Ολα είναι έτοιμα για την επανεκκίνηση του μύθου του Μαντ Μαξ. Η τέταρτη ταινία του, το «Mad Max: ο δρόμος της οργής», θα κάνει επίσημη παγκόσμια πρεμιέρα στο φεστιβάλ των Καννών στις 14 Μαΐου και ταυτόχρονα θα φτάσει σαν αστραπή στις κινηματογραφικές αίθουσες όλου του κόσμου.
Από το τρέιλερ, το μοναδικό στοιχείο της στο οποίο έχουμε πρόσβαση στο παραπέντε της πρεμιέρας, φαίνεται πως ο μύθος προσαρμόστηκε στα σημερινά δεδομένα του θεάματος. Η καταιγιστική δράση, η ταχύτητα και η αδρεναλίνη σπάνε το κοντέρ. Παράλληλα, το ύφος του graphic novel μαζί με τη σκιά της περιπέτειας καταστροφής έρχονται να σταθούν πάνω από τη γνώριμη εικόνα της μετα-Αποκαλυπτικής ερήμου του Τζορτζ Μίλερ. «Ηθελα ένα διαρκές κυνηγητό από την αρχή μέχρι το τέλος της ταινίας», λέει ο Αυστραλός σκηνοθέτης και παραγωγός. Τριάντα χρόνια μετά την τελευταία ταινία της τριλογίας του, φιλοδοξεί να συναρπάσει το νεανικό κοινό των μούλτιπλεξ (το «Mad Max: ο δρόμος της οργής» θα προβάλλεται και σε 3D) αλλά και να συγκινήσει τους μεγαλύτερους σε ηλικία θεατές, που έχουν ταυτίσει τον Μαντ Μαξ με τον Μελ Γκίμπσον. Η σκυτάλη πέρασε στα χέρια του ανερχόμενου σταρ Τομ Χάρντι.
Ο Μαντ Μαξ είναι ο πιο αναγνωρίσιμος κινηματογραφικός ήρωας της Αυστραλίας διεθνώς, η κορωνίδα της ποπ κουλτούρας της από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 έως σήμερα. Η φιγούρα του έχει περιληφθεί ακόμη και στο περίπτερο της Αυστραλίας στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Το πρώτο, και μακράν το καλύτερο, «Mad Max» προβλήθηκε το 1979. Ηταν μια χειροποίητη φουτουριστική δυστοπία χαμηλού κόστους, δημιουργημένη με τον τρόπο που παρήγαγε τις ταινίες του ο πατριάρχης των αμερικανικών b movies Ρότζερ Κόρμαν τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 (είναι χαρακτηριστικό ότι το μοντάζ έγινε στο σπίτι του Μίλερ και όχι σε στούντιο). Στην Αυστραλία ξεπέρασε σε εισπράξεις τον «Πόλεμο των άστρων» ανοίγοντας τον δρόμο προς το Χόλιγουντ για τον Μίλερ και τον νεαρό τότε Γκίμπσον. Ακολούθησαν δύο σίκουελ, το «Mad Max: ο πολεμιστής του δρόμου» (1981)) και το «Mad Max: απόδραση από το βασίλειο του κεραυνού» (1985). Ο Μίλερ, ο οποίος είναι και ο βασικός σεναριογράφος όλων των ταινιών, εμπνεύστηκε τον ήρωά του από το γουέστερν, τα κόμικς επιστημονικής φαντασίας και τις αστυνομικές περιπέτειες με κυνηγητά αυτοκινήτων.
Παράκαμψη των ’60s και ’70s
Με το «Mad Max», όπως και με τον «Πόλεμο των άστρων», η σύγχρονη μυθολογία, η οποία περνάει μέσα από τις εικόνες, μετατοπίστηκε από το γουέστερν στη φαντασία. Ο Μαντ Μαξ είναι ο μοναχικός καουμπόης του Αγριας Δύσης, αλλά και των σπαγγέτι του Λεόνε, που μετατρέπεται σε ήρωα-εκδικητή μιας μακρινής μετα-Αποκαλυπτικής εποχής.
Ο κόσμος αρχίζει να παραδίδεται στο χάος: ομάδες μανιακών μοτοσικλετιστών τρομοκρατούν, βιάζουν και σκοτώνουν στο πέρασμά τους. Ο Μαξ Ροκοτάνσκι, ένας λιγομίλητος αστυνομικός, ενοχλημένος από την ανοχή της Δικαιοσύνης απέναντί τους, θέλει να αποτραβηχτεί στην οικογενειακή του γαλήνη. Εχει γυναίκα και μικρό παιδί. Ο αρχηγός της αστυνομίας, ο οποίος μοιάζει με σερίφη που δίνει εντολές στους βοηθούς του, διαφωνεί φωναχτά: «Πρέπει να ξαναφέρουμε πίσω τους ήρωες»!
Ο Μαξ παρατάει το «πειραγμένο» αυτοκίνητο της δουλειάς του και φεύγει μαζί με τους δικούς του για διακοπές. Ο προορισμός του είναι μια παραθαλάσσια περιοχή στα βόρεια της χώρας, όπου η κατάσταση είναι πιο ελέγξιμη. Η συμμορία του Δαχτυλοκόφτη, όμως, είναι διαρκώς μπροστά του και επιτίθεται θανάσιμα στη γυναίκα του και στο παιδί του. Ο Μαξ επιστρέφει ως «τρελός» εκδικητής στους αυτοκινητοδρόμους της Αυστραλίας.
Τα παράξενα ονόματα, που θυμίζουν παραμύθι (Νυχτοκαβαλάρης, Χήνας, Λασποκότσιας, Μπρούτζοι κ.ά.), η χρήση της μουσικής, το φωτογραφικό στυλιζάρισμα, η αισθητική του πανκ, η βία και η υπερβολή φέρνουν στον νου το «Κουρδιστό πορτοκάλι». Παράλληλα, οι ανοιχτοί ορίζοντες του γουέστερν, αλλά και του «Ξένοιαστου καβαλάρη», γίνονται σκηνικό ενός φουτουριστικού κι αλλόκοτου ρόουντ μούβι που κυλάει σαν κακό όνειρο του συντηρητικού μέσου Αυστραλού και όχι μόνον.
Το «Mad Max» δημιουργεί την εντύπωση μιας ονειρικής επιστροφής στη δεκαετία που φύτρωσε το «κακό»: στα ’50s των μηχανόβιων του «Ατίθασου» και της προϊστορίας της νεανικής κουλτούρας και αμφισβήτησης. Ενα ευφάνταστο οπτικά άλμα προς τα πίσω, που παρακάμπτει τις «φλεγόμενες» δεκαετίες του ’70 και κυρίως του ’60. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή του προλόγου, στην οποία η σεξουαλική απελευθέρωση μπαίνει υπαινικτικά στο στόχαστρο του Μίλερ.
Αποκάλυψη και δυστοπία
Ο εφιάλτης της πυρηνικής καταστροφής, αλλά και τα σημάδια που είχε αφήσει η μεγάλη πετρελαϊκή κρίση, αποτυπώνονται στις εικόνες των επόμενων ταινιών της τριλογίας του Μαντ Μαξ, που έχουν τη σφραγίδα της χολιγουντιανής παραγωγής. Ο μεσσιανισμός και το μοτίβο της Εξόδου δίνουν βιβλική διάσταση στη δυστοπία.
Το «Mad Max: ο πολεμιστής του δρόμου» είναι ένα φλας μπακ. Σε ενεστώτα χρόνο η ταινία αρχίζει με αφήγηση εκτός κάδρου και εικόνες όπως στα παλιά κινηματογραφικά επίκαιρα. «Θυμάμαι μια εποχή χάους, κατεστραμμένα όνειρα, ερημωμένη γη. Αλλά πάνω απ’ όλα θυμάμαι τον Μαχητή της Ασφάλτου, τον άνθρωπο που λεγόταν Μαξ. Το ουρλιαχτό μιας μηχανής τού πήρε τα πάντα. Κατάντησε ένας ίσκιος, ένας κατεστραμμένος άνθρωπος, στοιχειωμένος από τους δαίμονες του παρελθόντος. Περιπλανιόταν μόνος στην ερημιά. Και όμως, εδώ, σε τούτο τον καταραμένο τόπο, έμαθε και πάλι να ζει». Βρισκόμαστε στη δεκαετία που ο ρεϊγκανισμός καλλιεργούσε το όνειρο μιας επιστροφής σε πιο απλές και ήρεμες εποχές, όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μεγιστοποιήσουν την ευτυχία τους μέσα σε μια ελεύθερη αγορά.
Στο δεύτερο σίκουελ, στο «Mad Max: απόδραση από το βασίλειο του Κεραυνού» το σκηνικό θυμίζει ρωμαϊκή αρένα, αλλά και τον «Πλανήτη των πιθήκων».
Ενα νέο κεφάλαιο…
Το 1979, όταν ο Τζορτζ Μίλερ παρουσίασε το «Mad Max», εγκαινίασε ένα νέο κινηματογραφικό είδος: την ταινία δράσης που δεν υπήρχε έτσι όπως την ξέρουμε σήμερα. Η χρήση της μεταφοράς (που γίνεται με καθαρά οπτικό τρόπο), το σασπένς της ταινίας τρόμου, οι γωνίες λήψεις (κάμερες πάνω στα οχήματα), που έφεραν τον θεατή πιο κοντά στην περιπέτεια, και οι ήρωες που θυμίζουν καρτούν, άνοιξαν νέους ορίζοντες στο θέαμα.
Αγνωστο αυτή τη στιγμή σ’ εμάς εάν ο Μίλερ έχει πρωτοτυπήσει και σήμερα, ή έχει στύψει απλώς τον παλιό μύθο του Μαντ Μαξ με το βλέμμα στραμένο στο box office. Πάντως, ο πρωταγωνιστής του, Τομ Χάρντι, έχει παρομοιάσει την ταινία με «τεχνικολόρ τσίρκο των τρελών».
Η ιδέα για το «Mad Max: ο δρόμος της οργής» είχε καρφωθεί στο μυαλό του Μίλερ από τις αρχές της χιλιετίας. Ο Μελ Γκίμπσον θα ήταν και πάλι ο πρωταγωνιστής. Το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, όμως, προκάλεσε σοκ στο Χόλιγουντ μπλοκάροντας πρόσκαιρα πολλές υπερπαργωγές που είχαν βία. Ετσι χάλασε το σχέδιό του. Οταν ξανάρθε στο τραπέζι, ο Γκίμπσον ήταν πια καμένο χαρτί. «Πέρασε ο καιρός, επίσης είχε διάφορες αναταράξεις στη ζωή του. Είχε έρθει η ώρα για κάποιον άλλον στη θέση του Μαντ Μαξ», λέει ο Μίλερ, θεωρώντας την ταινία ένα νέο κεφάλαιο και όχι σίκουελ. Ηρθε η ώρα του Χάρντι και της Σαρλίζ Θερόν, η οποία εμφανίζεται με ξυρισμένο κεφάλι και με ρομποτικό το ένα από τα άνω άκρα της. Για τις ανάγκες των γυρισμάτων συναρμολογήθηκαν 150 ειδικά οχήματα!
