Πέντε κεριά σβήνει αύριο, Τετάρτη, το Μουσείο Γουλανδρή στο Παγκράτι και η χαρά είναι τεράστια. Κατ’ αρχάς, το προφανές. Η Αθήνα διαθέτει σε δημόσια θέα μια αξιοζήλευτη συλλογή έργων ευρωπαϊκής τέχνης του 20ού αιώνα, που ακόμη και αν κάποιος σήμερα είχε το χρήμα, την τύχη και τις διασυνδέσεις, δεν θα μπορούσε να τη δημιουργήσει.
Γενιές και γενιές Ελλήνων δεν θα χρειάζεται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για να δουν ένα τέτοιο corpus αριστουργημάτων. Ο Πικάσο, ο Βαν Γκογκ, ο Μπέικον, ο Ντεγκά, ο Γκογκέν, ο Τζάκσον Πόλοκ, ο Μπρακ και ο Ροντέν και τόσοι άλλοι ζωγράφοι και γλύπτες είναι πλάι μας για να μας συντροφεύουν. Πέρα από τα αποκτήματα του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, η ίδρυση ενός τέτοιου μουσείου στην πρωτεύουσα την έχει προικίσει και με μια στέγη για δράσεις, περιοδικές εκθέσεις, συνέδρια. Γεννήθηκε ένα καινούργιο στέκι, που μεταμόρφωσε ευεργετικά μιαν ολόκληρη γειτονιά. Ωστόσο ο λόγος που προσωπικά πανηγυρίζω για τα πέμπτα γενέθλια είναι άλλος.
Εχοντας καλύψει το εικαστικό ρεπορτάζ από το 1999 έως και σήμερα, θυμάμαι πολύ καλά τις δυσκολίες για την ίδρυση αυτού του μουσείου, το γεγονός ότι διακινδυνεύσαμε άπειρες φορές να χάσουμε τη σπανιότατη συλλογή, όπως χάθηκε και η ευκαιρία να γίνει το μουσείο σε σχέδια του Μινγκ Πέι.
Χωροθετήθηκε σε διάφορα σημεία, που είτε κρίθηκαν ακατάλληλα (Λύκειο του Αριστοτέλους) είτε συνάντησαν σφοδρές αντιδράσεις περιοίκων και όχι μόνο (πάρκο Ριζάρη), με αποτέλεσμα να χρειαστούν δύο δεκαετίες για να το δούμε να παίρνει σάρκα και οστά.
Η Ελίζα Γουλανδρή έφυγε από τη ζωή δίχως βέβαια να το προλάβει, αλλά από εκεί όπου είναι σίγουρα θα νιώθει μεγάλη υπερηφάνεια που εμπιστεύθηκε την αποπεράτωση σε δύο άξιους ανθρώπους: την ανιψιά της Φλερέτ Καραδόντη και τον διευθυντή Κυριάκο Κουτσομάλλη, οι οποίοι έδωσαν τρομερές μάχες και επέδειξαν ιώβειο υπομονή. Τα χρόνια πολλά πρέπει να πάνε πρωτίστως σε αυτούς.
Και τι θα ετοιμάσει το μουσείο για την εκλεκτή αυτή επέτειο; Ολος ο Οκτώβριος γίνεται μήνας εορτασμών, καθώς ξεκινά το πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων που έχει σχεδιαστεί για τη φετινή χρονιά.
Αύριο, 2 Οκτωβρίου, ημέρα των γενεθλίων του, το μουσείο θα έχει ελεύθερη είσοδο για όλους (προσοχή, απαραίτητη η ηλεκτρονική προκράτηση θέσης), ενώ το κοινό θα έχει επίσης τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τρεις διαφορετικές ξεναγήσεις στη μόνιμη συλλογή, στις 13.00, 15.00 και 17.00. Στο πλαίσιο του αφιερώματος στον εμβληματικό φωτογράφο Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν, που θα παρουσιάζεται έως τις 27 Οκτωβρίου, θα προβληθούν στο αμφιθέατρο του ιδρύματος τα ντοκιμαντέρ «Henri Cartier-Bresson: Point d’interrogation» και «Henri Cartier-Bresson, L’amour tout court» στις 3 και 17 Οκτωβρίου, αντίστοιχα. Και εκεί η είσοδος είναι δωρεάν, με απαραίτητη ηλεκτρονική προκράτηση. Οι προβολές αρχίζουν στις 19.30.
Μέσα στον μήνα έχει προγραμματιστεί βραδιά τζαζ (Παρασκευή 4/10), όπως και η «Ροσσινιάδα», μια θεατρική παράσταση για παιδιά ηλικίας 4 έως 9 ετών, σε σύλληψη και σκηνοθεσία της Χλόης Μάντζαρη (έναρξη 13/10). Στις 30 Οκτωβρίου, ξεκινά επίσης μια πολύ ιδιαίτερη δράση γευσιγνωσίας ελαιολάδου αντλώντας έμπνευση από το έργο του Βαν Γκογκ «Η συγκομιδή της ελιάς». Η ευχή μας είναι να τα εκατοστίσει το μουσείο και να βγάλει ακόμα περισσότερους καλλιεργημένους αισθητικά Αθηναίους πολίτες.
