Η Μελίνα Τανάγρη είναι απ’ αυτά τα αερικά της ελληνικής μουσικής σκηνής που έρχονται αθόρυβα, στις μύτες των ποδιών, σε καλούν να παίξεις, να τραγουδήσεις μαζί τους, κι έπειτα φεύγουν ξαφνικά πριν προλάβεις να τα χορτάσεις.
Αυτή τη φορά, η αγαπημένη κοκκινομάλλα τραγουδοποιός μάς καλεί σε μια άλλου τύπου «χοροεσπερίδα» στις 4 και 5 Ιουνίου στο κτίριο Ε της οδού Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Με μια αυθαίρετη συρραφή τραγουδιών, από Εντίθ Πιαφ μέχρι Σταμάτη Κραουνάκη πλάι σε δικά της τραγούδια, δείχνει να διεκδικεί μια μεγαλύτερη ελευθερία ως προς την επιλογή των τραγουδιών που θα παρουσιάσει, αλλά και έναν πιο άνετο χώρο να κινηθεί, μακριά από τις μικρές σκηνές όπου έχουμε συνηθίσει να τη βλέπουμε.
«Ανέβηκα στο κύμα»
Ή μήπως πολύ απλά θέλει να κάνει το κέφι της; «Νομίζω ότι δεν μένει πια και τίποτε άλλο μέσα σε όλη αυτή την κοινωνική, ψυχολογική, προσωπική καταπίεση που βιώνουμε. Οπότε συντονίζεσαι με αυτό που έρχεται από μέσα σου και ζητάει χώρο. Εμένα όλη αυτή η κατάσταση με επηρέασε υπαρξιακά. Μου χτύπησε μια ωραία καμπάνα. Στην αρχή ένιωσα τον πανικό που νιώσαμε οι περισσότεροι, αν όμως ενέδιδα στον τρόμο, έτσι ευάλωτη που είμαι, θα εξαφανιζόμουν. Και ξαφνικά κάτι ενεργοποιήθηκε μέσα μου και είπα να δω αυτό το κύμα πού θα πάει, κάνοντας παράλληλα την κίνηση να το καβαλήσω αντί να του επιτρέψω να με πάρει από κάτω. Γιατί είναι σίγουρο ότι θα μ’ έπαιρνε από κάτω».
Ηταν το 1987 όταν η Μελίνα Τανάγρη τραγουδούσε «Βυζάκια έξω λοιπόν / γοργόνα τέτοιων καιρών / στο χάος που μας ενώνει. Ρωτώ και ξαναρωτώ / αυτόν τον λογαριασμό / στο τέλος ποιος τον πληρώνει». Προφητικό. Σαν να διάβαζε τα σημάδια των καιρών και να έβλεπε τι μέλλει γενέσθαι.
«Αν και είχα βαρεθεί να τραγουδάω αυτό το τραγούδι, γιατί ο κόσμος μού το ζητούσε πάντα, ακόμη κι αν δεν το είχα εντάξει στο πρόγραμμα, σήμερα νιώθω μια περηφάνια που κάποια στιγμή κι εγώ είπα μια φράση η οποία ήταν πέρα για πέρα αληθινή. Αισθανόμουν ότι εκείνη τη στιγμή γινόταν κάτι το οποίο δεν ήταν τζάμπα. Θα ερχόταν ο λογαριασμός. Τώρα βέβαια πώς το λες αυτό σε έναν νέο καλλιτέχνη, σ’ έναν νέο άνθρωπο; Αλλά από την άλλη, δεν θα μπορούσα ποτέ να σκεφτώ για τους σημερινούς νέους “α, οι καημένοι”. Οχι, πρέπει να βρουν τον τρόπο. Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι γεννήθηκαν άνθρωποι που είναι απενεργοποιημένοι και άλλοι που είναι ενεργοποιημένοι. Στη ζωή, όταν μας παρουσιάζεται κάτι δύσκολο, πιστεύω ότι υπάρχει τρόπος να το ξεπεράσουμε».
«Τόσο άντεχα»
Η Μελίνα Τανάγρη μπορεί να σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Αρχαιολογία στη Σορβόννη και να αγάπησε το θέατρο και τη σκηνογραφία, την κέρδισε όμως το τραγούδι. Πρωτοεμφανίστηκε ως τραγουδίστρια το 1977, στην παράσταση «Αχαρνής» του Διονύση Σαββόπουλου, και το 1986 εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως συνθέτης, στιχουργός και ερμηνεύτρια με τον δίσκο «Ολα μπερδεύονται γλυκά». Ακολούθησαν οι δίσκοι: «Βυζάκια έξω λοιπόν», «Μελίνα απ’ το μέλι», «Στον κήπο», «Κόντρα καρδιάς».
Παρ’ όλα αυτά, επιδίωξή της δεν ήταν μια σχέση «μονιμότητας» με το τραγούδι. «Ποτέ δεν τραγουδούσα πολύ. Δεν θα μπορούσα να δουλέψω παραπάνω. Αυτό που έκανα το έκανα με τις δόσεις που άντεχα. Θέλω να πω, δεν υπάρχει μια στάση ζωής από πίσω. Δεν ήταν δηλαδή θέμα επιλογής. Αλλωστε, οι επιλογές μας καθορίζονται από έναν ψυχισμό που κουβαλάμε».
«Αποδοχή και αγάπη, δεν ζητάω τίποτε άλλο»
Γιατί «χοροεσπερίδα», μια λίγο «παλιά» λέξη, γιατί σήμερα, τώρα; «Γιατί όταν ήμουν μικρή νόμιζα ότι χοροεσπερίδα είναι ένα μέρος όπου περνάς ωραία, όπου τα δυσάρεστα πράγματα γίνονται ευχάριστα. Μια τέτοια χοροεσπερίδα θέλω να κάνω.
»Το δελτίο Τύπου που έχω στείλει συνοδεύεται από μια παιδική μου φωτογραφία. Ενα γελαστό κοριτσάκι με λευκό φορεματάκι και ένα καπέλο με λουλούδια. Και σε ένα σημείο γράφω: “Αχ Θεούλη, κάνε έτσι ούτως ώστε με τα τραγούδια, τις μουσικές, τα λόγια και τα νάζια να καταλύσω τον νόμο της βαρύτητας και να βρεθώ και επίσημα πια στην κατηγορία φτερού”. Ανάμεσα στα τραγούδια που θα πω έχω και διάφορα κειμενάκια γράψει –σκέψεις που έδεσαν με τα τραγούδια ή ιδέες που μετά έγιναν σκέψεις– που μου έρχονταν στις 5 το πρωί και επειδή ήταν τέτοια η ώρα –είναι και η ώρα που προσεύχονται οι μουσουλμάνοι (!)– είναι σεβαστά. Δεν τα λογόκρινα, λοιπόν, απλώς τα έδεσα με τα τραγούδια.
»Γι’ αυτήν την παράσταση εμπνεύστηκα από τον ίδιο τον χώρο του Φεστιβάλ Αθηνών. Εκεί, στην οδό Πειραιώς, έχω παρακολουθήσει αμέτρητες παραστάσεις. Κάθε φορά, έφευγα με μια ελαφριά χαρά, και κάποια στιγμή αυτή η χαρά με τροφοδότησε δημιουργικά. Εκατσα, δούλεψα, έκανα το τεστ στον εαυτό μου, το πέρασα και τώρα να δούμε τι θα πει και ο κόσμος…».
Αγχος; «Το να σηκώνεσαι από το σπίτι σου και να πηγαίνεις να εκτίθεσαι είναι μια κίνηση πολύ σοβαρή, δεν είναι εύκολη υπόθεση, τουλάχιστον για μένα. Αλλά, από την άλλη πλευρά, και η χαρά που μου δίνει δεν μετριέται. Βέβαια δεν κρύβω ότι κάθε φορά που εμφανίζομαι είναι σαν μια έκθεση από την αρχή».
«Ερασιτέχνις»
«Πιστεύω ότι το να πεις στον κόσμο “ελάτε να μ’ ακούσετε, έχω κάτι να σας πω” είναι, εκτός από εγωιστικό, πολύ απαιτητικό. Επίσης, στην περίπτωσή μου πάντα υπήρχε μια αίσθηση ερασιτεχνισμού, με την έννοια ότι δεν ένιωσα ποτέ ότι αυτή η δουλειά μού είναι αναγκαία ψυχολογικά, γι’ αυτό και δεν κρεμάστηκα από εκεί. Κι αυτό καθόρισε και τις επιλογές μου, καθόρισε το ότι ήθελα να είμαι με ανθρώπους που θαύμαζα. Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Μάνος Χατζιδάκις… Δεν έκανα πολλές συνεργασίες γιατί δεν έβλεπα τη συμβατότητα. Οταν λοιπόν αποφασίζω να κάνω κάτι, είμαι σίγουρη ότι θα έρθουν να με δουν άνθρωποι που θέλουν κάτι από μένα.
»Γιατί; Γιατί δεν έκανα τη μεγάλη, την αποφασισμένη καριέρα, οπότε αυτό που μένει είναι ότι τραγούδησα και ένιωσα έναν ενθουσιασμό από τους ανθρώπους, από μερικούς ανθρώπους, ο οποίος τροφοδότησε το βασικό που ζητάει κάθε καλλιτέχνης: την αποδοχή και την αγάπη. Κι εγώ δεν ζητάω τίποτα άλλο…».
«Μια χοροεσπερίδα», στις 4-5 Ιουνίου, στην οδό Πειραιώς 260, στις 9 το βράδυ. Τη Μελίνα Τανάγρη συνοδεύουν οι μουσικοί Απόστολος Καλτσάς, Ευαγγελία Μαυρίδου, Δημήτρης Παπαλάμπρου, Δημήτρης Τσάκας και ο ηθοποιός-μουσικός Αγγελος Παπαδημητρίου που της χτυπά την πόρτα την κατάλληλη στιγμή… Τηλέφωνο για εισιτήρια: 210-32.72.000.
