Σε ένα ατελιέ, στη Rue de Sevres στο Παρίσι, στριμώχνονταν τη δεκαετία του ’60 δύο τεράστια καλλιτεχνικά ταλέντα μαζί με τον καρπό του έρωτά τους.
Ο Γιάννης Γαΐτης έφτιαχνε στο πάτωμα τα ζωγραφικά του έργα, η σύζυγός του Γαβριέλλα Σίμωσι έκανε γιγαντιαία γλυπτά ελεφάντων, τα οποία συχνά κατέστρεφε, και η θυγατέρα τους, η μικρή Λορέττα, έπαιζε στον ίδιο χώρο με τους φίλους της.
Το ζεύγος χώρισε, ο Γαΐτης έγινε ευρύτερα γνωστός με τα ανθρωπάκια του στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, η ιδιαίτερα αξιόλογη Σίμωσι, αν και συνέχισε να δημιουργεί αριστουργήματα, παρέμεινε στην αφάνεια, η Λορέττα μεγάλωσε με το μητρικό και το πατρικό κληροδότημα στις πλάτες.
Στις 14 Σεπτεμβρίου, οι τρεις τους θα «επανενωθούν», ψυχικά, στα εγκαίνια του Μουσείου Γαΐτη – Σίμωσι στην Ιο: ένα κτίριο αφιερωμένο σ’ εκείνον, ένα σ’ εκείνη και στη μέση μια ελιά που φύτεψε η κόρη τους. Συμβολικά είναι μια οικογενειακή υπόθεση, που γίνεται με τον καλύτερο τρόπο μια δημόσια προσφορά προς ένα νησί με το οποίο δεν υπάρχουν δεσμοί καταγωγής (αν και οι δύο γονείς της είχαν κυκλαδίτικο αίμα) αλλά αγάπης.
«Οταν πέθανε νωρίς ο πατέρας μου, σε ηλικία 61 ετών, έπρεπε να διαλέξω τον τόπο της ανάπαυσής του και έτσι κατέληξα στην Ιο. Την είχε ανακαλύψει όταν σχεδίασε για τον φίλο του Ζαν Μαρί Ντρο ένα σπίτι, στο οποίο τοποθέτησε έργα τόσο ο ίδιος όσο και η μητέρα μου. Αργότερα έκτισε και εκείνος ένα σπίτι, που πήρε μια δεκαετία για να ολοκληρωθεί, και εκεί δούλεψε τους πίνακές του μέχρι και το 1984, οπότε έφυγε από τη ζωή. Μετά τον θάνατό του έφτιαξα ένα μικρό λευκό εκκλησάκι, όπου ετάφη και η Σίμωσι. Η ιδέα του μουσείου πήρε πολλά χρόνια για να ολοκληρωθεί, σχεδόν τρεις δεκαετίες και τρεις διαφορετικούς δημάρχους στο νησί. Το κτίριο, σε σχέδια δικά μου και του αρχιτέκτονα Ζακ Σαρά, αποπερατώθηκε το 2009, όμως ύστερα δεν υπήρχαν άλλα χρήματα για να προχωρήσει η ολοκλήρωση με τις μελέτες και την τοποθέτηση των έργων. Χρειάστηκε τρομερή υπομονή και αφοσίωση για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο τέλος, κάτι που οφείλεται πολύ και στον σημερινό δήμαρχο του νησιού τον κ. Γκίκα», λέει η Λορέττα Γαΐτη στη στήλη για τα 27 χρόνια που χρειάστηκε να κάνει υπομονή.
Εγκαίνια
Στις 14 Σεπτεμβρίου, λοιπόν, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα κόψει την κορδέλα παρουσία της Λίνας Μενδώνη.
Η Ιος προικίζεται με ένα καταπληκτικό μουσείο, όπου κανείς μπορεί να δει την πορεία των δύο μεγάλων καλλιτεχνών που ανακάλυψαν την ελληνικότητά τους στο Παρίσι, μια και ανήκαν στη δεύτερη φουρνιά Ελλήνων εικαστικών που βρήκαν εκεί καταφύγιο μαζί με τον Δανιήλ, τον Ιάσονα Μολφέση, τον Παύλο, τον Τάκη, τον Τσόκλη, τον Καρά, τον Κεσσανλή κ.ά.
Ο επισκέπτης μπορεί να ιχνηλατήσει τη διαδρομή του Γαΐτη μέσα από ποικιλία μέσων, τη ζωγραφική, τις κατασκευές, τους πίνακες.
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι πιο πολύ προσδοκώ να ξαναδώ τα υπέροχα έργα της Σίμωσι, της πιο αγαπημένης μου γλύπτριας, που είναι άγνωστα στο ευρύ ελληνικό κοινό, να διαπιστώσω πώς το κατάλευκο μάρμαρό της ζευγαρώνει με τον αιγαιοπελαγίτικο ασβέστη.
