Ο τίτλος της ταινίας, «Το μονοπάτι του θανάτου» –έτσι αποδόθηκε στα ελληνικά ο πρωτότυπος «A Walk among the Tombstones»– θα πήγαινε καλύτερα σε μια περιπέτεια με καουμπόηδες και Ινδιάνους, παρά σε ένα κράμα θρίλερ και φιλμ νουάρ στην καρδιά του Μπρούκλιν. Η ατμόσφαιρα έχει κάτι από τον ρεαλισμό της hard-boiled αστυνομικής λογοτεχνίας, μια ανεπαίσθητη αύρα από γκόθικ, αλλά και την παγερή υφή ταινιών όπως το «Seven» ή η «Σιωπή των αμνών». Ο σκηνοθέτης Σκοτ Φρανκ δεν πρωτοτυπεί, ούτε συναρπάζει. Στέκεται, όμως, στο ύψος του ακολουθώντας το σενάριο (του ιδίου), βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Λόρενς Μπλοκ. Τη διαφορά την κάνει ο Λίαμ Νίσον. Δίνει πειστικότητα και ψυχολογικό βάθος στον ήρωά του, τον Ματ Σκάντερ, σηκώνοντας στους ώμους του σχεδόν ολόκληρη την ταινία. Ο Νίσον, που τον απολαμβάνουμε σε μία από τις ξεχωριστές ερμηνείες του, δηλώνει πως του ταιριάζουν οι μοναχικοί ήρωες των αστυνομικών μυθιστορημάτων, αυτοί που λειτουργούν αυτόνομα ή και σε σύγκρουση με το περιβάλλον τους, ακολουθώντας έναν προσωπικό κώδικα αξιών. «Υπάρχει κάτι μυστηριώδες, ανδροπρεπές και στωικό στη συμπεριφορά του Σκάντερ. Μοναχικός και σε διαρκή εσωτερική αναταραχή, καταφέρνει όμως να διατηρήσει το ηθικό του ανάστημα».
Αγριο έγκλημα
Ο Σκάντερ, πρώην μπάτσος και νυν ιδιωτικός ντετέκτιβ χωρίς άδεια, έχει υπαρξιακό βάθος· οχυρωμένος απέναντι στην απειλή του θανάτου. Τι άλλο να φοβηθεί εκτός από τον ίδιο τον εαυτό του, όταν δεν μπορεί να ξεφύγει από τις ενοχές για τον άδικο χαμό ενός παιδιού; Μόλις κατάφερε να απεξαρτηθεί από το αλκοόλ. Ανασύρθηκε από τον βυθό στην επιφάνεια της κόλασης και είναι έτοιμος για μια περιπέτεια ρουτίνας, ψύχραιμος και φαινομενικά γαλήνιος σαν μαχητής σαμουράι. Σε μία από τις πρώτες σκηνές της ταινίας τον βλέπουμε να διαβάζει μια φτηνιάρικη αθλητική εφημερίδα για στοιχήματα και να αναφέρει τον Τζάκσον Πόλοκ σε έναν νεαρό τοξικομανή, ζωγράφο και βετεράνο του πρώτου πολέμου στο Ιράκ, με άνεση που προδίδει άτομο το οποίο ξέρει για ποιον και για τι μιλάει.
Ο νεαρός τού ζητάει να επισκεφτεί τον αδελφό του, μεγαλέμπορο ναρκωτικών, που διψάει για εκδίκηση. Δύο μανιακοί απήγαγαν τη
γυναίκα του, εισέπραξαν τα λύτρα και στη συνέχεια τη στοίβαξαν σε κομματάκια στο πορτμπαγκάζ ενός αυτοκινήτου. Τους δολοφόνους τους ξέρουμε από την αρχή. Το ενδιαφέρον δεν βρίσκεται στο μυστήριο, στο παζλ που αν συμπληρωθεί θα ’ρθει η δικαιοσύνη, αλλά στους χαρακτήρες και στις ψηφίδες που συνθέτουν μια σχεδόν αλλόκοτη και λίγο ελλειπτική ιστορία. Στο κέντρο της μυθοπλασίας υπάρχουν η ενοχή και ο έρωτας (εκδηλωμένος ή υπολανθάνων) για τη γυναίκα που δολοφονήθηκε άγρια. Το ημίγυμνο πορτρέτο της φέρνει στη μνήμη την κλασική «Λάουρα». Ο Φρανκ παραλίγο να χτυπήσει φλέβα χρυσού.
Ο Ματ Σκάντερ
Ο λογοτεχνικός Ματ Σκάντερ είναι ο διασημότερος ήρωας του Μπλοκ, πρωταγωνιστής σε πλήθος βιβλίων του. Θα μπορούσαμε τον δούμε, πάντα σε σχέση με την ταινία, και σαν μεταμοντέρνα, εξελιγμένη εικόνα του ιδιωτικού ντετέκτιβ που έδρασε στις κλασικές ιστορίες του Ντάσιελ Χάμετ ή του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Ο Σκάντερ στο «Μονοπάτι του θανάτου» φαντάζει σαν σύγχρονος Σαμ Σπέιντ ή Φίλιπ Μάρλοου σε ένα μουντό Μπρούκλιν, όπου δύο ψυχωσικοί δολοφόνοι τρομοκρατούν την αφρόκρεμα του εγκλήματος. Φαντάζει όμως και σαν σούπερμαν-εκδικητής των κόμικς. Ενας μεταμοντέρνος ντετέκτιβ του νουάρ, πλασμένος με τις στυλιστικές παραδόσεις του είδους, με δάνεια από νοσηρές ιστορίες με serial killer, αλλά και με τη φαντασία ενός αγοριού. Ενα χαμίνι, έγχρωμος χωρίς οικογένεια, σχεδιάζει τον υπερήρωά του με μολύβι στο χαρτί: έναν εκδικητή σαν Μπάτμαν χωρίς μάσκα στο πρόσωπο.
Ο σημερινός Σκάντερ, που ευτύχησε να πέσει στα χέρια του Νίσον, είναι τσακισμένος και μελαγχολικός, όπως οι κλασικοί πρόγονοί του, και κολασμένος: έχει και κάτι από τους ήρωες των πρώτων ταινιών του Μάρτιν Σκορσέζε. Ξέρει τι του γίνεται, σε ποιον κόσμο ζει και προσπαθεί να εξιλεωθεί. Καλοί και κακοί δεν υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο. Μόνον αθώα θύματα, νοσηροί δολοφόνοι και πιο συμβατικοί παραβάτες του νόμου, οι οποίοι ενίοτε βουλιάζουν στις ενοχές τους.
Δείτε
«Το μονοπάτι του θανάτου» (A Walk among the Tombstones, 2014)
Το 10ο βιβλίο του Λόρενς Μπλοκ, από τους πολυδιαβασμένους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταφέρθηκε στην οθόνη από τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο Σκοτ Φρανκ. Το 1999 στο Μπρούκλιν, ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Ματ Σκάντερ, ο οποίος δεν έχει άδεια και παρέχει τις υπηρεσίες του σε ατόμα που δεν θέλουν μπλεξίματα με την αστυνομία, καλείται από έναν έμπορο ναρκωτικών να εντοπίσει τους απαγωγείς και δολοφόνους της γυναίκας του. Πρωταγωνιστεί ο Λίαμ Νίσον. (Προβάλλεται στις αίθουσες)
«Οκτώ εκατομμύρια τρόποι να πεθάνεις» (8 Million Ways to Die, 1986)
Η πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση του Ματ Σκάνερ έγινε το κύκνειο άσμα του Χαλ Ασμπι σε σενάριο Ολιβερ Στόουν και Ρόμπερτ Τάουνι (δεν αναφέρεται στους τίτλους). Τον ενσάρκωσε ο Τζεφ Μπρίτζες (φωτ.). Η ταινία παρουσιάζει τη σχέση του Σκάντερ με μια πόρνη (Ροζάνα Αρκέτ) και έναν γκάνγκστερ. (Σε dvd – στα βιντεοκλάμπ χρειάζεται ψάξιμο, στo Αmazon διατίθεται χωρίς ελληνικούς υποτίτλους.)
