Τι σχέση μπορεί να έχει το σγουρό καφετί κανίς της Εμιλι Ουίλσον με το πώς τα ομηρικά έπη αναφέρονται σε ανθρώπους και σκύλους; Και όμως, η χαρισματική ελληνίστρια, η γυναίκα που μετέφρασε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, συμπεριλαμβάνοντας ακόμη και φωτογραφίες του ίδιου του κατοικιδίου της στις ομιλίες της, καταφέρνει να φέρνει την αρχαιότητα στην εποχή μας με τόση φρεσκάδα που θα μπορούσε να ιντριγκάρει ακόμη και έφηβους χρήστες του TikTok. Αλλωστε είναι μητέρα τριών κοριτσιών και έτσι μπορεί και η ίδια να απευθύνεται σε μια γενιά που θέλει ειδικούς χειρισμούς, όπως μας εξηγούσε στο δείπνο που ακολούθησε τη λαμπρή διάλεξή της στη Νέα Υόρκη στις 8 Μαΐου. Εγινε στη βυζαντινότροπα κτισμένη εκκλησία του Αγίου Βαρθολομαίου στο Μανχάταν, που γέμισε από νωρίς. Επρόκειτο για την τρίτη και τελευταία ομιλία της για φέτος, μετά την Αθήνα και την Ουάσιγκτον, στη σειρά που χορηγεί ο Φωκίων Ποταμιάνος, επίτροπος της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, στη μνήμη της γιαγιάς του, Θάλειας Ποταμιάνου, διακεκριμένης ιατρού και ευεργέτιδος.
Η σειρά διαλέξεων είναι μια θαυμάσια πρωτοβουλία που έχει ως στόχο να δώσει έμφαση στον πλούτο των συλλογών της Γενναδείου Βιβλιοθήκης και στο πώς αυτές αποτυπώνουν την ποικιλότροπη κληρονομιά της ελληνικής σκέψης και του ελληνικού πολιτισμού. Με χαρισματικούς πανεπιστημιακούς δασκάλους, ερευνητές και συγγραφείς (πέρυσι στη θέση της Ουίλσον ήταν ο Πίτερ Φράνκοπαν), η σειρά είναι δώρο για όσους αγαπούν την Ιστορία και τα ελληνικά γράμματα, αλλά κυρίως αναζητούν μια σύγχρονη και ενδιαφέρουσα οπτική σε ζητήματα του παρελθόντος. Αυτό ακριβώς που έκανε και η μεταφράστρια και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, που άγγιξε μέσα από συγκεκριμένα εδάφια του ομηρικού έπους ερωτήματα τα οποία μας αφορούν σήμερα. Κάνοντας αναφορές στον Ομηρο, στον Ησίοδο, στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη, διαβάζοντας αποσπάσματα με ερασμιακή προφορά, μιλώντας με πάθος, η Ουίλσον καθήλωσε το κοινό των εκατοντάδων ανθρώπων που κάθισαν πλάι μας στα στασίδια της εκκλησίας. Ανάμεσά τους και ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος που παρακολούθησε με μεγάλη προσοχή, καθώς και διακεκριμένοι ομογενείς αλλά και Νεοϋορκέζοι που ενδιαφέρονται για την ελληνική παιδεία. Ηταν ενδεικτικό πως με το πέρας της διάλεξης η Ουίλσον δέχθηκε σειρά ερωτήσεων από νέους ανθρώπους που φάνηκε ότι γνώριζαν σε βάθος την αρχαία ελληνική γραμματεία αλλά και το έργο της ιδίας.
Ωστόσο, αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο δεν είναι η ευρύτητα των γνώσεών της, ούτε οι αστραπιαίες στροφές που παίρνει το μυαλό της, ούτε και τα ξεχωριστά τατουάζ της (είχα δει τα πλοκάμια ενός μινωικού χταποδιού να βγαίνουν κάτω από μανίκι της στη διάλεξη της Αθήνας). Είναι ίσως η απάντησή της στο ερώτημα γιατί σήμερα μας είναι σημαντικές οι παλιές ιστορίες. Τι είναι αυτό που μας προσφέρουν πέραν του κλισέ της αφομοιωμένης σοφίας για το ανθρώπινο είδος. «Οι ιστορίες είναι αυτές που μας κάνουν κοινότητα, που μας δένουν μεταξύ μας», κατέληξε στην ομιλία της Νέας Υόρκης, πριν κερδίσει το θερμότατο χειροκρότημα του κοινού.
