Μουσική, θέαμα και θερμή συμμετοχή του κοινού εντός και εκτός της Malmö Arena στη Σουηδία όπου πραγματοποιήθηκε ο φετινός διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision. Μια διοργάνωση στην οποία ο πόλεμος στη Γάζα βρέθηκε στο προσκήνιο, όπως και οι αντιδράσεις για τη συμμετοχή του Ισραήλ.
Με σύνθημα το «United by Music» (Ενωμένοι από τη μουσική), οι κριτικές επιτροπές και το κοινό ανέδειξαν την Ελβετία νικητή, με το Nemo και το τραγούδι «The Code» να συγκεντρώνει συνολικά 591 πόντους. Ενα τραγούδι που αγαπήθηκε πολύ για το μήνυμα που μεταδίδει και αυτό αφορά την αποδοχή της ταυτότητας και συγκεκριμένα του μη δυαδικού (non-binary) ατόμου. Η αγάπη που έδειξαν οι Eurofans όπως και οι υπόλοιποι συμμετέχοντες της 68ης διοργάνωσης στο Nemo, ήταν συγκινητική αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά ότι σε μια γιορτή μουσικής θα πρέπει να επικρατεί θετική ατμόσφαιρα. «Η νίκη της Ελβετίας ήταν ενωτική. Πρόκειται για μια χώρα πολιτικά ουδέτερη, εκεί διοργανώθηκε για πρώτη φορά ο διαγωνισμός, το 1956. Οπότε η επιστροφή του θεσμού όπου ξεκίνησαν όλα, είναι ίσως μια πράξη ειρηνοποίησης», λέει στην «Κ» ο Αναστάσης Πινακουλάκης, μέλος του ελληνικού σωματείου θαυμαστών της Eurovision – INFE Greece ο οποίος παρακολουθεί εδώ και πολλά χρόνια τον διαγωνισμό και αυτή ήταν η δεύτερη φορά που παραβρέθηκε σε σόου της Eurovision.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο πάρτι της Ευρώπης επισκίασαν αντιδράσεις που για μία ολόκληρη εβδομάδα απασχόλησαν την επικαιρότητα, αλλοιώνοντας το ύφος και τον σκοπό του διαγωνισμού. Η ισραηλινή αποστολή με εκπρόσωπο την Εντεν Γκολάν και το τραγούδι «Hurricane» βρέθηκε από νωρίς στο στόχαστρο χιλιάδων θεατών στην αρένα. «Υπήρχε εξαρχής μια πόλωση του κοινού στη στάση που κράτησε η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ενωση (EBU) αναφορικά με τη συμμετοχή του Ισραήλ, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης», αναφέρει ο κ. Πινακουλάκης. Μάλιστα, στα τέλη Μαρτίου, «αρκετοί καλλιτέχνες είχαν συντάξει επιστολή στην οποία εξέφραζαν την αντίρρησή τους επειδή θα λάμβανε μέρος το Ισραήλ, θεωρώντας ότι διαταράσσονται οι σχέσεις ειρήνης που πρεσβεύει η Eurovision. Την επιστολή είχαν υπογράψει κατά κύριο λόγο οι queer καλλιτέχνες του διαγωνισμού τους οποίους είδαμε να παίρνουν και θέση. Ο κόσμος είχε έρθει με σκοπό να εκφράσει αυτή την αντίδραση όταν είδε ότι η EBU δεν απαντά».
Αποδοκιμασίες και… παρατηρήσεις
Παρόλο που οι φωνές των θεατών δεν ακούστηκαν μέσα από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες, στο Malmö Arena επικρατούσε βουητό – κάποιοι χειροκροτούσαν, οι περισσότεροι όμως αποδοκίμαζαν την εμφάνιση του Ισραήλ. «Το τραγούδι ήταν εξαιρετικό, αλλά ο κόσμος είναι μοιρασμένος, υπάρχει οργή με όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή. Αυτό που ακουγόταν στην αρένα δεν είχε καμία σχέση με αυτό που μεταδόθηκε στην τηλεόραση. Οι αποδοκιμασίες ήταν έντονες αλλά καλύφθηκαν», εξηγεί ο πρόεδρος του INFE Greece, Γεώργιος Μιχαήλ.
Οσον αφορά την τραγουδίστρια Εντεν Γκολάν, η διοργάνωση ήταν πολύ προσεκτική ώστε να μην υπάρξει κάποιο απρόοπτο περιστατικό. «Υπήρχαν περιοριστικά μέτρα. Η ίδια δεν πήγαινε στα πάρτι μαζί με τους υπόλοιπους διαγωνιζόμενους, δεν έβγαινε από το ξενοδοχείο όπου διέμενε, έξω από το οποίο υπήρχε έντονη αστυνόμευση», συμπληρώνει ο κ. Πινακουλάκης τονίζοντας ότι κάθε φορά που στη σκηνή –είτε στις πρόβες ή στα lives– ανέβαινε η συμμετοχή, το κοινό φώναζε. Παρόμοια στάση κράτησε και στη γενική πρόβα της Παρασκευής όταν ο floor manager ανακοίνωσε ότι ο Ολλανδός εκπρόσωπος αποκλείστηκε, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. «Και αυτό το συνδέσαμε αυτόματα με το Ισραήλ λόγω του περιστατικού με τον Ολλανδό εκπρόσωπο Τζουστ στη συνέντευξη Τύπου το προηγούμενο βράδυ». Δημοσιογράφος ρώτησε την Ισραηλινή τραγουδίστρια αν ήθελε να απαντήσει σε ερώτηση σχετικά με τον πόλεμο, με τον Τζουστ να παρεμβαίνει λέγοντας «γιατί όχι;»
Το τραγούδι του, «Europapa», ήταν ένα από τα πιο αγαπητά όχι μόνο των θαυμαστών αλλά και των στοιχηματικών εταιρειών. «Οι θεατές φώναζαν δυνατά τους στίχους, ως ένδειξη διαμαρτυρίας στον αποκλεισμό. Στις πρόβες του Σαββάτου, μέλος της παραγωγής μάς έκανε παρατήρηση. Είπε χαρακτηριστικά: “Δεν βρισκόμαστε σε ποδοσφαιρική αρένα, θα πρέπει να σεβαστούμε όλους τους διαγωνιζόμενους”», θυμάται ο κ. Πινακουλάκης.
Αυστηρά μέτρα
Ομως, η κατάσταση πήρε ακόμα πιο άσχημη τροπή όταν ο Ισραηλινός στιλίστας βιντεοσκοπούσε παράνομα με το κινητό τηλέφωνο σε στιγμή που δεν έπρεπε και χωρίς την άδειά τους, το Nemo, το Bambie Thug και τη Μαρίνα Σάττι. «Στην πρόβα τζενεράλε το μεσημέρι του Σαββάτου, οι καλλιτέχνες αρνήθηκαν να παρελάσουν, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά τους στην EBU». Την αντίρρησή του σε όσα συνέβησαν λίγο πριν τον τελικό δήλωσε και ο Γάλλος εκπρόσωπος, Σλιμάν, ο οποίος στη γενική πρόβα τόνισε τη σημασία της αγάπης και της ειρήνης μεταξύ των λαών.
Η Μυρτώ Αγαπίου παρακολούθησε από κοντά τον Β’ Ημιτελικό και ενώ η εμπειρία της ήταν όμορφη, η ίδια επιβεβαιώνει ότι όλοι ήταν σε επιφυλακή. «Υπήρχε παντού αστυνομία. Διαδηλώσεις δεν έτυχε να δω, είδα όμως μεμονωμένα άτομα που κρατούσαν σημαίες της Παλαιστίνης. Οποιος έκανε κάτι ανάρμοστο, αμέσως εμφανιζόταν η αστυνομία. Τίποτα δεν ήταν ανεξέλεγκτο», λέει. Δίπλα της στεκόταν ένας άνδρας ο οποίος άρχισε να φωνάζει αποδοκιμαστικά σχόλια. «Ξαφνικά, ήρθαν τέσσερις αστυνομικοί και του είπαν: “Ή θα σταματήσεις ή θα φύγεις”. Ο φόβος ήταν υπερβολικός. Για παράδειγμα, δεν μας επέτρεψαν να μεταφέρουμε τις τσάντες μας μέσα».
Στιγμές χαράς
Οι παρευρισκόμενοι στον διαγωνισμό κάνουν λόγο και για στιγμές χαράς. Οπως όταν εμφανίστηκε η συμμετοχή της Κροατίας ή η Μαρίνα Σάττι για την Ελλάδα. «Το Nemo καταχειροκροτήθηκε. Αλλά όταν σε κάποιο σημείο, μας έδειξαν ένα ολιγόλεπτο κλιπ με τις χώρες που προκρίθηκαν από τον Α’ Ημιτελικό, στην εμφάνιση της Κροατίας, νόμιζα ότι θα πέσει η αρένα», σημειώνει η κ. Αγαπίου τονίζοντας ότι οι κεντρικές παρουσιάστριες Πέτρα Μίαντε και Μαλίν Ακερμαν «ήταν εκπληκτικές με έξυπνο χιούμορ, ώστε να μην προκαλούν αντιδράσεις».
Στον τελικό, η υποστήριξη της ελληνικής συμμετοχής ήταν ενθουσιώδης. «Μου έκανε εντύπωση ότι στην ερώτηση ποιο τραγούδι τους αρέσει, οι ξένοι που δεν μιλούσαν ελληνικά, μου απαντούσαν το “Ta ta ta” ή προσπαθούσαν να τραγουδήσουν τους στίχους. Μάλιστα, κάποιοι θεατές από το εξωτερικό είχαν πιαστεί χέρι χέρι και χόρευαν», τονίζει ο κ. Πινακουλάκης.
Το «Zari» αγαπήθηκε από το κοινό, κατατάσσοντάς το στην όγδοη θέση της βαθμολογίας του. «Θεωρώ ότι ο διαγωνισμός ήταν αρκετά δύσκολος. Φέτος υπήρχαν πολλά καλά τραγούδια. Η Μαρίνα Σάττι αντιμετώπισε κακία, τοξικότητα, πέρασε δύσκολα. Εχασε τον πατέρα της, αρρώστησε στον διαγωνισμό. Παρ’ όλα αυτά, έκλεισε τα αυτιά της», λέει ο κ. Μιχαήλ. «Πρέπει να σταματήσει η Eurovision να είναι λαϊκό δικαστήριο. Πρέπει εμείς οι Eurofans να απολαμβάνουμε την ενότητα. Για μένα, είναι λάθος να υπάρχουν πολιτικές διαστάσεις, λάθος να γινόμαστε κριτές».
Ωστόσο, ο κ. Μιχαήλ εστιάζει σε μια αξέχαστη ανάμνηση. «Στην Ελλάδα ασχολήθηκαν με την Eurovision, ύστερα από χρόνια, άνθρωποι που δεν είναι Eurofans. Αρα, κάτι καλό μας άφησε».
