Μ’ ένα φίλο διαφωνούμε συχνά. Μα σ’ ένα πράγμα συμφωνούμε. Πως οι Big Thief είναι το σπουδαιότερο ροκ συγκρότημα των τελευταίων ετών. Ισως θα έπρεπε να πω: το συγκρότημα της Αντριαν Λένκερ. Ωστόσο θα ήμουν άδικος. Γιατί τούτη η αμερικανική μπάντα είναι ένα αληθινό μουσικό σχήμα. Που σημαίνει παρέα, οικογένεια, παγίδα, φωλιά. Σίγουρα η Λένκερ κάνει πολλά. Τραγουδά, παίζει κιθάρα, γράφει τραγούδια. Τραγουδά όπως κάποιος που έχει το σθένος να συγκρατεί τον λυγμό του. Παίζει κιθάρα σαν να υφαίνει έναν ιστό χορδών γύρω της. Γράφει τραγούδια με γρήγορους ρυθμούς, λες και βιάζεται να φτάσει σ’ έναν τόπο που μόνο αυτή γνωρίζει. Μία από τις σπάνιες φορές που η ποσότητα είναι συνώνυμο της ποιότητας.
Οταν ξέσπασε το πρώτο κύμα της πανδημίας, ανέβηκε στο βουνό, κλείστηκε σε μια καλύβα και ηχογράφησε δύο προσωπικούς δίσκους για το τέλος της σχέσης με τη σύντροφό της. Τα τραγούδια ήταν εξίσου καλά. Αλλά διαφορετικά. Τα μέλη μιας μπάντας θερμαίνουν τα συστατικά από τα οποία αποτελούνται τα κομμάτια διατηρώντας την αιχμή της μελωδίας, τις ατέλειές της. Κάθε ροκ μπάντα είναι ταυτόχρονα τραγωδία και ευλογία επειδή κατασκευάζει μια αλυσίδα από ατέλειες που αναπτύσσονται μουσικά.
Σε μια εποχή που οι συνεργασίες στον αποκαλούμενο χώρο της τέχνης –μήπως θα ήταν προτιμότερο να χρησιμοποιήσω τη λέξη αρένα;– μοιάζουν με αποφάσεις εργολάβων ή επιχειρηματιών, σε μια περίοδο που όλοι νομίζουν πως ξέρουν τον τρόπο για να γίνουν τα πράγματα, δηλαδή πώς πρέπει να γράφεται ένα κείμενο, να φτιάχνεται μια ταινία και, ασφαλώς, ένα τραγούδι, οι Big Thief αποδεικνύονται μεγάλοι κλέφτες. Κλέβουν από τη σημερινή κατάσταση την επιβεβλημένη ομοιογένειά της, τη δικτατορία της, τη σπάνε και αλλάζουν τις προδιαγραφές και τους όρους της ανάλογα με το γούστο τους, τη διάθεση της στιγμής, προτείνοντας μια διαφορετική μέθοδο.
Τα πρώτα τους άλμπουμ ήταν δύο πολύ καλοί δίσκοι που ξεχώριζαν αλλά εντάσσονταν εύκολα σ’ ένα συγκεκριμένο ιδίωμα, όμως τα επόμενα βήματα ήταν τεράστια. Αν λοιπόν το «U.F.O.F.» υλοποιούσε μια ηχώ εξωγήινου φολκ, χωρίς να έχει ανάγκη τίποτα πέρα από τρία βασικά αναλογικά όργανα και τη φωνή της Λένκερ, και το «Two Hands», που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά, ήταν ένα άλμπουμ αμφιλεγόμενης ηρεμίας, μ’ ένα τραγούδι σαν στρόβιλο άρνησης στο κέντρο του –αναφέρομαι στο εξάλεπτο «Not»–, τότε το φετινό «Dragon New Warm Mountain I Believe in You» είναι μια τοιχογραφία, ένας μεγάλος διπλός δίσκος. Αραγε ποιος δίσκος χαρακτηρίζεται μεγάλος, σημαντικός; Αυτός που, καθώς περιστρέφεται, ανοίγει χώρο γύρω του, τινάζοντας μακριά οτιδήποτε σκουριασμένο, δίχως να το προσπαθεί ή να το απαιτεί.
Αξίζει ν’ ακούσει κανείς τον δίσκο σε βινύλιο, πιθανώς είναι η μοναδική ευκαιρία να δει καθαρά την τετραμερή δομή αυτού του ηλεκτρικού φολκ πανοράματος.
Θα μπορούσε να συγκριθεί με το «Exile on Main St.» των Stones, επειδή είναι μια επιστροφή στις ρίζες με φρέσκο βλέμμα, αναδιατυπώνοντας ερωτήματα πάνω στην αμερικανική μουσική παράδοση, αλλά και μ’ ένα τελείως διαφορετικό άλμπουμ, επίσης διπλό, το «Double Nickels on the Dime» των Minutemen, αφού περιέχει εκείνη την ειδική χαρά μιας συντροφιάς που φτιάχνει με κέφι και ανεμελιά μια σειρά από τραγούδια. Ετσι, απλά και ωραία.
Ισως αξίζει κανείς ν’ ακούσει τον δίσκο σε βινύλιο και ν’ αποφύγει την αναπαραγωγή του από τις διαθέσιμες ψηφιακές πλατφόρμες. Πιθανώς είναι η μοναδική ευκαιρία να δει καθαρά την τετραμερή δομή αυτού του ηλεκτρικού φολκ πανοράματος, καθώς θα είναι υποχρεωμένος να κάνει την απαραίτητη παύση, να σηκωθεί από τον καναπέ προκειμένου ν’ αλλάξει πλευρά και να κατεβάσει τη βελόνα στ’ αυλάκι. Μια χειρονομία ακροατή που κοντεύει να ξεχαστεί, τώρα που όλοι έχουμε μάθει ν’ ακούμε με τα δάχτυλα, σκρολάροντας δίχως αύριο. Αν και η βελόνα του πικάπ ήταν, είναι και θα είναι ένα πρωτόγονο αργό σκρολάρισμα, σωστά;
Ακούω τον δίσκο και προσπαθώ να συνοψίσω την ακρόαση. Αδύνατον. Ισως επειδή το άλμπουμ ξεκινά με τη Λένκερ να ψιθυρίζει «OK», λες και ταλαντεύεται ανάμεσα στον ενδοιασμό και στην πείνα, με την ταλάντωση να μεταφέρεται σε όλα τα τραγούδια, είκοσι συνολικά, πετυχαίνοντας να τα τοποθετήσει σε μια κοινή μεμβράνη. Δηλαδή να τα σκορπίσει. Διαλέγω τρία. Το σπαρακτικό «Blurred View», για τους αρχικούς στίχους: «I am the magazine/ The blue screen/ The big hand moving past the last thing/ I turn for you». Το «Red Moon», επειδή αφήνει τ’ αυτί να σχηματίσει την ευφορική εικόνα ενός παιδιού που διασχίζει το χωράφι καθώς ανατέλλει το φεγγάρι. Το «Love Love Love», λίγο πριν κλείσει το άλμπουμ, που θα μπορούσε να είχε βγει από τη δαιμονική μηχανή σύνθεσης τραγουδιών των Beatles, εκείνη τη χρυσή σπηλιά. Το πιο πρόσφατο εγγόνι τού «I’ve Got a Feeling».
Οι Big Thief θυμίζουν το μολυβένιο σκίτσο της Λένκερ στο εξώφυλλο. Ενα σπουργίτι, μια κουκουβάγια, ένας δράκος και μια αρκούδα, που κρατά κιθάρα, έχουν μαζευτεί γύρω από τ’ αναμμένα κούτσουρα. Είναι μια συνάντηση τεσσάρων ληστών που, αντί να συνωμοτήσουν, ετοιμάζονται για πρόβα. Και όπως υποστηρίζει ο φίλος μου, είναι περίπου το ίδιο.
