Η διαπίστωση του διευθυντή του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Δημήτρη Εϊπίδη ότι «η καταγραφή της πραγματικής ζωής μέσα από τον φακό είναι το μέσο που γίνεται όλο και πιο δημοφιλές» δεν επιβεβαιώνεται μόνο από την αυξημένη παραγωγή ντοκιμαντέρ, σε όλον τον κόσμο, αλλά και από την προσέλευση θεατών. Κάθε χρόνο πιο πολλοί και πιο πιστοί. Γιατί στα 17 χρόνια που διοργανώνεται το Διεθνές Φεστιβάλ της πόλης «Εικόνες του 21ου αιώνα» δεν δημιούργησε μόνο κοινό, αλλά το εκπαίδευσε σε μια τέχνη σύνθετη, δύσκολη και απαιτητική, όσο και οι όψεις της πραγματικότητας. Το μεταναστευτικό πρόβλημα, οικολογικές καταστροφές, εμπόλεμες ζώνες, πρόσωπα γνωστά και άγνωστα, ιστορίες συνταρακτικές που συνδέονται με το παρόν ή το παρελθόν, μνήμη και αρχειακή καταγραφή, διαδρομές ανθρωπισμού και θάρρους σε απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη.
Οπως το Βρετανικό «Virunga», του Ορλάντο φον Αϊνζιντελ, που προβλήθηκε το περασμένο Σάββατο, αμέσως μετά την τελετή λήξης (με οικοδέσποινα τη Μάγια Τσόκλη). Στο Εθνικό Πάρκο Βιρούνγκα, στα δασώδη βάθη του ανατολικού Κονγκό, επιβιώνουν οι τελευταίοι ορεσίβιοι γορίλες στη Γη, χάρη σε ελάχιστους, αφοσιωμένους φύλακες. Η υπερπαραγωγή αυτή (με την υποστήριξη του Λεονάρντο ντι Κάπριο), υποψήφια για Οσκαρ, αποκαλύπτει μια συνθήκη ζωής που περιέχει απ’ όλα σε υπερθετικό βαθμό: θάνατο (εξαιτίας των διαρκών εμφυλίων πολέμων στη χώρα), καταστροφή (από συμφέροντα εταιρειών πετρελαίου), αφοπλιστική αγάπη και αυταπάρνηση φυλάκων και κατοίκων. Το «Virunga» απέσπασε ένα από τα τέσσερα βραβεία κοινού (FISCHER) για ξένη παραγωγή άνω των 45΄, καθώς και βραβείο της WWF που απονέμεται σε ταινία της ενότητας «Περιβάλλον».
Στο 17ο Φεστιβάλ διακρίθηκαν επίσης: Από το κοινό, η «Παράδοξη πατρίδα» του Νίκου Ασλανίδη, η «Ολυμπία» του Σταύρου Ψυλλάκη (αποστομωτικό μάθημα δύναμης και αξιοπρέπειας από την καρκινοπαθή ηρωίδα που γίνεται μητέρα), η «Φλόγα» σε σκηνοθεσία των Dress Code – Νταν Κόβερτ και Αντρέ Αντρέεφ, (ΗΠΑ – Βουλγαρία). Από τη Διεθνή Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI): «Αρκαδία, Χαίρε» του Φίλιππου Κουτσαφτή (Ελλάδα) και «Κάθε πρόσωπο έχει όνομα» του Μάγκνους Γκέρτεν (Σουηδία). Το πρώτο, ένα αποκαλυπτικό οδοιπορικό στα χωριά της Αρκαδίας, ισοδύναμο σε ένταση, πληρότητα και πυκνότητα με την πρώτη δουλειά του σκηνοθέτη, την αλησμόνητη «Αγέλαστο πέτρα» (2000). Το δεύτερο, ανάμεσα σε εκείνα που ξεχώρισαν στη φετινή διοργάνωση: επιζώντες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αφηγούνται τις ιστορίες τους, καθώς ανακαλύπτουν ξανά τους εαυτούς τους σε αρχειακό υλικό που γυρίστηκε στις 28 Απριλίου 1945, την ημέρα που απελευθερώθηκαν τελικά από τα γερμανικά στρατόπεδα. Τέλος, το βραβείο Διεθνούς Αμνηστίας απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Ασήμι στο νερό, Αυτοπορτρέτο της Συρίας», σε σκηνοθεσία Οσάμα Μοχάμεντ και Ουιάμ Σιμάβ Μπεντιρξάν.
