Υπήρξε μια από τις πιο γνωστές φιγούρες της τζαζ σε Αμερική αλλά και Ευρώπη, παρόλο που δεν έγινε ποτέ «πρώτο όνομα». Ο δημοφιλής neo-bop τζαζ πιανίστας και τραγουδιστής Τζόνι Ο’ Νιλ μυήθηκε στην τζαζ από την οικογένεια και το περιβάλλον του Ντιτρόιτ όπου το είδος παιζόταν στα κατώγια, «γεννώντας» θρύλους της μουσικής από τον Τζον Λι Χούκερ μέχρι τον Στίβι Γουόντερ.
Εμπνεύστηκε από τους Αρτ Τάτουμ και Όσκαρ Πίτερσον και άρχισε να παίζει πιάνο με τους ντόπιους τζαζίστες. Το 1981 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και λίγο αργότερα εντάχθηκε στους Jazz Messengers του Άρτ Μπλέικι. Ωστόσο, προβλήματα στην υγεία του τον απέτρεψαν από το να γνωρίσει μεγάλη δόξα.
Σήμερα, ο πάντα χαμογελαστός Ο’Νιλ και το τρίο του παρουσιάζουν παλιά και σύγχρονα κομμάτια από τα άλμπουμ του αλλά και τις συνεργασίες με σημαντικούς καλλιτέχνες. Απόψε στις 9.30 μ.μ., εμφανίζεται για τελευταία φορά στη σκηνή του Half Note Jazz Club σε ένα live γεμάτο εκπλήξεις για το αθηναϊκό κοινό.
– Εμφανίζεστε στην Αθήνα για πρώτη φορά. Πώς αισθάνεστε και τι να περιμένει το ελληνικό κοινό από τη συναυλία;
– Σας ευχαριστώ, πρέπει να πω ότι αισθάνομαι υπέροχα. Η χώρα σας και η πόλη σας έχουν τέτοια ιστορία. Είμαι βέβαιος ότι ο κόσμος θα εκτιμήσει τη μουσική. Δεν μπορώ να μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά τα σκηνικά, γιατί ποτέ δεν γνωρίζω αυτά τα πράγματα από πριν. Απλώς συμβαίνουν στο κεφάλι μου και πολύ απλά, μου αρέσει να παίζω σε κλαμπ.
– Κοιτάζοντας πίσω στο χρόνο, πώς γνωρίσατε τη τζαζ και την μουσική γκόσπελ, και πότε συνειδητοποιήσατε για πρώτη φορά ότι θέλατε να γίνετε μουσικός;
– Στα πρώτα μου χρόνια, δεν μου άρεσε και τόσο η τζαζ. Ακούγαμε κυρίως μουσική γκόσπελ μέσω της εκκλησίας, παρά το γεγονός ότι ο πατέρας μου ήταν πιανίστας της τζαζ. Σε ηλικία 13 ετών, άκουσα ουσιαστικά για πρώτη φορά τον πατέρα μου να παίζει πιάνο σε ένα πάρτι και αυτό με γοήτευσε πάρα πολύ. Σκέφτηκα ότι ήθελα να κάνω και εγώ το ίδιο, ήθελα να μπορώ να παίζω έτσι. Ένα μήνα αργότερα, ο πατέρας μου, έφερε το πρώτο μου πιάνο. Ήξερα από τότε ότι η μουσική θα ήταν το πεπρωμένο μου.
– Κατάγεστε από το Ντιτρόιτ, τη γενέτειρα της τζαζ μεταξύ άλλων μουσικών ειδών. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες μουσικές σας επιρροές μεγαλώνοντας;
– Όταν μεγαλώνεις σε μια κοινότητα όπου η γκόσπελ, η σόουλ και η τζαζ μουσική είναι τόσο δυνατή όσο τότε στο Ντιτρόιτ, είναι αναπόφευκτο να επηρεαστείς πολύ. Τα πρώτα μου σχολικά χρόνια άκουγα πολύ γκόσπελ, η τζαζ όμως υπήρχε συνεχώς στη ζωή μου, επειδή άκουγα σχετικούς δίσκους αλλά και λόγω του πατέρα μου.
– Πότε ήταν η πρώτη φορά που παίξατε πιάνο μπροστά σε μεγάλο κοινό και τι θυμόσαστε από αυτή την εμπειρία;
– Έπαιζα γκόσπελ στην εκκλησία σε ένα κατακόρυφο πιάνο, με μια τελείως διαφορετική ενορχήστρωση από αυτήν του σήμερα. Ήταν ουσιαστικά σαν να ήμουν μαθητής στο πιάνο και είχα μαζί μια τεράστια χορωδία που χτυπούσε ρυθμικά τα χέρια της, η όλη αίσθηση ήταν μαγεία.
Ήμουν ένας τολμηρός νέος και ήθελα να δείξω σε όλους ότι μπορούσα να το κάνω. Πράγματι, το κατάφερα. Οι πρώτες μου συναυλίες τζαζ ήρθαν αργότερα, στο Σεντ Λούις. Άρχισα να βγάζω χρήματα και οι άνθρωποι πίσω στη γενέτειρά μου με θαύμαζαν γι’ αυτό.
– Πώς ήταν να εμφανίζεστε σε σκηνές της Νέας Υόρκης τη δεκαετία του 1980; Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις σας σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο;
– Η διαφορά στον τρόπο ζωής και εργασίας ήταν τεράστια. Ζούσα περιστασιακά στη Νέα Υόρκη νωρίτερα, αλλά το να βρίσκομαι εκεί σε μόνιμη βάση σήμαινε πολλές ευκαιρίες αλλά και υψηλότερους εργασιακούς ρυθμούς. Δεν είμαι ο τύπος που του αρέσουν οι έντονοι ρυθμοί, αλλά όλοι μας δεχόμαστε μια δουλειά, ειδικά όταν σου δίνει την ευκαιρία να λάμψεις, δίπλα στις πιο διάσημες προσωπικότητες της τέχνης μας. Αυτό ακριβώς σου κάνει η Νέα Υόρκη.
– Τι σας έκανε να επιστρέψετε στη μουσική βιομηχανία μετά από κάποιο διάστημα απουσίας;
– Στην πραγματικότητα, δεν απομακρύνθηκα ποτέ από τη μουσική ή τη «βιομηχανία» της. Είναι αλήθεια όμως ότι δεν ηχογράφησα μουσική για μερικά συνεχόμενα χρόνια. Είναι γνωστό ότι είμαι ένας μουσικός που δεν έχει μεγάλη ιστορία ηχογραφήσεων.
– Ρέι Μπράουν, Μιλτ Τζάκσον, Αρτ Μπλάκι κ.α. Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες σας αναμνήσεις από τη συνεργασία μαζί τους;
– Είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που είχα το προνόμιο να παίξω μουσική, όλα όμως ήρθαν αβίαστα. Εκεί που χρειάστηκε να δείξω λίγη επιμονή ήταν όταν πήγα να δω τον Ρέι στο Σικάγο και, λίγο πολύ, τον υποχρέωσα να με ακούσει να παίζω. Ήταν ήδη ένας γίγαντας της μουσικής και όντως αυτό απέδωσε, γιατί μου ζήτησε αμέσως να ηχογραφήσω μαζί του, οπότε κατέληξα στη μπάντα του. Αργότερα με σύστησε στον Μιλτ Τζάκσον και με οδήγησε σε κάποιον σαν τον Κλαρκ Τέρι! Ενώ έπαιζα με τον Τέρι, ο Αρτ Μπλάκι μου ζήτησε να συμμετάσχω στους Jazz Messengers σε μια μεγάλη περιοδεία τους.
Και έτσι τα πράγματα συνέχισαν να έρχονται με εύκολο τρόπο. Απίστευτοι άνθρωποι μου χάρισαν υπέροχες εμπειρίες. Ωστόσο, με τον Αρτ Μπλάκι πάντα κάναμε ιδιαίτερα ευχάριστες περιοδείες και είχαμε τόσες πολλές αστείες ιστορίες. Η συνεργασία με την Ανίτα Ο’Ντει ήταν επίσης μια μοναδική εμπειρία. Ήταν τόσοι πολλοί καλλιτέχνες, που δεν μπορώ να τους χωρέσω σε μια ή δύο συνεντεύξεις.
Η μουσική εξελίσσεται και όλο και περισσότερες νέες γενιές δείχνουν ενδιαφέρον για την τζαζ σε όλο τον κόσμο
– Πιστεύετε ότι η τζαζ έχει γίνει λιγότερο δημοφιλής τις τελευταίες δεκαετίες; Και αν ναι ποιος είναι ο λόγος;
– Όχι, δεν είμαι υπέρ αυτής της ιδέας. Η μουσική εξελίσσεται και όλο και περισσότερες νέες γενιές δείχνουν ενδιαφέρον για αυτό το είδος σε όλο τον κόσμο. Μαθαίνω από τους νέους, ειδικά αυτούς που σέβονται την παράδοση και την προχωρούν πιο πέρα. Γι’ αυτό νιώθω ότι η μουσική «προχωράει».
– Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος και η μεγαλύτερη ελπίδα σας στη ζωή;
– Είχα μια «γεμάτη» και ευχάριστη ζωή και δεν έχω μεγάλους φόβους εκτός φυσικά από το να μην μπορώ να παίξω τη μουσική μου. Όσο μπορώ να παίζω, είμαι πολύ καλά. Απλά ελπίζω να ζήσουν οι επόμενες γενιές σε έναν κόσμο που θα είναι καλύτερος από το σημερινό δικό μας.
– Τι θα ακολουθήσει;
– Δεν συνηθίζω να κάνω μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, αλλά υπάρχουν κάποια σχέδια που περιλαμβάνουν να παίζω μουσική και να ηχογραφώ για το κοινό. Θα δούμε…
