Η τελευταία φορά που τον είδα ήταν πριν από 2-3 χρόνια σε μια περιήγησή του στη Βόρεια Ελλάδα με δύο από τους εγγονούς του. «Η Ιστορία μαθαίνεται από τα βιβλία, αλλά δεν υπάρχει καλύτερος δάσκαλος από το ταξίδι. Ηταν χρέος μου να φέρω τα εγγόνια μου στη Θράκη», μου είχε πει τότε.
Αυτό που μου είχε κάνει, ωστόσο, μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η αφάνταστη αγάπη και προσοχή που δεχόταν από τα τέκνα της θυγατέρας του Αλεξάνδρας, τον Τιγκράν και τον Δαρείο. Στην ανάβαση της απότομης σκάλας ενός μνημείου, στοιχήθηκαν πλάι του προστατευτικά αλλά αιθέρια, ώστε να μην τον φέρουν σε δύσκολη θέση. Πρέπει να ξέρεις να φερθείς σε κάποιον που αλώνισε ακαταπόνητα όλο τον κόσμο αλλά η ηλικία τον δυσκολεύει. Από τον πάππο τους πήραν την προσήνεια και το εξαιρετικό του χιούμορ, όπως διαπίστωσα στο γεύμα που ακολούθησε.
Ο Μιχαήλ της Ελλάδος και της Δανίας ενσάρκωνε άλλωστε πλήρως το ρητό «Noblesse oblige», διαισθανόμενος το κληρονομικό αξίωμα ως μια τεράστια υποχρέωση ταπεινότητας. Και εργατικότητας. Οχι μόνον στο λογοτεχνικό πεδίο, όπου έχαιρε διεθνούς υποστήριξης ως Μισέλ ντε Γκρες, αλλά και στο φιλανθρωπικό. Μαζί με τη σύζυγό του Μαρίνα Καρέλλα ίδρυσε το Eliza, την Εταιρεία κατά της Κακοποίησης του Παιδιού, με σπουδαιότατο έργο στην πατρίδα μας. Είναι μια ελληνική μη κερδοσκοπική οργάνωση που εστιάζει αποκλειστικά στην προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν κακοποίηση ή παραμέληση.
Ο Μιχαήλ «έφυγε» γαλήνιος προχθές σε ηλικία 85 ετών σε νοσοκομείο των Αθηνών, έχοντας κοντά την οικογένειά του, που του συμπαραστάθηκε τον τελευταίο δύσκολο μήνα. Η ζωή του ταυτίστηκε με πολλά γεγονότα του β΄ μισού του 20ού αιώνα. Ηταν ο μοναδικός εν ζωή εγγονός του Γεωργίου του Α΄, καθώς ο πατέρας του, πρίγκιπας Χριστόφορος, ήταν ο πέμπτος υιός του βασιλιά, ενώ η μητέρα του ήταν η Φραγκίσκη της Ορλεάνης, από τον οίκο των Βουρβόνων. Συνεπώς, παρότι συνομήλικος, ήταν θείος τού τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Μέσω των γονέων του συνδεόταν συγγενικά με τους μεγαλύτερους οίκους γαλαζοαίματων της Γηραιάς Ηπείρου. Ωστόσο έζησε και σταδιοδρόμησε λες και δεν είχε αυτήν τη γαλαζοαίματη μοίρα. Αφενός παντρεύτηκε μια κοινή θνητή: τη Μαρίνα Καρέλλα, κόρη του βιομηχάνου Θεόδωρου Καρέλλα, με την οποία απέκτησαν δύο θυγατέρες, την πριγκίπισσα Αλεξάνδρα και την πριγκίπισσα Ολγα. Χαρισματική καλλιτέχνις την οποία καθιέρωσε ο Αλέξανδρος Ιόλας, η Καρέλλα λάτρευε την εικαστική δημιουργία όσο εκείνος τη συγγραφή. Αυτό τους έκανε ένα ιδανικό ζευγάρι δημιουργών, με τεράστια αγάπη και αλληλοσεβασμό. Ηταν πραγματικοί συνοδοιπόροι εν ζωή και τέχνη.
Ο Μιχαήλ μεγάλωσε σε δύσκολους καιρούς για πρίγκιπες. Γεννήθηκε το 1939 και έχασε τον πατέρα του όταν ήταν μόλις ενός έτους. Μεγάλωσε στο Μαρόκο και στην Ισπανία και ύστερα σπούδασε στη Γαλλία, αλλά πάντοτε λάτρευε την Ελλάδα και την ιστορία της. Ετσι, ήρθε για να εκπληρώσει τις στρατιωτικές υποχρεώσεις του, υπηρετώντας στο Σώμα Ιππικού – Τεθωρακισμένων, διέμενε για μεγάλα διαστήματα στην Ελλάδα και τα τελευταία χρόνια μοίραζε τον χρόνο του ανάμεσα στην πατρίδα μας και στο εξωτερικό. Ηταν το μόνο μέλος της ελληνικής βασιλικής οικογένειας που δεν έφυγε από τη χώρα μετά το αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου 1967, με το οποίο ο Κωνσταντίνος επιχείρησε να ανατρέψει τη χούντα. Ηταν επίσης ο μόνος της ελληνικής βασιλικής οικογένειας που είχε ελληνική υπηκοότητα, καθώς είναι εγγεγραμμένος στο δημοτολόγιο του Δήμου Αθηναίων ως «Μιχαήλ Ντε Γκρες».
Παρά την υψηλή καταγωγή που του εξασφάλιζε φήμη, ο Μιχαήλ γνώρισε τεράστια διεθνή αναγνώριση ως συγγραφέας, με δεκάδες πονήματα που έγιναν μπεστ σέλερ, καθώς συνδύαζαν τη γνώση του για την Ιστορία με τη λογοτεχνική πλοκή. Η καριέρα του ξεκίνησε το 1970 και εργαζόταν άοκνα καθημερινά είτε γράφοντας είτε κάνοντας έρευνα για τα ιστορικά θέματα που τον απασχολούσαν σε μια τεράστια ποικιλία, από την Ελλάδα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία έως τους Λουδοβίκους και τους τσάρους. Από τη δική μας Μπουμπουλίνα έως την Ιωάννα της Λωρραίνης, μπορούσε να ισορροπεί τα αφηγήματά του στη λεπτή γραμμή ανάμεσα στην αλήθεια και στη φαντασία. Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη στις 12 το μεσημέρι στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, παρουσία της Σοφίας της Ισπανίας και άλλων μελών της ελληνικής βασιλικής οικογένειας, και η ταφή στο Τατόι σε στενό οικογενειακό κύκλο.
[email protected]
