Είναι ένα αθηναϊκό τοπόσημο με πλουσιότατη ιστορία, για την οποία εμείς οι πολυάριθμοι κάτοικοι της πρωτεύουσας γνωρίζουμε ελάχιστα. Και όμως οφείλουμε τόσα στη Μονή Πετράκη, όχι μόνο διότι σήμερα είναι ένας τόπος γαλήνης μέσα στη πολύβουη πόλη, αλλά κυρίως γιατί χάρη στη γενναιοδωρία της βρέθηκε η γη για να κτιστούν η Ακαδημία Αθηνών, ο Ευαγγελισμός, τo Μαράσλειο, το Αιγινήτειο και το Αρεταίειο, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, η Εθνική Πινακοθήκη και πλήθος ακόμη ιδρυμάτων. Οι εκτάσεις που είχε στην κατοχή της (σήμερα δεν έχει καμία) απλώνονταν σε όλο το λεκανοπέδιο και έτσι μπόρεσε να βοηθήσει το νέο έθνος να ανδρωθεί. Ποια είναι όμως τα χνάρια της μέσα στον χρόνο;
Eνα θαυμάσιο βιβλίο που έλαβε πριν από λίγες ημέρες η στήλη στο γραφείο από τον καθηγούμενό της, μητροπολίτη Θαυμακού κ. Ιάκωβο Μπιζαούρτη αποτελεί ένα θαυμάσιο «οδοιπορικό» για τη μονή. Το καθολικό της μονής, των τελών του 10ου αιώνα, είναι αφιερωμένο στους Aγίους Ασωμάτους Ταξιάρχες. Ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο και θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα τέτοιου ναού στη Νότια Ελλάδα. Είναι η παλαιότερη σωζόμενη και σε συνεχή λειτουργία βυζαντινή εκκλησία της Αθήνας, ενώ οι τοιχογραφίες της είναι έργο του σημαντικού ζωγράφου της όψιμης μεταβυζαντινής ζωγραφικής Γεωργίου Μάρκου. Επί Βυζαντίου και Τουρκοκρατίας η μονή ήταν μετόχι της Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα Υμηττού. Πήρε νέα πνοή όταν ανακαινίστηκε το 1673 από τον ιερομόναχο, λόγιο και γιατρό Παρθένιο (ο κατά κόσμον Πέτρος Παπασταμάτης που κράτησε το μικρό του όνομα: Πετράκης). Γεννημένος στη Δημητσάνα, ήταν ονομαστός ιατροφιλόσοφος, έφυγε από τον Καρέα και εγκαταστάθηκε στα πεδινά της Αθήνας, στο σημερινό Κολωνάκι. Προσείλκυσε στη μονή πλήθος πιστών για τον ήπιο χαρακτήρα του αλλά και τις πνευματικές και ιατρικές του γνώσεις.
Τα τέκνα της αδελφής του και άλλοι απόγονοί του ακολούθησαν τον μοναστικό δρόμο και έτσι το μοναστήρι συνέχισε ως σχεδόν οικογενειακή υπόθεση. Το 1812-1814 ο Ανάργυρος Πετράκης, εμπειρικός ιατροχειρουργός, λειτούργησε εκεί ένα είδος «ιατρικής σχολής».
Η κτηματική περιουσία συσσωρεύτηκε μέσα στους αιώνες κατ’ αρχάς για λόγους οικονομικής βιωσιμότητας της ίδιας της μονής. Σώζονται έγγραφα για αγοραπωλησίες εκτάσεων από τους Τούρκους. Οι Οθωμανοί, πάντως, μόλις αντιλήφθηκαν ότι το μοναστήρι έπαιξε ρόλο στην εξαπάτησή τους ώστε να βρουν χρόνο οι Ελληνες και να απελευθερώσουν την Αθήνα κατά την Επανάσταση, έσφαξαν όσους μοναχούς δεν πρόλαβαν να διαφύγουν και λεηλάτησαν τα πάντα. Η Μονή Πετράκη πρωταγωνίστησε και στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια ως πυριτιδαποθήκη και στρατιωτικό νοσοκομείο. Από το 1842 ξεκινούν οι δωρεές εκτάσεών της για να γίνει η ανέγερση ιδρυμάτων που φτάνουν έως και τις εσχατιές τότε της Αττικής, τη Βουλιαγμένη και τη Βούλα. Οι τελευταίες έγιναν το 1936. Ολα αυτά αναφέρονται με ενάργεια στον εκτός εμπορίου τόμο που χρηματοδότησε η ΑΜΚΕ Αιγέας του Αθανάσιου Μαρτίνου. Οποιος ενδιαφέρεται να τον αποκτήσει, ωστόσο, μπορεί να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τη Μονή Πετράκη και να εξασφαλίσει την πολυτελή έκδοση.
