Η μουσική ήταν πάντα το «κλειδί» που μετέφερε μικρούς και μεγάλους στον μαγικό κόσμο της Ντίσνεϊ.
Πριν από περίπου έναν αιώνα, ο Ουόλτ Ντίσνεϊ μίλησε στην ομάδα του για το μουσικό ύφος που ήθελε να έχουν οι ταινίες: «Θα πρέπει να βρούμε ένα μοτίβο, έναν νέο τρόπο να χρησιμοποιήσουμε τη μουσική – να την “υφάνουμε” στην ιστορία ώστε να υπάρχει σύνδεση».
Αλλά η μουσική της Ντίσνεϊ είναι επίσης συνδεδεμένη με τα διαφορετικά στάδια της ζωής μας: το ευρύ ρεπερτόριό της εισχωρεί στη συνείδησή μας από τη βρεφική ηλικία και φτάνει μέχρι την ενηλικίωση. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και διαχρονική.
Τα είδη των τραγουδιών διαφέρουν, τα πιο πολλά από αυτά έχουν πιασάρικη μελωδία και οι στίχοι συχνά περιλαμβάνουν πολιτιστικές αναφορές. Είναι εκλεπτυσμένα, συναισθηματικά και γεμάτα περίεργες ανατροπές. Αυτές οι ανατροπές δεν είναι πάντα ευχάριστες. Κάποια τραγούδια έχουν μια γνωστή ή άγνωστη πλευρά, όπως και απροσδόκητες ιστορίες.
Ποια είναι αυτά και τι κρύβουν; Παρακάτω μια λίστα από δεκαετία σε δεκαετία.
«Μια Μέρα Σαν Κι Αυτή» («Someday my Prince Will Come») – Η Χιονάτη και οι 7 Νάνοι, 1937
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων του στούντιο είχε πολλές επιτυχημένες μελωδίες (σε δημιουργία των Φρανκ Τσόρτσιλ και Λάρι Μόρεϊ), καθώς και το αρχέτυπο της πριγκίπισσας της Ντίσνεϊ. Δυστυχώς, όμως, περιόρισε τη νεαρή ερμηνεύτρια Αντριάνα Κασελότι από το να πρωταγωνιστήσει σε άλλη ταινία. Το 1994, σε ηλικία 77 ετών, έλαβε τον τιμητικό τίτλο ο «Θρύλος της Ντίσνεϊ». Το ίδιο τραγούδι διασκευάστηκε σε τζαζ εκδοχή, αλλά είχε και διαφορετικές χρήσεις. Το 1943 ερμηνεύτηκε από μια μπάντα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Theresienstadt. Αργότερα επανακυκλοφόρησε από θρύλους της τζαζ, όπως ο Μάιλς Ντέιβις.
«The Siamese Cat Song» – Η Λαίδη και ο Αλήτης, 1955
Το τραγούδι θεωρήθηκε ρατσιστικό προς τους Ασιάτες λόγω των σχιστών ματιών που έχουν οι ύπουλες σιαμαίες γάτες. Ωστόσο, χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια πριν αναδυθούν τα ρατσιστικά στερεότυπα. Το τραγούδι αντικαταστάθηκε στη live – action ταινία (ριμέικ) από το 2019.
«Ολοι οι γάτοι είναι μουσικοί» («Ev’rybody wants to be a cat») – Αριστόγατες, 1970
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι δημιουργοί του σάουντρακ της ταινίας προσέγγισαν τον Λούις Αρμστρονγκ για να συμμετάσχει με τη μουσική του, αλλά αυτός αρνήθηκε λόγω της κακής κατάστασης της υγείας του. Ομως οι συντελεστές επηρεάστηκαν από το έργο του Αρμστρονγκ για τη σύνθεση του σουίνγκ/τζαζ τραγουδιού, με τη φωνή του μουσικού Σκάτμαν Κρόδερς ως επικεφαλής της μπάντας που δημιούργησαν οι αδέσποτες γάτες. Εδώ υπάρχει ακόμη ένα αλλόκοτο ασιατικό στερεότυπο (η σιαμαία γάτα Shun Gon, η οποία παίζει πιάνο χρησιμοποιώντας τσόπστικς). Τα επόμενα χρόνια, το τραγούδι διασκευάστηκε με πιο σύγχρονο ύφος.
«Πονεμένες Ψυχές» «Poor Unfortunate Souls» – Η Μικρή Γοργόνα, 1989
Η Αριελ αποτελεί αναμφισβήτητα την πριγκίπισσα της Ντίσνεϊ και η Ούρσουλα τον «κακό» χαρακτήρα σε ταινίες του στούντιο. Η «μάγισσα» του βυθού πείθει τη γοργόνα να θυσιάσει τη φωνή της για την ανθρώπινη αγάπη. Το τραγούδι έχει ερμηνευτεί από την Κουίν Λατίφα, τους Jonas Brothers, τη Μισέλ Βίσατζ (για το πρόγραμμα «RuPaul’s Drag Race») και τη Μελίσα Μακάρθι (για τη live-action εκδοχή της Ντίσνεϊ που κυκλοφόρησε πρόσφατα).
«Βραδιές Μαγικές» («Arabian Nights») – Αλαντίν, 1992
Η κλασική ταινία της Ντίσνεϊ ξεκινά με μια σκηνή η οποία προκάλεσε διαμαρτυρίες από ομάδες κατά των διακρίσεων. «Το τραγούδι συκοφαντεί έναν ολόκληρο λαό. Οι στίχοι που συνοδεύουν τις σκηνές πληροφορούν τον κόσμο ότι οι Αραβες είναι άξεστοι». Μετά τη διαμαρτυρία, το στούντιο τελικώς «έκοψε» τους στίχους «Οταν σου κόβουν το αυτί/Αν δεν τους αρέσει το πρόσωπό σου».
«Δεν μιλούν για τον Μπρούνο» («We Don’t Talk About Bruno») – Ενκάντο, 2021
Στην ψηφιακή εποχή υπάρχει δυνατότητα υποτιτλισμού και μεταγλώτισσης τραγουδιών ώστε να αποκτήσουν παγκόσμια επιτυχία. Αυτό συνέβη με την ταινία «Encanto», το σάουντρακ της οποίας έγραψε ο Λιν-Μανουέλ Μιράντα («Hamilton», «In The Heights»). Το Encanto μεταφράστηκε σε 46 γλώσσες, με το τραγούδι «Δεν μιλούν για τον Μπρούνο» να έχει γίνει ο ύμνος της ταινίας. Διασκευάστηκε σε συνολικά 21 γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων της αγγλικής, της ισπανικής, της γερμανικής της κορεατικής κ.ά.
Με πληροφορίες από το BBC
