Φωτογραφίσεις για εξώφυλλα περιοδικών, απανωτές εμφανίσεις στην πασαρέλα, γυρίσματα για διαφημιστικά σποτ κορυφαίων οίκων μόδας. Τα «χρυσά κορίτσια» του μόντελινγκ της δεκαετίας του ′90 τα συναντούσες παντού. Στα billboards, στα βιντεοκλίπ διάσημων τραγουδιστών, ακόμη και σε αφίσες που στόλιζαν τοίχους δωματίων.
«Βλέπεις μια φωτογραφία και νιώθεις σαν να μας γνωρίζεις». Είναι μία από τις ατάκες της Ναόμι Κάμπελ στο τρέιλερ του ντοκιμαντέρ «The Super Models», που είναι πλέον διαθέσιμο στην πλατφόρμα της Apple TV+. Η ίδια αναφέρεται στα σούπερμοντελ του 1990, που θέσπισαν τους δικούς τους κανόνες γύρω από τη «μόδα» καθιερώνοντας άγνωστα μέχρι τότε look.
Το πρότζεκτ των τεσσάρων επεισοδίων εστιάζει στην καθημερινότητά τους πίσω από τη λάμψη αυτής της εποχής. Μια λάμψη τόσο μεγάλη που πολλές φορές όμως δεν ήταν σε αντιστοιχία με την πραγματική ζωή των γυναικών αυτών όταν έσβηναν τα φώτα και κατέβαιναν από την πασαρέλα.
Πρωταγωνίστριες του φιλμ είναι οι Ναόμι Κάμπελ, Λίντα Εβαντζελίστα, Σίντι Κρόφορντ και Κρίστι Τέρλινγκτον – οι «Big 4» όπως τις αποκαλούσαν. Μοντέλα που είχαν όλα τα χαρακτηριστικά που χρειάζονταν ώστε να φέρουν την επανάσταση στον χώρο: έμφυτη αυτοπεποίθηση, γοητεία και ομορφιά. Για τους παραπάνω λόγους, η τετράδα αυτή έγινε γνωστή και ως «Οι Αυθεντικές Influencers» («The Original Influencers»). Κι αυτό επειδή, αν και δεν είχαν ως όπλο το διαδίκτυο και τα social media, κατάφεραν να παρουσιάσουν έναν καινούργιο κόσμο που μέχρι εκείνη τη στιγμή ελάχιστοι γνώριζαν.
Χάρη στις τέσσερις γυναίκες, η βιομηχανία του μόντελινγκ έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ποπ κουλτούρας, ένας πυλώνας της mainstream ψυχαγωγίας όπως ήταν ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, η μουσική. «Κάποια πράγματα δεν μπορείς να τα εξηγήσεις ακριβώς. Η ενέργεια, η αύρα… τα σούπερμοντελ είχαν έντονη προσωπικότητα», λέει στην «Κ» η Ελις Κις, δημοσιογράφος και fashion features director στη Vogue Greece. Η κ. Κις τις έχει παρακολουθήσει ξεχωριστά στα σόου και αναφέρει ότι «ο αντίκτυπος που είχαν αυτές οι γυναίκες περνούσε στον κλάδο των σελέμπριτι και αυτού που ονομάστηκε σούπερμοντελ». Ορος που προέκυψε μετά την πολυσυζητημένη εμφάνιση των τεσσάρων τους στο βιντεοκλίπ του Τζορτζ Μάικλ για το τραγούδι «Freedom» – και από τότε έγινε ένας από τους αγαπημένους των μίντια. «Αυτό που ακολούθησε ήταν μία τρέλα. Δεν ήμασταν οι Beatles», δήλωσε η Εβαντζελίστα σε πρόσφατη συνέντευξή της στην αμερικανική Vogue. Ολες τους κέρδισαν εκατομμύρια δολάρια, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τη δόξα.
Το «The Super Models» σε σκηνοθεσία των –βραβευμένων με Οσκαρ– Ρότζερ Ρος Γουίλιαμς και Λαρίσα Μπιλς, καταγράφει τη ζωή των Κάμπελ, Εβαντζελίστα, Κρόφορντ και Τέρλινγκτον από τις πρώτες τους συναντήσεις στη Νέα Υόρκη, όπου έγιναν αχώριστες, μέχρι την κορυφή του κόσμου και την πορεία τους 30 χρόνια μετά.
Ηταν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 όταν οι –τότε– έφηβες άρχισαν να διαμορφώνουν το πρότυπο του μοντέλου, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή. Ο σπάνιος συνδυασμός φωτογένειας, ενστικτώδους στιλ, έντονης περιέργειας και αντισυμβατικού ήθους δουλειάς που καθόριζε την ταυτότητά τους, έκανε τη βιομηχανία να αλλάξει.
«Αν δεν πάρει η Ναόμι τη δουλειά, δεν θα έχετε ούτε εμένα»
Μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στον κλάδο ήταν το 1988, όταν ο Πίτερ Λίντμπεργκ φωτογράφισε στην παραλία Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια μια ομάδα από ανερχόμενα μοντέλα. Η ασπρόμαυρη εικόνα με τα έξι κορίτσια που γελούν φορώντας μόνο λευκά πουκάμισα έχει γράψει ιστορία.
Ακολούθησε μια αξιοζήλευτη καριέρα γεμάτη πρόβες, ταξίδια, φαντασμαγορικά πάρτι, συναντήσεις και συνεργασίες με τους καλύτερους σχεδιαστές, συμμετοχή σε τηλεοπτικά προγράμματα και πολλές εκδηλώσεις. Οσοι τις παρακολουθούσαν στενά, ανυπομονούσαν για το επόμενό τους βήμα. Κι αυτό στο οποίο συμφωνούσαν όλοι ήταν ότι εκείνες είχαν εξελιχθεί σε κάτι παραπάνω από σούπερμοντελ, ήταν σταρ.
“Rather uninspired with the way women were photographed in the 80s, I was concerned about a more outspoken, adventurous woman in control of her life and not too concerned about her social status or emancipated by masculine protection.”
–https://t.co/OhBd58NqQu pic.twitter.com/WoSKRrlDMK— Peter Lindbergh Foundation (@peterlindbergh) March 13, 2018
Ομως, παρά το απαιτητικό πρόγραμμά τους, ποτέ δεν έπαψαν να είναι φίλες. Αυτή είναι και η «καρδιά» του φιλμ, δηλαδή ο αληθινός δεσμός ανάμεσα στις τέσσερις σε ένα πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον. «Η μία βοήθησε την άλλη, δημιουργήθηκαν δυνατές σχέσεις, πρόκειται για ιστορίες ενδυνάμωσης», εξηγεί η κ. Κις. Η Κάμπελ αποκαλύπτει σε ένα από τα επεισόδια ότι όταν οι ατζέντες την αγνοούσαν υπέρ των λευκών μοντέλων, οι άλλες τρεις την υποστήριζαν. «Η Λίντα τους έλεγε: “Αν δεν πάρει η Ναόμι τη δουλειά, τότε δεν θα έχετε ούτε εμένα”».
Τα χρόνια περνούσαν, η Εβαντζελίστα άρχισε να συμμετέχει σε ταινίες και ντοκιμαντέρ, ενώ το 1995 «σόκαρε» με το πολύ κοντό κούρεμά της που παρέπεμπε στα 60s δημιουργώντας μια νέα τάση. Παρουσίασε τον διαγωνισμό ομορφιάς «Μις Κόσμος» εκείνης της χρονιάς και, μετά από ένα διάλειμμα δύο ετών, το 1998 επέστρεψε δυναμικά, με το πρόσωπό της να κοσμεί εξώφυλλο στη Vogue. Μετά από μια σύντομη διαδρομή στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, η Κρόφορντ εγκατέλειψε το μόντελινγκ για να αφοσιωθεί στις επιχειρήσεις. Η «μαύρη γαζέλα» Κάμπελ συνέχισε τις εμφανίσεις στα fashion shows, ενώ παράλληλα συμμετείχε σε τηλεοπτικές εκπομπές και διαφημιστικές καμπάνιες πασίγνωστων brands. Η Τέρλινγκτον επικεντρώθηκε σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και καμπάνιες.
Αυτά όλα μέχρι το 2017 και την παρουσίαση της συλλογής του Οίκου Versace στο Μιλάνο της Ιταλίας, όταν οι Κάμπελ και Κρόφορντ επανενώθηκαν στην πασαρέλα, με το κοινό να τις αποθεώνει και το συναίσθημα της νοσταλγίας να «χτυπάει κόκκινο».
Φως στην αθέατη πλευρά
Σήμερα, σε ηλικία 50 ετών, οι «Big 4» ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αφηγηθούν όλα όσα έζησαν με διαφάνεια. Ωστόσο, όπως παρακολουθούμε στο ντοκιμαντέρ, όσο φωτεινό ήταν το άστρο τους τόσο πιο «σκοτεινή» ήταν η εμπειρία τους στη βιομηχανία της μόδας. Η κάμερα τις καταγράφει την ώρα που μιλούν για τη μάχη τους με τον εθισμό, τη διατροφική διαταραχή και τη σεξουαλική παρενόχληση. Διηγούνται τις υποδείξεις για επιθυμητό βάρος και τις επικρίσεις για τα παραπανίσια κιλά, ασθένειες από τις οποίες νόσησαν και περιγράφουν μια άκρως τοξική εργασιακή κουλτούρα αλλά και τις απορρίψεις που βίωσαν. Τα πλάνα «πηδούν» από το παρόν στο παρελθόν, με συνεντεύξεις και σκηνές backstage που δείχνουν, για παράδειγμα, την Εβαντζελίστα σε επίδειξη του Οίκου Σανέλ ή τη Σίντι Κρόφορντ να παρουσιάζει την εκπομπή του MTV «House of Style».
Στα 90s, η πασαρέλα ήταν το μεγάλο θέαμα. «Οι φωτογράφοι ήταν στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον στο κέντρο της σκηνής και για μια στιγμή γινόταν πανικός. Εκείνο το δευτερόλεπτο ανήκε στον φωτογράφο, ο οποίος απαθανάτιζε αυτό που συνέβαινε» και τα μοντέλα ήταν οι πρωταγωνιστές της εικόνας.
View this post on Instagram
Γι′ αυτό και μία φωτογράφιση όπως αυτή της Vogue για το τεύχος του Σεπτεμβρίου 2023 έχει μεγάλη αξία. Η επανασύνδεση των κυριών –πλέον– μπροστά στον φωτογραφικό φακό έρχεται να μας θυμίσει το γκλάμουρ εκείνων των χρόνων που όλοι θαύμαζαν και πολλοί νοσταλγούν. Η ανεξίτηλη ομορφιά τους εντυπωσιάζει πάλι. Την ίδια στιγμή, το ντοκιμαντέρ δίνει στους θεατές την ευκαιρία να δουν τι κρυβόταν πίσω από τη βιτρίνα, «μια πιο ανθρώπινη ματιά για πρόσωπα που νομίζαμε ότι τα είχαν όλα στη ζωή εύκολα».
