Να μια συνάντηση που θα ήθελα πολύ να παρακολουθήσω, σκέφτηκα μόλις διάβασα ότι ο βραβευμένος μουσικός παραγωγός και συγγραφέας Κρίστοφερ Κινγκ, που έγινε παγκόσμια γνωστός μέσα από το βιβλίο «Ηπειρώτικο Μοιρολόι», θα συνομιλήσει με τον Νίκολας Γκέιτζ (Νίκο Γκατζογιάννη), τον Ηπειρώτη δημοσιογράφο και συγγραφέα της διάσημης «Ελένης», στο Rubin Museum of Art της Νέας Υόρκης στις 9 Οκτωβρίου, σε μια εκδήλωση του Hellenic American Cultural Foundation. Ενας γηγενής Ηπειρώτης που μεγαλούργησε στις ΗΠΑ και ένας Αμερικανός που επέλεξε από αγάπη να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ηπειρο, σίγουρα είναι καλύτεροι πρεσβευτές του πολιτισμού μιας περιοχής που σμίλεψε τον χαρακτήρα της μέσα από την κακουχία και τη δοκιμασία. Ετσι, εκεί γεννήθηκε και ζει ακόμη μια εκπληκτική μουσική που παίζεται και ακούγεται από ανθρώπους ανθεκτικούς, μη αλλοιωμένους από την πίεση της παγκοσμιοποίησης.
Θυμάμαι, πριν από κάποια χρόνια, τον Νίκολας Γκέιτζ στον Λια στη Μουργκάνα να εγκαινιάζει όλο χαρά ένα μικρό μουσείο για το χωριό του, στο οποίο ξεχώριζαν τα έργα του συντοπίτη του Σωτήρη Σόρογκα. Ο λόγος που τα επέλεξε δεν ήταν η καταγωγή της μητέρας του ζωγράφου από το ίδιο μέρος, αλλά το θέμα τους: ερείπια και πέτρες μέσα από τις οποίες έβγαινε, σαν μια σταγόνα αίμα, μια κατακόκκινη παπαρούνα: «Αυτό ακριβώς είναι ο τόπος μου, σκληρός σαν την πέτρα μα με κατοίκους που ξέρουν να ανθίζουν και στις πιο δύσκολες συνθήκες», μου είχε πει τότε. Αλλωστε και ο ίδιος ένας από αυτούς ήταν. Ενα παιδί που έζησε τη φρίκη του Εμφυλίου, την ορφάνια, το ξερίζωμα, για να τα μετατρέψει σε μια μεγαλειώδη καριέρα ως δημοσιογράφος των New York Times αλλά και ως συγγραφέας ενός βιβλίου για την ιστορία της μάνας του, με φόντο τα βουνά της Ηπείρου. Στα ίδια βουνά, από ένα άλλο χωριό δύο αδέλφια που μετανάστευσαν στην Αμερική, έμελλε να φέρουν στον κόσμο άλλες δύο σπουδαίες προσωπικότητες: ο Μάικλ Δουκάκης (από τη μεριά της μητέρας του) και ο εξάδελφός του Τζον Κασσαβέτης έλκουν την καταγωγή τους από το Βρυσοχώρι Ιωαννίνων.
Ο Κινγκ από την άλλη, τον οποίον γνώρισα στο Φεστιβάλ της Βωβούσας, μας είχε συνεπάρει όλους παίζοντας τα μοιρολόγια του Αλέξη Ζούμπα, μιλώντας με πάθος για την ηπειρώτικη μουσική και την παράδοση που δεν είναι ένα απολίθωμα αλλά ένα ζωντανό βίωμα της κοινότητας. Είναι ο εθνομουσικολόγος που έχει συστήσει τους χορούς και τα τραγούδια της Ηπείρου σε όλη την υφήλιο, έχοντας φτιάξει τη μεγαλύτερη και πληρέστερη συλλογή νότιας βαλκανικής μουσικής σε μορφή δίσκου 78 στροφών. Δικαίως έγινε τιμητικά συμπατριώτης μας, μια και τα τελευταία χρόνια ζει στην Κόνιτσα.
