοργάνωση. Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως η ίδια η Κωνσταντινούπολη, η πόλη των πόλεων, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες ανά τους αιώνες και υπήρξε η ίδια σημαντικό κέντρο παραγωγής καλλιτεχνημάτων κοσμικής αλλά και θρησκευτικής τέχνης. Παρότι λοιπόν στην Ελλάδα δεν θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την έκθεση αυτή, μπορούμε να «περιηγηθούμε» νοερά με τον χαρισματικό λόγο της Φανής Μαρίας Τσιγκάκου, που θα μας εξηγήσει πώς οι Ευρωπαίοι ζωγράφοι αποτύπωσαν τον Βόσπορο, αλλά και τη λεπτότητα και την τέχνη με τις οποίες είναι καμωμένα πολλά εκκλησιαστικά αντικείμενα.
