Αν το καλοσκεφτείς, μέσα σε δέκα ημέρες, από το Σάββατο του Λαζάρου έως και την Κυριακή του Πάσχα, η Καινή Διαθήκη αφηγείται δύο αναστάσεις νεκρών, του Λαζάρου και του ίδιου του Χριστού. Κάτι ασύλληπτο, αδιανόητο, συμβαίνει μέσα σε δέκα ημέρες και μάλιστα δύο φορές». Ο κύριος Γκρι χαζεύει ένα βιβλίο με την τοιχογραφία που υπάρχει στο Αγιον Ορος, την οποία φιλοτέχνησε ο Μανουήλ Πανσέληνος περίπου το 1290, και απεικονίζει την Ανάσταση του Χριστού και την εμφάνισή Του στους μαθητές (φωτ.). Κοιτάζει την εικόνα και συλλογίζεται τη συμβολική και την κυριολεκτική σημασία των δύο αυτών γεγονότων.
«Τη συμβολική –τον θρίαμβο της ζωής επί του θανάτου, την αναγέννηση, την άνοιξη κτλ.– την έχουμε ακούσει και διαβάσει άπειρες φορές», λέει ο κύριος Γκρι. «Αν πάρουμε όμως αυτά τα γεγονότα στην κυριολεξία τους, δεν πρόκειται για μια τερατωδία; Για κάτι που απλώς ΔΕΝ πρέπει και ΔΕΝ μπορεί να συμβαίνει;»
Κατάλαβα· θέλεις ντε και καλά να διαλύσεις τη χαρμόσυνη ατμόσφαιρα της σημερινής ημέρας. «Οχι δα», επέμεινε, «εξάλλου σε τόσο κόσμο αρέσουν οι ιστορίες τρόμου», πρόσθεσε – νομίζοντας πως έτσι θα το καλυτερέψει. «Βλέπεις, η ιδέα της επιστροφής ενός νεκρού στη ζωή, η ιδέα αυτή στην κυριολεξία της, είναι μια ανατροπή που ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να συλλάβει και να υποφέρει. Είναι κάτι σαν ταμπού την ίδια στιγμή, όμως, που για πολλούς ανθρώπους που έχασαν έναν δικό τους αισθάνονται μιαν ακατανίκητη επιθυμία να ξαναδούν, να ξαναγγίξουν αυτόν που έχασαν, να του ξαναμιλήσουν, να ζητήσουν συγγνώμη, να του πούνε ακόμη μία φορά πόσο τον ή την αγάπησαν. Θα έδιναν τα πάντα για να τους συμβεί αυτή η θαυματουργή ακύρωση της απώλειας».
Και όμως, σκέφτηκα, ο τεθνεώς είναι πάντοτε ένας άλλος. Κάτι άλλο. Το απόλυτο άλλο. Θυμήθηκα τη γαλλική τηλεοπτική σειρά «Αυτοί που επιστρέφουν»: οι νεκροί επιστρέφουν ξαφνικά, με σάρκα και οστά, δίχως καμία ανάμνηση θανάτου. Οι αντιδράσεις των ζώντων ποικίλλουν: κάποιοι δεν αντέχουν και αυτοκτονούν. Τόσα χρόνια χήρος, ένας άνδρας έμαθε (με τόσο πόνο…) να ζει μόνος, χωρίς τη γυναίκα του. Ξαφνικά τη βλέπει μπροστά του και ο νους του σαλεύει. Ο κύριος Γκρι μού θύμισε εκείνο το φοβερό διήγημα του Ρώσου Λεονίντ Αντρέγιεφ, «Λάζαρος», στο οποίο το ασύλληπτο θαύμα του Ιησού μετατρέπεται σε κατάρα. Ο Λάζαρος λογίζεται απ’ όλους σαν μίασμα και το τρομακτικό του βλέμμα θυμίζει σε όλους τους ζωντανούς πως αυτό που είδε «εκεί που πήγε» δεν είναι για να μνημονεύεται. Κανένας δεν τον θέλει κοντά του. Οι ζωντανοί με τους ζωντανούς…
Ο κύριος Γκρι χαμογέλασε. «Ωραίες οι ιστορίες τρόμου, όμως αυτή η ημέρα είναι για να μας θυμίζει ότι μέσα από τη μνήμη, κάθε φορά δηλαδή που μνημονεύουμε κάποιον που χάσαμε, αυτή την κάθε φορά ανασταίνεται, έστω και για λίγο, μέσα μας. Αφοβα, ανακουφιστικά, για όλους, ζώντες και τεθνεώτες. Δεν ξέρω αν αρκεί, αλλά η ζωή είναι γλυκιά για όλους μέσα στην τυφλή της αδικία», είπε και έβαλε να ακούσουμε το νανουριστικό, ονειρικό τελευταίο μέρος του «Ρέκβιεμ» του Γκαμπριέλ Φορέ: In Paradisum.
