Μικρανιψιός του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας ήταν μια εμβληματική προσωπικότητα για τον τόπο μας. Ο δικηγόρος, οικονομολόγος, λογοτέχνης μάς κληροδότησε και μια εξαιρετική συλλογή έργων ελληνικής τέχνης του 19ου και του 20ού αιώνα, προίκα της πινακοθήκης που φέρει το όνομά του στο Μέτσοβο.
Σχεδόν τριάντα πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του, νοσταλγεί κανείς το σπάνιο πολιτικό του ήθος. «Εχω κόμπλεξ καθήκοντος», συνήθιζε να λέει (όπως μου θύμισε τις προάλλες σε μια συζήτηση ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, που τον είχε μέντορα). Η ωραία προσωπογραφία του Αβέρωφ από τον Πάρι Πρέκα μαζί με άλλα 45 εξαίρετα έργα της συλλογής ταξίδεψαν από την Ηπειρο έως την Καλαμάτα για μια ξεχωριστή έκθεση στο Μέγαρο Χορού. Η εικόνα του Αβέρωφ με ένα γκρίζο κοστούμι και το διαπεραστικό του βλέμμα πίσω από τον τετράγωνο σκελετό των γυαλιών του θυμίζει ότι και το μουσείο που δημιούργησε διέπεται και αυτό από το ίδιο πνεύμα της προσφοράς, καθώς αποτελεί έναν ακτινοβόλο φάρο τέχνης που λάμπει σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Τα εγκαίνια του αφιερώματος τελέστηκαν το Σάββατο 19 Οκτωβρίου από τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Το corpus αυτό συγκροτεί ένα συνοπτικό πανόραμα των αισθητικών κατακτήσεων που πέτυχαν μεγάλοι καλλιτέχνες, επισήμανε ο επιμελητής Τάκης Μαυρωτάς. Αλλά δεν είναι η μόνη τους αποστολή: «Στην πραγματικότητα, το στοιχείο της ανάδειξης που ενέχει η έκθεση μέσα από τους πίνακες είναι να μας δείχνει την εθνική μας ταυτότητα μετά την Απελευθέρωση του ’21. Διότι στις πινελιές των μεγάλων μας ζωγράφων καθρεφτίζεται η πορεία του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, ο αξιακός μας χάρτης και η σφυρηλάτηση της εθνικής συνείδησης από τον 19ο αιώνα μέχρι και σήμερα», υπογράμμισε ο Αντώνης Σαμαράς. Παρών και ο δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος, ο οποίος τόνισε και την εκπαιδευτική διάσταση που έχει η παρουσίαση αυτών των έργων στην πόλη.
Ο Παναγιώτης Λαμπρινίδης, καλλιτεχνικός διευθυντής του εικαστικού τομέα της Κοινωφελούς Επιχείρησης Φάρις του Δήμου Καλαμάτας, συμπλήρωσε με τη σειρά του πως η τέχνη έχει τη δύναμη ακόμα και σήμερα να μπορεί να διαμορφώσει τους ανθρώπους. Πάντα σεμνή και ουσιαστική η θυγατέρα του Ευάγγελου Αβέρωφ, Τατιάνα, υπογράμμισε πως «τα έργα πρέπει να ταξιδεύουν. Η τέχνη πρέπει να ταξιδεύει. Τα μουσεία πρέπει να είναι χώροι ανοιχτοί και ζωντανοί που να προσελκύουν τους επισκέπτες όλων των ηλικιών. Σήμερα, 35 χρόνια και πλέον από την ίδρυση της πινακοθήκης, τα έργα της συλλογής έχουν υπερδιπλασιαστεί σε αριθμό, ενώ οργανώνονται σε ετήσια βάση μεγάλες περιοδικές εκθέσεις, αναδρομικές ή θεματικές, με έργα που συγκεντρώνονται από άλλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές της χώρας μας ή του εξωτερικού.
»Πρόσφατα η πινακοθήκη προστέθηκε στον επίσημο κατάλογο των αναγνωρισμένων και πιστοποιημένων μουσείων της ελληνικής επικράτειας», τόνισε. Ετσι, ο Βολανάκης, ο Ιακωβίδης, ο Αλταμούρας, ο Μαλέας, ο Βυζάντιος, ο Μιχάλης Οικονόμου και μια πλειάδα σύγχρονων ζωγράφων, από τον Φασιανό μέχρι τον Γιώργο Ρόρρη, πήγαν έως την Καλαμάτα για να υπογραμμιστεί η σκυταλοδρομία της ελληνικής τέχνης. Στην έκθεση, που θα είναι ανοιχτή μέχρι και τις 10 Νοεμβρίου, χορηγός είναι το Ιδρυμα Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια.
