«Βρίσκομαι εδώ στα 85 χρόνια της νεανικότητάς μου. Ανέφερα την ηλικία μου για να θυμηθούμε ότι στην ιστορία και στο πεπρωμένο ενός ανθρώπου οι αριθμοί δεν παίζουν κανέναν απολύτως ρόλο. Οι αριθμοί είναι ασήμαντοι. Κυρία Πρόεδρε, σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου και σας είμαι ευγνώμων». O Σταύρος Ξαρχάκος, εμφανώς συγκινημένος, αλλά όπως πάντα δωρικός στην ομιλία του, δέχτηκε χθες μια σπουδαία αναγνώριση από την πρώτη πολίτιδα της χώρας ως μία από τις σημαντικότερες εν ζωή προσωπικότητες του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Σε μια σεμνή τελετή, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απένειμε τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής στον αιώνιο έφηβο της πολιτιστικής ζωής της Ελλάδας. Παρόντες ήταν μόνον αγαπημένοι συγγενείς, στενοί συνεργάτες και φίλοι, σαν μια μικρή «αγκαλιά» πλάι στον βραβευθέντα.
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, η διευθύντρια της Εθιμοτυπίας της Προεδρίας, πρέσβειρα Αγη Μπαλτά, αναφέρθηκε στους βασικούς σταθμούς της ζωής του μεγάλου συνθέτη, ο οποίος γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου του 1939 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην αγαπημένη του γειτονιά, τα Εξάρχεια, όπου εξακολουθεί να ζει μέχρι σήμερα. Η πρέσβειρα έκανε και μια αναδρομή στην ιστορία της ανώτατης τιμητικής διάκρισης, που θεσμοθετήθηκε το 1975 αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας σε αντικατάσταση του καταργηθέντος Τάγματος του Γεωργίου του Α΄. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας (που επίσης δεν έκρυψε τη συγκίνησή της) εστίασε την προσφώνησή της στο έργο του συνθέτη «Τα τραγούδια σας βρίσκονται στα χείλη κάθε Ελληνα. Για να αναφέρω μόνο δύο έργα-σταθμούς στη μακρά σταδιοδρομία σας, συνεγείρατε το δημοκρατικό αίσθημα του λαού μας με τη μουσική σας για το “Μεγάλο μας τσίρκο”, τη θρυλική παράσταση των Καρέζη – Καζάκου σε κείμενο του Ιάκωβου Καμπανέλλη μεσούσης της δικτατορίας, με τραγούδια που έγιναν σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας. Και επανεπεξεργαστήκατε μουσικά το ρεμπέτικο τραγούδι, αποδίδοντας εκπληκτικά το ήθος του, στη μουσική σας για την ταινία “Ρεμπέτικο” του Κώστα Φέρρη. Ταυτόχρονα όμως, ως ενεργός πολίτης, προσφέρατε από δημόσιες θέσεις, διατηρώντας πάντοτε την ανεξαρτησία της σκέψης σας και την αυτονομία των επιλογών σας».
Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε εκτενέστατα στη μοναδική συμβολή του: «Σφραγίσατε την ελληνική μουσική αντλώντας από το ανεξάντλητο κοίτασμα της παράδοσής μας, από το λαϊκό και το ρεμπέτικο τραγούδι, τους ύμνους της Εκκλησίας, τις οπερέτες και τις καντάδες, αλλά και από τη δυτική συμφωνική μουσική και την όπερα», τόνισε για να συμπεριλάβει και τη διεθνή ακτινοβολία του Ξαρχάκου, που ανέβασε όπερες στο Κόβεν Γκάρντεν και στη Γαλλία. Μίλησε για τις σπουδές του κοντά στη Νάντια Μπουλανζέ στο Παρίσι και, αργότερα, στη Σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης τη γόνιμη συνεργασία με τον Λέοναρντ Μπερνστάιν. «Ακαματος και ανήσυχος δημιουργός, ανοιχτήκατε σε όλα τα είδη και τα υπηρετήσατε υπό όλες τις ιδιότητες: ως συνθέτης, μαέστρος, καθοδηγητής μικρών ή μεγάλων μουσικών σχημάτων, υποστηρικτής των νέων δυνάμεων του ελληνικού τραγουδιού, πάντα παρών, σε μια δυναμική και ουσιαστική σχέση βαθιάς επικοινωνίας με το κοινό. Με το παράσημο αυτό, η πολιτεία τιμά μια προσωπικότητα που σφράγισε με την παρουσία της πολλές δεκαετίες ελληνικής μουσικής, αφήνοντας ανεξίτηλο ίχνος στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας».
Την τελετή έκλεισε η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού, που ερμήνευσε τρία τραγούδια του μεγάλου συνθέτη, το «Ητανε μια φορά», την «Υπομονή» και το «Γεια σου χαρά σου, Βενετιά».
