Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ πέθανε όπως έζησε: βυθισμένος στον ανεξιχνίαστο, πρωτοποριακό κινηματογραφικό του κόσμο γυρίζοντας ταινίες μέχρι τέλους. Ρεπορτάζ του Guardian φέρνει στο φως άγνωστες πτυχές των τελευταίων στιγμών δημιουργίας του θρυλικού κινηματογραφιστή· στιγμές που μοιράζονται μέλη της ομάδας του που συμμετείχαν στα γυρίσματα της τελευταίας ταινίας του Γκοντάρ με τίτλο «Scénarios».
Είναι 9 Σεπτεμβρίου 2022 και ο Γκοντάρ έχει μια τελευταία επιθυμία. Αναζητά το απόσπασμα ενός βιβλίου του Ζαν-Πολ Σαρτρ ώστε να ολοκληρώσει την ταινία του. Το βιβλίο, όμως, απουσιάζει από τη βιβλιοθήκη του σπιτιού του στην Ελβετία. Ο χρόνος πιέζει. Ο ίδιος έχει ορίσει το τελευταίο γύρισμα για τη Δευτέρα, ενώ την Τρίτη είναι προγραμματισμένο να αφήσει την τελευταία του πνοή μέσω υποβοηθούμενης ευθανασίας.
Ο Φαμπρίς Αρανιό, επί πολλά χρόνια συνεργάτης του Γκοντάρ αφηγείται στον Guardian: «Ξεκινώ με το αυτοκίνητο προς τη Λωζάννη. Παρκάρω και έχω ιδρώσει. Τρέχω προς τη βιβλιοθήκη, η οποία είναι κλειστή. Πηγαίνω σε ένα βιβλιοπωλείο, αλλά δεν το έχουν. Τρέχω για τη ζωή μου ή μάλλον για τη ζωή του Ζαν-Λικ». Ισως το στιγμιότυπο αυτό να είναι βγαλμένο κατά ένα μεταφυσικό τρόπο απευθείας από την τελευταία ταινία του Γκοντάρ, ένα φιλμ δηλαδή που πραγματεύεται το ταξίδι έως το τέλος μιας προθεσμίας ή προς το τέλος της ίδιας της ζωής.
To «Scénarios» προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών σε μια κατάμεστη αίθουσα, όμως ο Αρανιό και η Μίτρα Φαραχανί, στενοί συνεργάτες του Γκοντάρ που ανέλαβαν την ολοκλήρωση του μοντάζ της ταινίας, αισθάνονται κάπως περίεργα. «Μέχρι χθες, το έργο ανήκε σε εμάς. Τώρα αποτελεί ακόμη ένα κομμάτι της εργογραφίας του Γκοντάρ», λένε.
Κι όσον αφορά το απόσπασμα του Σαρτρ που αναζητούσε ο Γκοντάρ για το τελευταίο του γύρισμα; Τελικώς η εξόρμηση του Αρανιό είχε αίσιο τέλος. Μπορεί να μη βρήκε το βιβλίο στη Λωζάννη, όμως ένας φίλος του από το Παρίσι σκάναρε τη σελίδα και την έστειλε.
Η Φαραχανί από την πλευρά της αποκαλύπτει ότι είχε πείσει τον Γκοντάρ να κρατάει ημερολόγιο με όλες τις επισκέψεις του στο νοσοκομείο. Εγραψε τελευταία φορά την ημέρα πριν πεθάνει. «Ηθελε να αποτυπώσει κάθε λεπτομέρεια της σωματικής του μάχης», εξηγεί. «Ετσι, το σώμα και το έργο συνδέθηκαν μεταξύ τους».
Οπως αναφέρει ο Guardian, στις Κάννες, μετά την προβολή του «Scénarios», ακολούθησε ένα μισάωρο ντοκιμαντέρ γυρισμένο στα τέλη του 2021. Εκεί ο Γκοντάρ εμφανίζεται στην κάμερα ασπρομάλλης και εύθραυστος, αλλά διαυγής και απαιτητικός. Μιλάει για τον Προκόφιεφ και τον Στραβίνσκι, για φιλοσοφία και για τέχνη. Ο Αρανιό αναφέρει ότι τα τελευταία χρόνια του Γκοντάρ ήταν δύσκολα, όμως κάθε φορά που έμοιαζε να καθηλώνεται, έβρισκε τη δύναμη και το κίνητρο να ενεργοποιηθεί ξανά.
Με πληροφορίες από Guardian
