Πολίτης του κόσμου, δημοσιογράφος και συγγραφέας, ο Αλέξανδρος Μασσαβέτας είναι καλός φίλος της στήλης. Πρόσφατα βρέθηκε σε ένα μέρος που ονειρεύομαι να πάω και μου έστειλε ένα γράμμα – ανταπόκριση. Ιδού: «Μεγάλη τύχη να σε καλέσουν σε γάμο στην Ινδία. Το πολυήμερο τελετουργικό, σωστό υπερθέαμα, είναι αξέχαστη εμπειρία. Πολύτιμη και η ευκαιρία να σε “ξεναγήσουν” Ινδοί φίλοι στις κοινωνικές πραγματικότητες, που δύσκολα μπορεί ξένος να αποκρυπτογραφήσει. Νιώθω πολύ τυχερός που, για δεύτερη φορά, ένας γάμος φίλων με έφερε ώς εδώ. Εντελώς διαφορετική η αίσθηση στο τωρινό ταξίδι από το προηγούμενο. Στις αρχές του 2020, ένα ζευγάρι φίλων παντρεύτηκε στην Τζαϊπούρ· πέρασα δύο εβδομάδες στο Ρατζαστάν και στην Αγκρά.
Εύκολη περιήγηση στην παραμυθένια ομορφιά των μνημείων των Μογγόλων και των κάστρων τοπαρχών. Γνώρισα το πιο άμεσα εντυπωσιακό και εύπεπτο πρόσωπο της Ινδίας. Τώρα εξοικειώνομαι με ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπό της, τις γιγαντουπόλεις Βομβάη και Καλκούτα (23 και 15 εκατ. κατοίκων, αντίστοιχα). Σ’ αυτές χτυπάει η καρδιά μιας γιγάντιας οικονομίας και εκκολάπτονται όλες οι κοινωνικές ζυμώσεις. Πρόσφατοι οικισμοί, γεννήθηκαν τον 18ο αιώνα ως διεθνή εμπορεία· δεν τις κοσμούν έργα των Μογγόλων αλλά άλλων κυριάρχων, των Βρετανών. Τον τόνο, όμως, δεν τον δίνουν τα μνημεία, αλλά το χάος των δρόμων. Αυτό έρχεσαι να γνωρίσεις. Στον δρόμο, σε κοινή θέα, κυλάει η ζωή μεγάλου μέρους του πληθυσμού, μέσα στα συνεχή, εκκωφαντικά κορναρίσματα μιας αδιάκοπης παρέλασης από αυτοκίνητα, τουκ τουκ, μηχανάκια, καρότσες, υποζύγια. Στα πεζοδρόμια βρίσκεις κοτέτσια και δεμένα κατσίκια, αγελάδες περιφέρονται βουτώντας λαχανικά απ’ τους πάγκους των αγορών, άνδρες σαπουνίζονται φορώντας ένα ύφασμα ή τα εσώρουχά τους σε ανοιχτά δημόσια «λουτρά». Παντού πέφτεις πάνω σε βουνά από φρέσκα λουλούδια, προσφορές στους θεούς των ινδουιστών. Σε ζαλίζει ο βομβαρδισμός από χρώματα. Οι ντόπιοι φίλοι μου ανήκουν στα προνομιούχα στρώματα. Ο γάμος τελέστηκε στο Royal Gulf Club της Καλκούτας, όπου η ετήσια συνδρομή είναι… 100.000 ευρώ! Επισκεφθήκαμε διαμερίσματα, η αξία των οποίων υπερβαίνει τα 2,5 εκατ. ευρώ. Οσα χρήματα κι αν έχεις εδώ, δεν μπορείς να εγκλωβιστείς στη φούσκα σου. Kαι τα ακριβότερα προάστια συχνά γειτνιάζουν με παραγκουπόλεις.
Το μαγικότερο πρόσωπο της Ινδίας είναι, αναμφίβολα, οι γιορτές των ινδουιστών. Στην Καλκούτα, το Ντιβάλι, γιορτή των φώτων, είναι αφιερωμένο στη θεά Κάλι. Η πόλη στολίζεται με λαμπιόνια και γεμίζει προσωρινούς ναΐσκους με είδωλα της Κάλι. Με τη λήξη της τριήμερης γιορτής, τα είδωλα και οι προσφορές πετιούνται στον Γάγγη, οι ναΐσκοι αποσυναρμολογούνται και η πόλη ετοιμάζεται για την επόμενη εορτή. Εχουν ήδη αρχίσει και οι στολισμοί για τα Χριστούγεννα. Η Ινδία, ανεξάντλητη, σε περιμένει. Θα σε σαγηνεύσει».
