Για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες ακούστηκε η Ενάτη του Μπετόβεν στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης». Αυτή τη φορά, στις 19 και 20 Φεβρουαρίου, το έργο απέδωσε το σύνολο MusicaEterna υπό τον Θεόδωρο Κουρεντζή.
Ορχήστρα με όργανα εποχής, η MusicaEterna ξεχωρίζει για την εξαιρετική ποιότητα του εντυπωσιακά συντονισμένου και πολύ καλά ελεγχόμενου ήχου της. Ειδικά στα έγχορδα ακούει κανείς με σαφήνεια την κάθε νότα, ακόμη και στις πιο γρήγορες μουσικές φράσεις.
Οι βασικότεροι λόγοι για τους οποίους η μουσική ζωή στράφηκε σε όργανα εποχής και ιστορικά ενημερωμένες ερμηνείες, είναι η ανάδειξη ποιοτήτων ήχου και διάπλασης φράσεων που χάθηκαν, καθώς σταδιακά τον 19ο αιώνα επικράτησαν διαφορετικές αξίες, σχετιζόμενες με την αύξηση του ακροατηρίου, τη συνακόλουθη αύξηση του μεγέθους των αιθουσών και το αυτονόητο αίτημα για δυνατότερο ήχο. Τη θέση της ανάδειξης του ιδιαίτερου, διακριτού ηχοχρώματος κάθε πνευστού οργάνου πήρε το αίτημα για ομοιογένεια, χάρη στην οποία μπορούσε να προβληθεί ένας ήχος πιο ισχυρός.
Μια γροθιά στο στομάχι σίγουρα ταράζει, αλλά σπάνια συγκινεί όπως το θέλει η «Ωδή στη χαρά».
Eτσι, διερωτάται κανείς ποιο το νόημα επιλογής οργάνων εποχής, όταν ο τρόπος αξιοποίησής τους αντιστρατεύεται τον λόγο ύπαρξής τους. Oταν, δηλαδή, ο ήχος των πνευστών, των ευαίσθητων ξύλινων και των τελείως ξεχωριστών χάλκινων εξαφανίζεται πίσω από ένα μεγάλο σώμα εγχόρδων, το οποίο επιπλέον παίζει σε πολλά σημεία με τη μεγαλύτερη δυνατή ένταση. Οπως συνέβη στις 20 Φεβρουαρίου ιδίως στο δεύτερο μέρος της Συμφωνίας, όπου η κρίσιμη συμβολή των πνευστών ακουγόταν στην καλύτερη περίπτωση μόνον ως υπόμνηση.
Το δεύτερο αυτό μέρος της Συμφωνίας έχει την ένδειξη molto vivace, ενώ το ακόλουθο μέρος είναι ένα adagio molto e cantabile. Δηλαδή, ένα πολύ ζωηρό μέρος ακολουθείται από ένα πολύ αργό και τραγουδιστό. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει ο προσδιορισμός «πολύ», συνεπώς ζητούμενη είναι η σαφής απόσταση, αρά και η αντίθεση ανάμεσα στα δύο μέρη. Μέσα από αυτήν ο συνθέτης δημιουργεί τον διάλογο που επιθυμεί. Περιορίζοντας τη διαφοροποίηση, δηλαδή κάνοντας τα μέρη της Συμφωνίας να «πλησιάσουν» μεταξύ τους, αμβλύνει κανείς ένα βασικό στοιχείο μουσικού διαλόγου. Και το έλασσον, δηλαδή η καταπληκτική καθαρότητα και ακρίβεια, παίρνει τη θέση του μείζονος, που είναι η μουσική δραματουργία.
Για το χορωδιακό φινάλε ακολουθήθηκε ανάλογη λογική. Με τονισμένο από την ορχήστρα το ρυθμικό, εμβατηριακό στοιχείο, η εξαιρετικά συντονισμένη αλλά και πάλι πολύ μεγάλη χορωδία για τα δεδομένα ενός συνόλου με όργανα εποχής, τραγουδούσε κατά το μεγαλύτερο μέρος με όση δύναμη μπορούσε. Σίγουρα ένα μεθυστικό εφέ, που όμως παραπέμπει στις εποχές με τις τεράστιες ορχήστρες και τον ισοπεδωτικά επιβλητικό ήχο, χαρακτηριστικά στα οποία ακριβώς αντιτάχθηκε το κίνημα με τα όργανα εποχής. Μια γροθιά στο στομάχι σίγουρα (συν)ταράζει, αλλά σπάνια εμπνέει ή συγκινεί όπως το θέλει η «Ωδή στη χαρά».
Πολύ καλοί ήταν οι μονωδοί. Η υψίφωνος Μπριγκίτε Κρίστενσεν, η μεσόφωνος Ζοφί Χάρμσεν, ο τενόρος Μπένιαμιν Μπρουνς και ο βαθύφωνος Γιοχάνες Κάμλερ τραγούδησαν την απαιτητική μουσική με ακρίβεια και εξαιρετική άρθρωση.
