Τι έπαιξαν, λοιπόν, ο Λεωνίδας Καβάκος και οι έξι μουσικοί που εμφανίστηκαν μαζί του στο Ηρώδειο στις 6 Ιουλίου; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό, καθώς αρκετοί φιλόμουσοι πριν αρχίσει η συναυλία αναρωτιούνταν τι θα ακούσουν, αν θα υπάρξει διάλειμμα κ.λπ. Κοντσέρτα για βιολί του Μπαχ, μας πληροφορεί το έντυπο πρόγραμμα, το ίδιο και ο ιστότοπος του Φεστιβάλ. Αρκεί. Πόσα, ποια, με ποια σειρά, αδιάφορο. Oσοι γνωρίζουν, θα καταλάβουν. Οι υπόλοιποι έτσι κι αλλιώς ήρθαν για τον Καβάκο, οπότε και Κούρταγκ να παίξει θα το καλοδεχθούν με ενθουσιώδες χειροκρότημα σε κάθε παύση. «Ενδιάμεσο» είδος φιλόμουσων, οι οποίοι να ενδιαφέρονται για τη μουσική, προφανώς δεν προβλέπεται. Σημασία δεν έχει να καταλαβαίνει κανείς, αρκεί που είναι ωραία. Η μουσική ως αισθητική απόλαυση και η τέχνη ως διακόσμηση. Τι να κατανοήσει κανείς, εξάλλου; Μουσική είναι…
Κοντσέρτα του Μπαχ, λοιπόν, έπαιξε πράγματι ο Καβάκος. Για σόλο βιολί. Τα δύο που μας έχουν παραδοθεί για βιολί, έγχορδα και βάσιμο (με αρ. κατ. Μπαχ 1041 και 1042), καθώς επίσης ακόμα δύο που έχουν παραδοθεί ως κοντσέρτα για πληκτροφόρο (το 1056R και μετά το διάλειμμα το 1052R) και τα οποία θεωρείται ότι αρχικά είχαν γραφτεί για βιολί.
Ο περιορισμός στα απολύτως απαραίτητα ανέδειξε με εξαιρετική σαφήνεια τη γραφή του Μπαχ.
Σε κάθε εποχή ο όρος «κοντσέρτο» προϋποθέτει σολίστα και ορχήστρα. Το μπαρόκ, βέβαια, επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία και φαντασία στους ερμηνευτές. Eτσι, ειδικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι ασύνηθες στα έργα αυτής της εποχής να περιορίζεται η ενορχήστρωση στις απολύτως απαραίτητες «φωνές»: στην περίπτωσή μας δύο πρώτα βιολιά (Νωέ Ινούι, Αλέξανδρος Σακαρέλλος), μία βιόλα (Ηλίας Λιβιεράτος), ένα τσέλο (Τιμόθεος Γαβριηλίδης-Πετρίν) και ένα κοντραμπάσο (Μιχάλης Σέμσης), όπως επίσης το τσέμπαλο (Ιάσων Μαρμαράς). Εξαιρετικές προτάσεις με το ίδιο σχήμα στα έργα αυτά έχει κάνει η Εταιρεία Μπαχ της Ολλανδίας υπό τον πολύ καλό Σούνσκε Σάτο και είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο.
Ο περιορισμός στα απολύτως απαραίτητα και ο μετασχηματισμός των κοντσέρτων σε έργα με ποιότητες μουσικής δωματίου λειτούργησαν θετικά, καθώς επέτρεψαν να αναδειχθεί με μεγάλη σαφήνεια η γραφή του Μπαχ. Προφανέστατα, στο Ηρώδειο υπήρξε ανάγκη ηλεκτρικής ενίσχυσης του ήχου, η οποία τουλάχιστον αυτή τη φορά αποδείχθηκε ικανοποιητική. Eτσι διασώθηκε το τσέμπαλο, ενώ το κοντραμπάσο απέκτησε ίσως υπερβολικά έντονη παρουσία.
Σε κάθε περίπτωση η συναυλία περιστρεφόταν γύρω από τον Λεωνίδα Καβάκο, ο οποίος υπήρξε και ο απόλυτος κυρίαρχος της βραδιάς. Eπαιξε και διηύθυνε ειδικά τα ζωηρά μέρη με νεύρο, ακρίβεια και ένταση. Δεξιοτεχνικά υπήρξε συναρπαστικός και αισθητικά προσέθεσε διανθίσεις, οι οποίες ήταν απολύτως μέσα στο πνεύμα, είτε γεφυρώνοντας φράσεις, είτε ενισχύοντας τη δραματικότητα και την ορμή τους. Αντίστοιχα, στα αργά μέρη τις ερμηνείες του χαρακτήριζαν γαλήνη, ευγένεια αλλά και ένα είδος αυστηρότητας, που ορισμένοι συνδέουν με τη μουσική του Μπαχ. Προφανώς θα χαιρόταν κανείς να ακούσει τις ίδιες ερμηνείες χωρίς ενίσχυση, σε κατάλληλο χώρο, μαζί με κάποιο από τα «διπλά» κοντσέρτα. Iσως και με αναφορά στη σειρά εκτέλεσής τους, για αρχή.
