Οταν η δημιουργός της «Barbie», Γκρέτα Γκέργουιγκ, δεν προτάθηκε για Οσκαρ Σκηνοθεσίας παρά την τεράστια εισπρακτική επιτυχία της ταινίας της, άνοιξε ξανά ένας κύκλος συζητήσεων σε ό,τι αφορά την εκπροσώπηση των γυναικών στις υποψηφιότητες της Ακαδημίας αλλά και τη βιομηχανία του κινηματογράφου γενικότερα.
Οι αντιδράσεις για την Γκέργουιγκ ήταν πολλές, καθώς η «Barbie» εξελίχθηκε σε φαινόμενο της ποπ κουλτούρας χάρη στην ιδιαίτερη ματιά της σκηνοθέτιδας, τις θεματικές που θίγει, το λαμπερό καστ και φυσικά τη μεγάλη προωθητική καμπάνια που έγινε διεθνώς. Ωστόσο, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δεν ήταν αρκετά για να χαρίσουν την υποψηφιότητα ούτε στη σκηνοθέτιδα αλλά ούτε και στην ίδια την πρωταγωνίστρια Μάργκοτ Ρόμπι για το Οσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου. Μάλιστα, τα καταιγιστικά σχόλια στο διαδίκτυο, όπου πολλοί έκαναν λόγο για αδικία, είχαν ως αποτέλεσμα και την τοποθέτηση του Ράιαν Γκόσλινγκ που υποδύεται τον Κεν, ο οποίος δήλωσε ότι «δεν υπάρχει Κεν χωρίς την Μπάρμπι».
Σύμφωνα με τους New York Times, οι πέντε υποψήφιοι για την κατηγορία σκηνοθεσίας επιλέγονται από μια ομάδα σκηνοθετών της Ακαδημίας στην οποία όμως συμμετέχουν γυναίκες κατά 25%.
Και μπορεί το τμήμα των σκηνοθετών να διευθύνεται από δύο γυναίκες, την Αβα ΝτιΒερνέ και τη Σουζάν Μπίερ, ωστόσο, μόνο οκτώ γυναίκες έχουν προταθεί διαχρονικά στα 95 χρόνια του θεσμού για το βραβείο Σκηνοθεσίας, μεταξύ των οποίων η Τζέιν Κάμπιον δύο φορές («The Piano», «The Power of the Dog») και η Ζιστίν Τριέ («Ανατομία μιας πτώσης») φέτος. Αυτές όμως που έχουν κερδίσει το χρυσό αγαλματίδιο είναι μόλις τρεις, η Κάμπιον, η Κάθριν Μπίγκελοου («The Hurt Locker») και η Κλόι Ζάο («Nomadland»).
Φέτος και για πρώτη φορά, έχουν προταθεί για το Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας, τρια φιλμ που σκηνοθέτησαν γυναίκες: η «Barbie», που έλαβε συνολικά οκτώ υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων αυτή στην κατηγορία Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου που αποδίδεται στην Γκρέτα Γκέργουιγκ και τον Νόα Μπάουμπαχ, η «Ανατομία μιας πτώσης» της Τριέ και οι «Περασμένες Ζωές» της Σελίν Σονγκ. Σε καθεμία από τις πέντε τελευταίες χρονιές, τουλάχιστον μια υποψηφιότητα Καλύτερης Ταινίας έχει σκηνοθετηθεί από γυναίκα, αυτό όμως φαίνεται πως δεν είναι αρκετό ώστε να καταλαγιάσουν οι φωνές που ζητούν μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών. Υπάρχουν πάντως και κατηγορίες που σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα των New York Times, κυριαρχούνται από γυναίκες, όπως αυτές των Μακιγιάζ & Κομμώσεις, Υπεύθυνοι Κάστινγκ και Κοστούμια. Την ίδια ώρα εκείνες στις οποίες συναντούμε τις λιγότερες γυναίκες είναι οι κατηγορίες Ηχου (15%), τα Οπτικά Εφέ (12%) και αυτή της Φωτογραφίας (11%).
Αν εξετάσουμε τώρα το σκέλος των γυναικείων ρόλων, έκθεση του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια που κυκλοφόρησε τον περασμένο μήνα έδειξε ότι ο αριθμός των γυναικών – και κυρίως μη λευκών – σε πρωταγωνιστικούς ή δευτερεύοντες ρόλους στις 100 κορυφαίες εισπρακτικά ταινίες του 2023 ήταν χαμηλότερος από αυτόν του 2014.
Γυναίκες – μέλη στην Ακαδημία
Η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι πολύ καλύτερη και σε ό,τι αφορά τα μέλη της Ακαδημίας όπου και πάλι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται, καθώς στο σύνολο των 10.000 μελών εκείνες αποτελούν το 34%. Και μπορεί το 2016 να άρχισε να διαφαίνεται στον ορίζοντα μια αλλαγή μετά τη δημόσια κατακραυγή (#OscarsSoWhite) ότι επί δύο συνεχόμενα χρόνια όλοι οι υποψήφιοι ηθοποιοί για Οσκαρ ήταν λευκοί, ωστόσο, οι ελπίδες διαψεύστηκαν. Ηταν τότε που η Ακαδημία έθεσε σε εφαρμογή την πρωτοβουλία A2020, με στόχο να διπλασιάσει μέσα σε πέντε χρόνια τον αριθμό των γυναικών και των ατόμων διαφορετικής εθνικότητας στα μέλη της. Και πράγματι, τον Ιούνιο του 2020, ανακοίνωσε ότι είχε πετύχει αυτούς τους στόχους. Από τότε ωστόσο, το ποσοστό των γυναικών στην Ακαδημία αυξήθηκε μόνο κατά μία μονάδα, στο 34%, ενώ το ποσοστό των ανθρώπων άλλης εθνικότητας υποχώρησε στο 18%.
