Δεν υπάρχει κινηματογραφικό πηγαδάκι στο οποίο δεν πρωταγωνιστεί αυτές τις ημέρες το «Tár» που βγήκε την περασμένη Πέμπτη στις ελληνικές αίθουσες και σηματοδοτεί την επιστροφή του Τοντ Φιλντ, που είχε να καθίσει στην καρέκλα του σκηνοθέτη από το 2006 και το «Little Children».
Η ταινία σάρωσε τις υποψηφιότητες σε BAFTA και Όσκαρ ενώ θεωρείται πως είναι κι αυτή που -κατά πάσα πιθανότητα- θα χαρίσει το τρίτο Χρυσό Αγαλματίδιο της καριέρας της στην Κέιτ Μπλάνσετ. Όλα αυτά για την ερμηνεία της Αυστραλής ηθοποιού στο ρόλο της Λίντια Ταρ, μιας καταξιωμένης μαέστρου που ακροβατεί ανάμεσα σε ένα πληθωρικό δημόσιο ταμπεραμέντο και ανομολόγητους φόβους και ευαισθησίες.
Κριτικοί (και κοινό) βρήκαν καθηλωτική την ερμηνεία της Μπλάνσετ, μαζί αποθέωσαν και στο σύνολό της την ταινία, θαυμάζοντας τον τρόπο που απαρνιέται τα είδη, περνώντας με διακριτικότητα από το δράμα στο ψυχολογικό θρίλερ, αλλά και το πώς προσεγγίζει και σχολιάζει την εποχή του #cancel και της πολιτικής ορθότητας.
Στην αντίπερα όχθη, βέβαια, η ταινία μπορεί να ειδωθεί ως μια ανιαρή στη βάση της αφήγηση, τυλιγμένη με ένα σοβαροφανές πακέτο που πουλάει το «υψηλό», είτε πρόκειται για το ύφος του είτε και μόνο για το γεγονός ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με μία μαέστρο κλασικής μουσικής για τα «σαλόνια». Μια ταινία που θυσιάζει τη φλόγα της για το συμπαγές καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και τελικά, μία «σοβαρή» ταινία που ο μόνος τρόπος για να λειτουργήσει μέσα στη μαραθώνια διάρκειά της είναι να προσπαθήσει κανείς να τη δει ως κωμωδία.
Πρώτα από όλα, βέβαια, το «Tár» είναι μία τρόπον τινά κινηματογραφική βιογραφία για μία μαέστρο… που δεν υπάρχει. Πριν, λοιπόν, η Κέιτ Μπλάνσετ φορέσει το κοστούμι της Λίντια Ταρ, οι παρακάτω ταινίες μας σύστησαν μουσικούς και συγκροτήματα, που όπως κι αν το πάρει κανείς, είναι φανταστικοί.
«Almost Famous» (Κάμερον Κρόου, 2000)
Μπορεί η ιστορία για έναν έφηβο δημοσιογράφο που ζει το ροκ εν ρολ όνειρο ακολουθώντας μία μπάντα στην περιοδεία της να είναι ημιοαυτοβιογραφική, μιας και ο σκηνοθέτης του «Almost Famous» Κάμερον Κρόου πράγματι πέρασε από τις σελίδες του Rolling Stone στην εφηβεία του, δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τους Stillwater. Μιλάμε για την μπάντα της ταινίας, μια παρέα από κλασικά χαρντ ροκ παιδιά των 70s, με μακριά μαλλιά και αργόσυρτα ριφ που «έζησαν» για όσο διαρκεί η ταινία.
«This Is Spinal Tap» (Ρομπ Ράινερ, 1984)
Καμία κινηματογραφική μπάντα δεν θα άξιζε περισσότερο μια θέση στον πραγματικό κόσμο όσο οι Spinal Tap. Μια hair metal τετράδα που δεν στεριώνει ντράμερ για ντράμερ, βγάζει ρέπλικες του Στόουνχεντζ σε μέγεθος τσέπης στη σκηνή και τραγουδάει για «Big Bottom», με την ένταση αυστηρά στο 11. Είναι δυνατόν να μην υπάρχουν στην πραγματικότητα; (Υπάρχουν, βέβαια, οι Anvil, που είναι ό,τι πιο κοντινό.)
«A Mighty Wind» (Κρίστοφερ Γκεστ, 2003)
Συνεχίζουμε με… τα μέλη των Spinal Tap σε μια ταινία του Κρίστοφερ Γκεστ, ο οποίος πέρα από κιθαρίστας της καλύτερης «ανύπαρκτης» μπάντας, έχει δώσει μερικά απλαυστικότατα mockumentaries (ψευδοντοκιμαντέρ, δηλαδή). Ανάμεσα σε αυτά, βρίσκεται και το «A Mighty Wind», στο οποίο ξανασυναντά τον Μάικλ ΜακΚίν και τον Χάρι Σίρερ, αυτή τη φορά για να μεταμορφωθούν στους Folksmen, ένα φολκ τρίο από τα 60s που επανενώνεται. Στα συν το ότι εδώ παίζει και συνυπογράφει το σενάριο ο Γιουτζίν Λέβι, ή αλλιώς, ο μπαμπάς του Τζιμ από το «American Pie».
«The Blues Brothers» (Τζον Λάντις, 1980)
Δεν υπάρχει κάποιος που όταν του λες μαύρη γραβάτα, μαύρο καπέλο και μαύρα γυαλιά Ray Ban Wayfarer να μην σκέφτεται τους Blues Brothers, δηλαδή το κινηματογραφικό/μουσικό ντουέτο των Τζον Μπελούσι και Νταν Ακρόιντ. Οι συγκεκριμένοι, βέβαια, μπορούν και δεν μπορούν να μπουν στη συγκεκριμένη λίστα, μιας και πριν την ταινία, τους είδαμε στα σκετς του «Saturday Night Live» (έτσι ξεκίνησαν όλα, άλλωστε), κυκλοφόρησαν δίσκους κι έφτασαν μέχρι και να ανοίγουν για τους Grateful Dead, αλλά εξακολουθούν να θεωρούνται στη συλλογική μνήμη ένα κινηματογραφικό μουσικό ντουέτο.
«Bill & Ted’s Excellent Adventure» (Στίβεν Χέρεκ, 1989)
Ντουέτων συνέχεια, αυτή τη φορά με τους Bill & Ted από το ομώνυμο κινηματογραφικό franchise (μετρά τρεις ταινίες, εδώ βάλαμε την πρώτη). Ο Άλεξ Γουίντερ και ο Κιάνου Ριβς υποδύθηκαν δύο κάπως χαζούληδες εφήβους που το ψάχνουν με τη μουσική (για την οποία έχουν πολύ περισσότερη αυτοπεποίθηση από ό,τι πρέπει) και μέχρι την τρίτη ταινία έχουν γίνει μπαμπάδες και είναι οι κόρες τους αυτές που τους βάζουν τα γυαλιά.
«Hedwig and the Angry Inch» (Τζον Κάμερον Μίτσελ, 2001)
Ένα αγόρι γίνεται κορίτσι και προσπαθεί να πει την ιστορία του με τη μπάντα του, τους Angry Inch, παίζοντας σε εστιατόρια και ένα κοινό που σχεδόν πάντα αδιαφορεί για όσα έχει να αφηγηθεί. Παρά το δύσκολο ταξίδι προς την εύρεση ταυτότητας, τελικά, για τον Hedwig το πραγματικά δύσκολο είναι να βρει καρπούς στο κυνήγι της αγάπης.
«Velvet Goldmine» (Τοντ Χάινς, 1998)
Αρκετά χρόνια πριν ο Τοντ Χάινς κάνει ένα ντοκιμαντέρ-γράμμα αγάπης προς τους Velvet Underground («The Velvet Underground», 2021) προσπάθησε να κάνει μια ταινία για τον Ντέιβιντ Μπόουι. Όταν όμως «βρήκε τοίχο» αποφάσισε να γυρίσει το «Velvet Goldmine». Δεκαετία ‘70, η περίοδος του γκλαμ και ο ροκ σταρ Μπράιαν Γκλέιντ (που παίζει ο Τζόναθαν Ρις Μέγιερς και βασίζεται στον Ντέιβιντ Μπόουι) πηγαίνει από τη Βρετανία στις ΗΠΑ, όπου γνωρίζει τον επίσης μουσικό Κερτ Γουάιλντ (Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, χαρακτήρας που βασίζεται στον Ίγκι Ποπ και τον Λου Ριντ) και μεταξύ τους αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση. Fun fact: στην ταινία εμφανίζονται και οι Placebo ως μια φανταστική μπάντα ονόματι Flaming Creatures.
«That Thing You Do!» (Τομ Χανκς, 1996)
Πέρα από το να σκηνοθετήσει την ταινία, ο Τομ Χανκς εδώ ανέλαβε και το ρόλο του κυνηγού μουσικών ταλέντων και στην πορεία μάνατζερ των Wonders, μιας αλά «British Invasion» 60s μπάντας που προσπαθεί να οδηγήσει στην κορυφή. Μεταξύ άλλων, οι Wonders τραγουδούν το καταπληκτικό ομώνυμο κομμάτι που θα ζήλευαν και οι Beatles των πρώτων ημερών -για την ιστορία, το έγραψε ο Άνταμ Σλέσινγκερ των Fountains of Wayne.
«Walk Hard: The Dewey Cox Story» (Τζέικ Κάσνταν, 2007)
Στην αφίσα της ταινίας, ο Τζον Σι Ράιλι ποζάρει σαν άλλος ημίγυμνος Τζιμ Μόρισον, κάτι που προμηνύει ότι στο «Walk Hard» έχουμε να κάνουμε με μια παρωδία του είδους του μουσικού biopic. Μαζί με τη φανταστική ιστορία του Ντιούι Κοξ, παρελαύνουν στην οθόνη αμέτρητα ροκ κλισέ, ενώ δεν θα δυσκολευτείτε να βρείτε τα πρόσωπα που καθρεφτίζονται σε πολλές περιπτώσεις.
«The Commitments» (Άλαν Πάρκερ, 1991)
Ένα νεαρό και άνεργο αγόρι από το Δουβλίνο αποφασίζει να φτιάξει μία soul μπάντα (δεν ξέρουμε σε τι ιρλανδέζικες παμπ έχει πάει…). Ξεκινάει, λοιπόν, οντισιόν -από τις οποίες περνάει μέχρι και ο Πίτερ Ρόουεν, ή αλλιώς, το αγόρι από τα εξώφυλλα των πρώτων δίσκων των U2- για να κάνει τελικά τους Commitments, ένα σχήμα που είναι ο ορισμός του αταίριαστου.
«Frank» (Λένι Αμπράχαμσον, 2014)
Σαν άλλο… μέλος των Residents, αλλά πιο χαριτωμένο, ο Φρανκ κρύβει το πρόσωπό του με ένα τεράστιο κεφάλι, σαν βγαλμένο από κόμικ. Όχι μόνο, όταν παίζει με την μπάντα του, τους Soronprfbs (ναι, έτσι λέγονται), αλλά το φοράει μέχρι και στο ντουζ. Κάτω από αυτό, βέβαια, βρίσκεται ο Μάικλ Φασμπέντερ, στον ίσως πιο ιδιαίτερο ρόλο της καριέρας του.
«School of Rock» (Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, 2003)
Ο Τζακ Μπλακ του «School of Rock» είναι ο δάσκαλος μουσικής των ονείρων μας. Και πώς να μην είναι άλλωστε, όταν μπήκε μέσα σε ένα σχολείο, έκανε τους πάντες να πιστέψουν πως είναι αληθινός δάσκαλος και έμαθε στους μικρούς μαθητές όσα έπρεπε να ξέρουν για τη ροκ, πριν τους βάλει να πιάσουν τα όργανα για να γίνουν μπάντα. Στην πραγματική ζωή, μπορεί να μην έχουμε τον ροκ δάσκαλο Τζακ Μπλακ, είχαμε όμως τον Χανς Φένγκερ που δημιούργησε μία εναλλακτική παιδική χορωδία, σε αυτό που ονομάστηκε Langley Schools Music Project.
«Whiplash» (Νταμιέν Σαζέλ, 2013)
Και μιας και πιάσαμε τα «εκπαιδευτικά», από τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει η ταινία που μας έκανε να ιδρώσουμε λες και παίξαμε οι ίδιοι ντραμς για 100 λεπτά. Ο Τζ. Κ. Σίμονς έπαιξε υποδειγματικά τον μέντορα-δυνάστη ενός νεαρού τζαζ ντράμερ (που υποδύθηκε ο Μάιλς Τέλερ), στην ταινία που έβαλε τον Νταμιέν Σαζέλ σοβαρά στον κινηματογραφικό χάρτη πριν ακολουθήσουν το «La La Land» και το «Babylon».
«Sound of Metal» (Ντάριους Μάρντερ, 2019)
Όσο ηχηρό μέταλ και να παίζει στα ντραμς του ο Ρούμπεν Στόουν (Ριζ Άχμεντ), ο ίδιος αρχίζει να μην το ακούει, μιας και χάνει σταδιακά την ακοή του. Αν κάτι κατάφερε αυτή η ταινία είναι να βάλει τον θεατή έστω και για λίγο στη θέση του ίδιου του μουσικού, μέσα από το υποδειγματικό sound design.
«Inside Llewyn Davis» (Ίθαν και Τζόελ Κοέν, 2013)
Ο Λιούιν Ντέιβις (που υποδύεται ο Όσκαρ Άιζακ) είναι ένας από τους πολλούς φολκ μουσικούς που προσπαθούν να βρουν την τύχη τους στο μουσικό στερέωμα στις αρχές της δεκαετίας του ‘60, με «παρέα» την Κάρει Μάλιγκαν και τον Τζάστιν Τίμπερλεϊκ, σε αυτή τη γλυκόπικρη ιστορία των Κοέν, που βασίζεται χαλαρά στην περίπτωση του πραγματικού μουσικού Ντέιβ Βαν Ρονκ.
«A Star Is Born» (Μπράντλεϊ Κούπερ, 2018)
Σχεδόν κάθε εποχή έχει και το δικό της «A Star Is Born», την ιστορία για μια νεαρή τραγουδίστρια την οποία βοηθάει να ανελιχθεί ένας μουσικός που οι δόξες του έχουν περάσει. Το 2018 η τραγουδίστρια ήταν η Lady Gaga, το 1976 η Μπάρμπρα Στρέισαντ, το 1954 η Τζούντι Γκάρλαντ και το 1937 η Τζάνετ Γκέινορ.
