Ο Σωτήρης Πετρίδης βρίσκεται ίσως στην πιο δημιουργική περίοδο της ζωής του. O γνωστός σεναριογράφος και παραγωγός από τη Θεσσαλονίκη έχει διαγράψει μια σημαντική πορεία στο χώρο του κινηματογράφου και διακρίθηκε σε μεγάλα εγχώρια και διεθνή φεστιβάλ για ταινίες μικρού μήκους που δημιούργησε όπως οι «e-Social» (2015), «White Collar» (2016), «#NotAlone» (2017) και «Unlonely» (2021). Ταυτόχρονα, κάνει μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και διδάσκει κινηματογράφο σε σχολές της Θεσσαλονίκης.
Πρόσφατα, έκανε ένα νέο βήμα: αυτό της συγγραφής του πρώτου του μυθιστορήματος με τίτλο «Αιματηρές Απόκριες» (εκδ. Υδροπλάνο) που μόλις κυκλοφόρησε. Το βιβλίο, ανήκει στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας, ενώ στην ιστορία υπάρχουν και στοιχεία queer και τρόμου.
Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Πέτρος Αντωνίου, ένας μάχιμος διοικητής αστυνομικού τμήματος με αστείρευτο ένστικτο αλλά και ένα ενοχικό παρελθόν που μαζί με τον σύντροφό του, Δημήτρη, έχουν μετακομίσει σε ένα ορεινό χωριό στους πρόποδες του Ολύμπου για να απομακρυνθούν από τη φασαρία της πόλης. Το χωριό αυτό έχει τη φήμη ενός από τους πιο διάσημους προορισμούς της χώρας που γιορτάζουν τις Απόκριες και γρήγορα θα αποτελέσει τον πυρήνα αναταραχής στη συντηριτική κοινότητα αλλά και στο ζευγάρι. Στο χωριό θα εμφανιστεί ένας κατά συρροή δολοφόνος που θα προκαλέσει τρόμο, καθώς οι τουρίστες θα αρχίσουν να εξαφανίζονται μυστηριωδώς.
Ο συγγραφέας αυτοπροσδιορίζεται ως storyteller, με έντονη επιθυμία να αφηγείται ιστορίες και να μοιράζεται μυθοπλαστικούς κόσμους κυρίως μέσα από τη μεγάλη οθόνη. Πώς λοιπόν αποφάσισε να ενταχθεί στο χώρο του βιβλίου; «Μέχρι στιγμής, ο κύριος τρόπος έκφρασης αυτής της επιθυμίας ήταν ο κινηματογράφος. Παράλληλα, ήδη είχα γράψει και τέσσερα βιβλία – δύο στα αγγλικά και δύο στα ελληνικά, που, όμως, αφορούν ακαδημαϊκές μελέτες του οπτικοακουστικού μέσου», λέει στο kathimerini.gr. «Αν και εδώ και χρόνια σκεφτόμουν να γράψω το πρώτο μου μυθιστόρημα, οι απαιτητικοί ρυθμοί του προγράμματός μου δεν ευνοούσαν μία τέτοια προσπάθεια. Μετά, βέβαια, προέκυψε η πανδημία και τα απανωτά lockdowns. Μέσα σε αυτές τις πρωτόγνωρες καταστάσεις που όλοι ζούσαμε, αποφάσισα να επενδύσω δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο που προέκυψε λόγω των καταστάσεων του κορωνοϊού και ξεκίνησα να γράφω μία ιστορία που σκεφτόμουν εδώ και κάποια χρόνια. Έτσι, ξεκίνησε η συγγραφή του βιβλίου “Αιματηρές Απόκριες”».
Ο κ. Πετρίδης αναφέρει ότι αν και η βασική ιστορία του βιβλίου δεν βασίζεται σε κάποιο αληθινό περιστατικό, «κάποια στοιχεία της αφήγησης και της ιστορίας έχουν αντληθεί από προσωπικά ερεθίσματα και βιώματα». Όσο για το αν υπήρξαν προκλήσεις κατά τη διάρκεια της συγγραφής, ο ίδιος εξηγεί: «Οι “Αιματηρές Απόκριες” γράφτηκαν εν μέσω lockdown, οπότε οι προκλήσεις ήταν πολλές και ασυνήθιστες. Ανάμεσα στην τηλεκπαίδευση, όπου δίδασκα, και τον παρατεταμένο εγκλεισμό, προσπαθούσα να μείνω εντός προγράμματος συγγραφής. Ήθελα να γράφω κάθε μέρα έστω και λίγο, ώστε να δώσω πνοή σε αυτόν τον κόσμο που έπλαθα σιγά-σιγά. Βέβαια, καθώς το βιβλίο βασίζεται σε μία ιδέα που είχα καιρό στο μυαλό μου, η συγγραφή κύλησε ομαλά και δεν ξέφυγα εκτός προγράμματος».
Αστυνομική λογοτεχνία και άλλα αφηγηματικά στοιχεία
Οι «Αιματηρές Απόκριες» ανήκουν σε ένα διαδεδομένο και αγαπημένο είδος στην Ελλάδα και ο συγγραφέας τονίζει ότι η αστυνομική λογοτεχνία τον γοητεύει πολύ. «Το συγκεκριμένο είδος με γοητεύει αφάνταστα και παράλληλα αποτελεί ένα μέσο, βάσει του οποίου μου δόθηκε η δυνατότητα να ενσωματώσω και αφηγηματικές συμβάσεις από το είδος του κινηματογραφικού τρόμου. Μέσα στην αφήγηση του βιβλίου προσπάθησα να παντρέψω το κλασικό αστυνομικό είδος της λογοτεχνίας με κινηματογραφικές συμβάσεις και νόρμες που είναι οικείες σε εμένα. Έτσι, κάποιος που θα διαβάσει το βιβλίο, θα δει ότι η πλοκή δεν μένει σε ένα στείρο whodunit, αλλά θα εντοπίσει γνώριμα αφηγηματικά στοιχεία από ταινίες slasher, όπως το “Scream” και το “Halloween”».
Επομένως, πέρα από το αστυνομικό είδος που αποτελεί τον «σκελετό» και τα στοιχεία queer και τρόμου, το μυθιστόρημα έχει και κινηματογραφικές αναφορές. Με τι τρόπο συνδυάζονται και πώς βοηθούν στο χτίσιμο της αφήγησης; «Αν και αγαπώ πολύ την αστυνομική λογοτεχνία, πολλές φορές νιώθω ότι τυποποιείται με τέτοιο τρόπο, που απλώς αναπαράγεται ένα προβλέψιμο μοτίβο που δεν έχει να προσφέρει κάτι στον θεατή. Έχοντας ως βάση αυτό το δημοφιλές λογοτεχνικό είδος, προσπάθησα να το εμπλουτίσω και να το διαφοροποιήσω από την τυποποιημένη νόρμα. Παράλληλα, προερχόμενος ο ίδιος από τους κόλπους του κινηματογράφου, μου ήταν αδύνατο να γράψω κάτι που να μην περιέχει μία κινηματογραφική ματιά και αναφορές στο σινεμά. Έτσι, το αποτέλεσμα ήταν η αφήγηση του βιβλίου, που ελπίζω να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη», εξηγεί. «Αναφορικά με τα queer στοιχεία, όπως μπορεί να καταλάβει κάποιος και από την περίληψη του βιβλίου, ο βασικός χαρακτήρας είναι ομοφυλόφιλος και βρίσκεται σε σχέση με τον επί πολλά χρόνια σύντροφό του. Αυτό το αφηγηματικό στοιχείο έχει διττή υπόσταση: από τη μία είναι σημαντικό κομμάτι της πλοκής, ενώ από την άλλη βοηθά και στην αναπαράσταση της σημερινής κοινωνίας. Όντας πια στο 2022, θεωρώ αυτονόητο κεκτημένο να δημιουργούνται αφηγήσεις με queer χαρακτήρες στο επίκεντρο τους».
Παράλληλα με την πρακτική εξάσκηση του storytelling, o σκηνοθέτης και σεναριογράφος έχει συγγράψει ακαδημαϊκά βιβλία και επιστημονικά άρθρα με θέμα διάφορες πτυχές της οπτικοακουστικής αφήγησης. «Τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα αφορούν τη μελέτη του οπτικοακουστικού μέσου και των αφηγηματικών συμβάσεων κινηματογραφικών και τηλεοπτικών πλοκών. Οπότε, η συγγραφή του μυθιστορήματος ήταν και μία πρακτική εξάσκηση να δω αν αυτές οι συμβάσεις που μελετάω μπορούν να “επιβιώσουν” και σε άλλες μορφές τέχνης, όπως η λογοτεχνία».
Το μέλλον του streaming
Από τον ερχομό του Netflix και τις πρώτες πρωτότυπες παραγωγές του, μέχρι τη συνεχή εμφάνιση κι άλλων υπηρεσιών με κινηματογραφικό και τηλεοπτικό περιεχόμενο, ο τρόπος ψυχαγωγίας έχει αλλάξει πολύ. Ο αντίκτυπος ήταν θετικός αλλά και αρνητικός – κυρίως για τη βιομηχανία του κινηματογράφου με τις ζημιές που έχει προκαλέσει στις αίθουσες παγκοσμίως.
Ο κ. Πετρίδης, ο οποίος στη μεταδιδακτορική του έρευνα που πραγματοποιεί ασχολείται με την επιρροή των streaming υπηρεσιών στις αφηγηματικές και δομικές συμβάσεις των σειρών που παράγονται αποκλειστικά για αυτού του είδους προβολή, μιλά για την τάση και το μέλλον του streaming. «Σίγουρα, η όλη κατάσταση της πανδημίας και τα απανωτά lockdowns προώθησαν πολύ αυτή τη νέα μορφή διασκέδασης και θέασης οπτικοακουστικών αφηγήσεων. Παράλληλα, η νέα μορφή κατανάλωσης αυτών των αφηγήσεων σε γρήγορους ρυθμούς – το λεγόμενο binge-watching, έχει επηρεάσει στον πυρήνα τους και τις δομές των οπτικοακουστικών αφηγήσεων που παράγονται για τέτοιες πλατφόρμες. Παραδείγματος χάριν, μία σειρά που παράγεται από το Netflix, αφηγηματικά συγγενεύει περισσότερο με μία ταινία, παρά με μία τηλεοπτική σειρά». Και συμπληρώνει: «Αυτές οι πλατφόρμες έχουν θολώσει τα όρια ανάμεσα στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο και έχουν φέρει μία τρίτη εναλλακτική επιλογή στους θεατές. Όμως, πιστεύω ακράδαντα ότι ο κινηματογράφος δεν θα επηρεαστεί περαιτέρω και με το τέλος της πανδημίας θα επανέλθει και θα συνεχίσει να υπάρχει στη μορφή που τον ξέρουμε. Άλλωστε, οι ίδιες συζητήσεις για την επιβίωση του κινηματογράφου υπήρχαν και όταν εμφανίστηκε η τηλεόραση, όμως η δύναμη του μέσου και της συλλογικής θέασης σε μία σκοτεινή αίθουσα τον έβγαλαν νικητή».
Τα επόμενα βήματα
Μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, ο συγγραφέας έχει ήδη πλάνο για τη συνέχεια η οποία θα κινηθεί γύρω από το οπτικοακουστικό κομμάτι. «Είμαι στη φάση που ξεκινάω να δουλεύω επάνω σε ένα σενάριο μικρού μήκους, ενώ παράλληλα δουλεύω μία ιδέα για τη συγγραφή του επόμενου σεναρίου μου μεγάλου μήκους. Βέβαια, η εμπειρία μου με τις “Αιματηρές Απόκριες” ήταν τόσο θετική, που το θεωρώ βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα μπω στον πειρασμό να πειραματιστώ για ακόμη μία φορά με τη συγγραφή μυθιστορήματος».
