Τα καλά νέα για την τιμητική διάκριση Most Excellent Order of British Empire στον Δημήτρη Δασκαλόπουλο είχαν ανακοινωθεί πέρυσι τον Οκτώβριο. Πριν από λίγες ημέρες έγινε στην κατοικία του πρέσβη Μάθιου Λοτζ στην Αθήνα η απονομή του τίτλου ΟΒΕ του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, που επιβραβεύει την προσφορά στα δημόσια πράγματα προσωπικοτήτων από την τέχνη, την επιστήμη και τα γράμματα. Σπουδαίοι άνθρωποι του πολιτισμού από το εξωτερικό και την Ελλάδα πέρασαν το κατώφλι του σπιτιού με τον θαυμάσιο κήπο όπου έζησε τα τελευταία χρόνια του ο Ελευθέριος Βενιζέλος, προτού περάσει στα χέρια του βρετανικού κράτους. Συγκινημένος ο συλλέκτης δέχθηκε τους επαίνους για τη φιλανθρωπική του δράση, που ταξίδεψε πέρα από τα σύνορα της χώρας μας και τον έκανε πρότυπο διεθνούς διαμετρήματος. Σε μια εποχή κοινωνικών αναταράξεων, κατά την οποία ο πλούτος περιχαρακώνεται (και προκαλεί), εκείνος ακολούθησε τον αντίθετο δρόμο: διέθεσε πόρους και αποκτήματα για το κοινό καλό, έδειξε ότι η γενναιοδωρία είναι ο δρόμος για μια δικαιότερη κοινωνία.
Αποκορύφωμα της στάσης του αυτής ήταν η απόφασή του να δωρίσει 350 έργα του από το corpus που υπομονετικά μάζεψε σε τέσσερα μουσεία: την Πινακοθήκη Tate, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Guggenheim και το MCA Chicago στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, η βρετανική Tate έλαβε 110 έργα από 53 καλλιτέχνες, όπου περιλαμβάνονται δημιουργίες εικαστικών που δεν υπήρχαν στις συλλογές της. Εδώ και 30 χρόνια ο Ελληνας επιχειρηματίας ενσάρκωνε ένα διαφορετικό παράδειγμα. Ηδη από τα πρώτα χρόνια του συλλέγειν είχε πολιτική ανοιχτών δανεισμών. Είχε υποστηρίξει εκθέσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ ορίστηκε μέλος του Tate International Council το 2004 και είναι ιδρυτικό μέλος του Whitechapel Gallery’s Future Fund από το 2011. Μεγάλες εκθέσεις της συλλογής έχουν πραγματοποιηθεί στη Whitechapel Gallery στο Λονδίνο το 2010 και στο Scottish National Gallery of Modern Art στο Εδιμβούργο το 2012. Αναγνωρίζοντας ότι τα μουσεία είναι οι εργαζόμενοί τους και όχι μόνον οι θεατές τους, ο συλλέκτης ήταν οικονομικός υποστηρικτής μονίμων θέσεων επιμελητών και υπεύθυνων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Την ευεργεσία του στον χώρο του πολιτισμού την ξέρουμε από πρώτο χέρι κι εμείς στην Ελλάδα: στις εκθέσεις του ΝΕΟΝ στη χώρα είχαμε τη μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουμε εκ του σύνεγγυς τη δουλειά οικουμενικών Βρετανών καλλιτεχνών, όπως ο Αντονι Γκόρμλεϊ και ο Ρίτσαρντ Λονγκ και όχι μόνον. Το δε ΕΜΣΤ έχει την αμέριστη στήριξή του. Ο Μάθιου Λοτζ στην τελετή απονομής αναφέρθηκε στο ότι η τιμή αυτή ταιριάζει σε όσους προσπαθούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο, ενώ η δρ Μαρία Μπάλσο (CBE), διευθύντρια της Tate, υπογράμμισε: «Η δωρεά της Συλλογής Δασκαλόπουλου μας λέει πολλά για τον άνθρωπο που την προσφέρει. Μιλάει για την ολόψυχη πίστη του στον δημόσιο χαρακτήρα του μουσείου και στους ανθρώπους που το διαχειρίζονται». Παρόντες και ο σερ Νίκολας Σερότα, που έδωσε νέα πνοή στις πινακοθήκες της Tate, ο οποίος τόνισε πως ο Δασκαλόπουλος έκανε με τη γενναιοδωρία του μια ιδιωτική συλλογή δημόσιο αγαθό, αλλά και η (επίσης ΟΒΕ) Ιβόνα Μπλάζγουικ, που ηγήθηκε για καιρό της Whitechapel και συνεργάστηκε στενά με τον συλλέκτη.
«Αυτός ο τιμητικός τίτλος αποτελεί την αναγνώριση της μακρόχρονης πορείας μου στην τέχνη», τόνισε ο βραβευθείς στη στήλη. «Αισθάνομαι ότι με έχουν ευχαριστήσει πέρα από κάθε προσδοκία, είμαι ευγνώμων και περήφανος. Οντας θαυμαστής της ανθρώπινης δημιουργικότητας, λειτούργησα πάντα με την πεποίθηση ότι η τέχνη πρέπει να είναι προσβάσιμη στο ευρύτερο κοινό. Και γι’ αυτό επέλεξα να προσφέρω τη Συλλογή μου σε δημόσιους θεσμούς που έχουν τη δυνατότητα και τα μέσα να τη διαφυλάξουν και να τη φέρουν σε επαφή με την τέχνη του μέλλοντος».
