Υπάρχει μια φράση, μάλλον ξεπερασμένη εν έτει 2024, που συχνά χρησιμοποιείται για τη σκιαγράφηση μεγάλων ιστορικών προσωπικοτήτων: «Πίσω από έναν σπουδαίο άνδρα κρύβεται μια σπουδαία γυναίκα». Οι –αξιοσημείωτα πολλές και αμφιλεγόμενες– κινηματογραφικές βιογραφίες που γυρίστηκαν την προηγούμενη χρονιά μάλλον έρχονται να αποδομήσουν αυτό το κλισέ. Κι αυτό διότι σε ταινίες όπως το «Oppenheimer», το «Napoleon», το «Maestro» και το «Ferrari», οι γυναίκες που πρωταγωνιστούν δεν κινούνται δραματουργικά στη σκιά του «σπουδαίου» άνδρα που πλαισιώνουν, αλλά απεικονίζονται με ανάλογη δυναμική, ενδεχομένως και υπέρτερη, αν κρίνουμε ειδικά από την περίπτωση της Ζοζεφίνας του Ναπολέοντα.
Δημοσίευμα του Guardian αποπειράται να σκιαγραφήσει αυτές τις γυναίκες πρωταγωνίστριες, ξεκινώντας από την περίπτωση της Κάρεϊ Μάλιγκαν που υποδύεται τη σύζυγο του Λέοναρντ Μπερνστάιν στην ταινία «Maestro» του Μπράντλεϊ Κούπερ. Οπως σημειώνει η αρθρογράφος, η Μάλιγκαν, με τη στιβαρή ερμηνεία της, θέτει στο επίκεντρο το εξής δομικό ερώτημα: Τελικά η απιστία του συζύγου της είναι ζωτικό κομμάτι της δημιουργικότητάς του ή το καλλιτεχνικό μεγαλείο είναι απλώς η πρόφαση για τη γιγάντωση του ναρκισσισμού του Μπερνστάιν; Αν και η ταινία του Κούπερ αδυνατεί να υπερβεί τις παγίδες της ακαδημαϊκότητας και αποτυγχάνει να διεισδύσει στην ψυχοσύνθεση του Μπερνστάιν, στην περίπτωση της συζύγου του Φελίσια (Μάλιγκαν) συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος του συναισθηματικού βάρους του φιλμ.
Ακόμα και ο «ψυχρός» Κρίστοφερ Νόλαν στο «Oppenheimer» επενδύει διακριτικά μεν, αλλά πολύ ουσιαστικά, σε δύο γυναικείους χαρακτήρες. Οπως και ο ίδιος έχει δηλώσει, ο χαρακτήρας της Κίτι Οπενχάιμερ (Εμιλι Μπλαντ) «αποτελεί έναν από τους πιο ενδιαφέροντες της ταινίας». Πράγματι, η σκιαγράφηση της Κίτι γίνεται μεν με τρόπο διακριτικό και σιωπηλό, αλλά ηλεκτρισμένο και κατά στιγμές έντονα δραματικό. Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελεί, φυσικά, και η πιο φλογερή και σαρκική παρουσία της κομμουνίστριας Ζαν (Φλόρενς Πίου), που έδωσε την αφορμή στον Νόλαν να υπερβεί τον «πουριτανισμό» του και να παραδώσει δεξιοτεχνικά μία από τις λίγες σκηνές σεξ της φιλμογραφίας του.
«Είσαι ένας αγροίκος. Χωρίς εμένα δεν θα ήσουν τίποτα», λέει σε μια σεκάνς του «Ναπολέοντα» η Ζοζεφίνα της Βανέσα Κίρμπι στον Χοακίν Φίνιξ, και πράγματι η ηρωίδα της φαίνεται πως στην κατά Σκοτ ιστορία του Ναπολέοντα είχε κάτι παραπάνω από πρωταγωνιστικό ρόλο. Μπορεί οι επιβλητικές μάχες και η εντυπωσιακή τους κινηματογράφηση να δεσπόζουν –τουλάχιστον οπτικά και τεχνικά–, όμως, σε αντίθεση με την γκροτέσκα και υποτονική απεικόνιση του Ναπολέοντα, η προσωπικότητα της Ζοζεφίνας αναδύεται ως η καταλυτική εκείνη δύναμη που οδήγησε τον Βοναπάρτη στους μεγαλύτερους θριάμβους, αλλά και στις πιο επώδυνες συντριβές του.
Η περίπτωση της Πενέλοπε Κρουζ, η οποία υποδύεται τη σύζυγο του Εντζο Φεράρι στο ομώνυμο «Ferrari» του Μάικλ Μαν, που κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες, είναι η ηρωίδα που κουβαλά το πιο τραγικό βάρος μιας ανεπούλωτης πληγής, σε σχέση με τις προαναφερθείσες. Ισως, μάλιστα, αν ο Μαν επένδυε περισσότερο στον ιδιόρρυθμο δεσμό της με τον Φεράρι, το τελικό αποτέλεσμα της ταινίας να ήταν λιγότερο άνισο.
Κλείνοντας, το δημοσίευμα του Guardian επιλέγει να μιλήσει για μια βιογραφία που επικεντρώνεται δομικά στην ηρωίδα της γυναίκας ως απόλυτης πρωταγωνίστριας. Ο λόγος για το «Priscilla» της Σοφία Κόπολα που μελετά τη ζωή της συζύγου του Ελβις Πρίσλεϊ. Τα λόγια της ίδιας της Κόπολα για την έμφυλη διάσταση της ταινίας, ίσως, αρκούν: «Είδα τόσο πολλά για τις γυναίκες της γενιάς της (σ.σ. της Prsicilla), τη γενιά της μαμάς μου, και πόσα έχουν αλλάξει έκτοτε, αλλά και πόσα πράγματα έχουν μείνει ίδια».
Με πληροφορίες από Guardian
