Πολιτισμός

Τον περασμένο χειμώνα, οι τρεις γελοιογράφοι της «Κ» –ο Δημήτρης Χαντζόπουλος, ο Ανδρέας Πετρουλάκης και ο Ηλίας Μακρής– έκαναν μια έκθεση στην ιστορική Οικία Μοχάμεντ Αλι στην Καβάλα…

Ηταν ένας θεσμός κύρους που εξέλειπε και η δημιουργία του έρχεται να καλύψει ένα κενό.

Αν έκλεινα τα μάτια, πριν από λίγες ημέρες, στην τελευταία σειρά της αίθουσας όπου καθόμουν και άκουγα τη φωνή του Σωτήρη Τσιόδρα, θα έκανα ταξίδι στον χρόνο νομίζοντας ότι μιλάει για τα εμβόλια.

Ηταν ένας οφειλόμενος φόρος τιμής που άργησε αρκετές δεκαετίες. Μια ιστορία που δεν είχε φωτιστεί όσο έπρεπε, με πρωταγωνιστές τα μέλη μιας σπουδαίας εβραϊκής οικογένειας φιλελλήνων, που υπηρέτησαν τα ιδανικά του ανθρωπισμού με αυταπάρνηση και ήθος.

Ο ορισμός που είχε ο Τζον Παπατζόν για τις επιχειρήσεις μάλλον θα φαινόταν ακατανόητος στον μέσο συμπατριώτη μας. Πίστευε ότι δεν ήταν απλώς «οχήματα» του οικονομικού βίου αλλά μια μορφή ανθρώπινης επικοινωνίας που όσο τροφοδοτείται με ενθουσιασμό και πάθος, τόσο ανταμείβει με προσωπική και συλλογική πρόοδο.

«Στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων, κατάλαβα τι σημαίνει η λέξη “μανούλα”. Στο μαιευτήριο όταν σου φέρνουν το παιδί σου, σε φωνάζουν με ένα επώνυμο, συνήθως αυτό του πατέρα. Εδώ όλοι σε φωνάζουν “μανούλα”. “Μανούλα είσαι καλά;”, “μανούλα, χρειάζεσαι κάτι;”.

Ιστορικά ήταν μια σπουδαία επέτειος. Το Ισραήλ εόρτασε 75 χρόνια από τις 14 Μαΐου του 1948, όταν ο Μπεν Γκουριόν διάβασε πανηγυρικά τη διακήρυξη γέννησης ενός κράτους που έμελλε να αντέξει στον χρόνο και στις δοκιμασίες.

Τα ιστιοπλοϊκά που λικνίζονταν στην ασφάλεια του Μικρολίμανου δεν θύμιζαν σε τίποτε το καράβι που πρωταγωνιστεί στο μυθιστόρημα του Φαίδωνα Ταμβακάκη «Το τελευταίο ποστάλι» από τις εκδόσεις της Εστίας.

Είναι ένας χαρακτήρας φύσει και θέσει σεμνός. Σίγουρα θα ήθελε να αποφεύγει τις βραβεύσεις, αλλά αυτό είναι σχεδόν αδύνατο δεδομένου του φιλανθρωπικού έργου του σε κάθε έκφανση της ζωής στη χώρα μας, από την παιδεία, την υγεία και τον πολιτισμό, στην εκκλησία και τον δημόσιο χώρο.

Είναι βέβαιο ότι η «Κ» κέρδισε χθες 48 νέους αναγνώστες. Ακόμη δεν έχουν μάθει το αλφάβητο καλά καλά, ούτε την προπαίδεια, δεν διαβάζουν και δεν γράφουν.

Υπάρχουν φιλίες που ανοίγουν καινούργιους δρόμους. Oπως αυτή ανάμεσα στον επικεφαλής όλων των αρχαιολογικών μουσείων της Ιταλίας, Μάσιμο Οσάνα, και στον έφορο Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρη Αθανασούλη.