Νεόκοπος αλλά δυναμικός θεσμός, το Φεστιβάλ Χίου που ξεκίνησε το 2022 και διοργανώνεται από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, θέλει να φέρει στο νησί προσωπικότητες διαμετρήματος και να παρουσιάσει ενδιαφέροντα δρώμενα. Πολυσυλλεκτικό και σύνθετο, ήδη από τα πρώτα βήματά του φιλοδοξεί να αγγίξει επίκαιρα θέματα και να απευθυνθεί ταυτόχρονα στον δήμο και τους σοφιστές, συνδυάζοντας εξειδικευμένες ομιλίες με παραστάσεις, συναυλίες, αθλητικά και γαστρονομικά γεγονότα.
Φέτος το εναρκτήριο λάκτισμα έγινε στο Λονδίνο, την άνοιξη στο Ελληνικό Κέντρο, όπου ο περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης παρουσίασε σε εκατοντάδες προσκεκλημένους τους άξονες της φετινής διοργάνωσης, η οποία θα είναι και υπό την αιγίδα της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα. Αλλωστε, ο ναυτότοπος έχει ήδη από τον 19ο αιώνα ιδιαίτερη σχέση με τη βρετανική πρωτεύουσα και το City, με πολλούς επιφανείς Χιώτες να μοιράζουν τη ζωή τους ανάμεσα στις δυο χώρες. Πέρα όμως από τη μαστίχα και την εμπορική ναυτιλία η Χίος έχει πολλά άλλα να μας χαρίσει και το Φεστιβάλ προσπαθεί καλειδοσκοπικά να αναδείξει, από τις 28 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου, με πλήθος δράσεων – μεταξύ άλλων και τη διοργάνωση ημερίδας αφιερωμένης στην κλιματική αλλαγή.
Στόχος του ταυτόχρονα είναι να προβληθεί και η τοπική ιστορία και αρχιτεκτονική μέσα από τη διασπορά των εκδηλώσεων σε μέρη ιδιαίτερης ομορφιάς, όπως ο Κάμπος. Πέρυσι, λ.χ., η οικογένεια του Νίκου Βαφειά παραχώρησε για εκδηλώσεις το Casteli, ένα βενετσιάνικο αρχοντικό που αγόρασε και αποκατέστησε με σεβασμό στο παρελθόν. Είναι ένα κτίσμα που ξεχωρίζει –αν σκεφτεί κανείς ότι το χνάρι τους στο νησί άφησαν οι Γενουάτες και όχι οι Ενετοί– για την κομψότητά του και τον κήπο του που γέμισε με κόσμο. Την τιμητική του θα έχει φέτος και το Αργέντικο αλλά και το Χαμιδιέ Τζαμί στο Κάστρο της Χίου, όπου η Καλλιόπη Λεμού, εικαστικός της διασποράς με καταγωγή αιγνουσιώτικη και χιώτικη, θα παρουσιάσει έργα της.
Ανάμεσα στις σημαντικές αφίξεις στη Χίο είναι και ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος ήταν από τους πρώτους που μίλησε για το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος. Ο Βρετανός πρέσβης Μάθιου Λοτζ, με τον πρέσβη της Ιαπωνίας Ιτο Κοΐτσι και της Βουλγαρίας Βαλεντίν Ποριάζοφ θα δώσουν επίσης το «παρών», μαζί με τον πρώην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθηγητή Προκόπη Παυλόπουλο. Η ιδιαίτερα αγαπητή συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ θα συνομιλήσει με τον αρχαιολόγο Θοδωρή Παπακώστα στον ενδιαφέροντα χώρο του Λωβοκομείου Χίου. Ανάμεσα στους ομιλητές είναι ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Νίκος Σηφουνάκης, o καθηγητής και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Μπαμπινιώτης, η ιστορικός και παραγωγός του BBC Μπέτανι Χιουζ, ο Χιώτης φιλόλογος Μιχάλης Μόσχος (The London Hellenic Prize), ο ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής Πανεπιστημίου της Σορβόνης Γιώργος Πρεβελάκης, ο καθηγητής του Κέμπριτζ Τιμ Γουίτμαρς, ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, καθώς και ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Σταμάτης Κριμιζής. Ξεχωριστές τιμητικές διακρίσεις θα γίνουν στον καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη, διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης, αλλά και στον εφοπλιστή Νίκο Βαφειά.
Στο καλλιτεχνικό σκέλος συμμετέχουν η σκηνοθέτις Εύα Νάθενα, η ηθοποιός Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η ηθοποιός Σμαράγδα Καρύδη, ο πιανίστας Αλέξανδρος Σαρακάκης, η διεθνούς φήμης σοπράνο Χριστίνα Πουλίτση κ.ά.
