Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών είναι έτοιμη για μια παγκόσμια πρώτη, ίσως γιατί «στην Ελλάδα έχει ωριμάσει η συγκυρία για επιδόσεις υψηλού επιπέδου». Ο Στέφανος Τσιαλής είναι ένας άνθρωπος με έντονο ρεαλισμό, που τον απελευθερώνει με εντυπωσιακή νηφαλιότητα. Ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής και αρχιμουσικός της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, με τον διορισμό του τον περασμένο Μάιο, έχει αλλάξει βάση και από τη Λειψία έχει έρθει στην Αθήνα. Η «βόρεια» κουλτούρα του όλα αυτά τα χρόνια που κάνει σημαντική καριέρα στη Γερμανία περνάει τώρα μέσα από τις πύλες της αγάπης που τρέφει για την Ελλάδα και την επιθυμία του να προσφέρει. «Υπάρχει μια διάχυτη διάθεση να κάνουμε ποιότητα», λέει. «Ακούγεται ίσως γενικό, αλλά δεν είναι. Η Ελλάδα δεν είναι και δεν πρέπει να είναι η επαρχία της Ευρώπης, κρυμμένη κάτω από μια πέτρα. Με αυτοπεποίθηση, οφείλουμε να ανταποκριθούμε στον διεθνή ανταγωνισμό».
Στις 25 Σεπτεμβρίου, ο Στέφανος Τσιαλής θα παρουσιάσει το πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών για μια χρονιά με πολλές μεν αντικειμενικές δυσκολίες, αλλά με μόνη επιλογή την πίστη στο έργο. Εχει ενθουσιασμό. Και αυτός ήταν έκδηλος όταν τον συνάντησα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής της Ερμούπολης, όπου είχε προσκληθεί από τον βιολονίστα και καλλιτεχνικό διευθυντή Γιάννη Μαργαζιώτη να διευθύνει την Καμεράτα της Βασιλικής Ορχήστρας της Κοπεγχάγης (με σολίστ τη σοπράνο Βασιλική Καραγιάννη και τον βιολονίστα Απόλλωνα Γραμματικόπουλο). Δεν ήταν μια τυπική συμμετοχή, αφού η Ερμούπολη είναι η γενέτειρά του και η «επιστροφή» είχε την αύρα μιας επανασύνδεσης. Μεγαλωμένος στη Θεσσαλονίκη, με μητέρα Δανή, ο Στέφανος Τσιαλής, παντρεμένος ο ίδιος με Γερμανίδα, έχει όλο εκείνο το μείγμα που μπορεί να φέρει τον σπόρο της επιτυχίας. Γνωρίζει ότι στην ΚΟΑ αντικαθιστά τον επιτυχημένο και δημοφιλή αρχιμουσικό Βασίλη Χριστόπουλο, για τον οποίον τρέφει μεγάλη εκτίμηση, και η επίγνωση ότι αναλαμβάνει μια ορχήστρα σε ανοδική τροχιά μόνο θετικά μπορεί να εκτιμηθεί (πολύ καλή ήταν η απόδοση της ορχήστρας στην πρόσφατη συμμετοχή της στο Φεστιβάλ της Αίγινας υπό τη διεύθυνση του Oliver Weder).
Ερευνα
Ο Στέφανος Τσιαλής έχει πολλές περιοχές του ρεπερτορίου που εκτιμάει, αλλά έχει και ιδιαίτερη αγάπη στην κινηματογραφική μουσική. Τον ενδιαφέρει η έρευνα και αναζητεί νέες διόδους και ανοίγματα. Μέσα από την επί σειρά ετών (στη Γερμανία) ενασχόλησή του και με την κινηματογραφική μουσική, εξασφάλισε μια παγκόσμια πρώτη που θα την παρουσιάσει στην Αθήνα. Είναι το πρωτότυπο σάουντρακ της ταινίας «Star Trek» (1979) με την υποβλητική μουσική του Tζέρι Γκόλντσμιθ, το οποίο έχει προσφάτως αποκατασταθεί από το European Philharmonic Institute του Βερολίνου. Το περίφημο αυτό ινστιτούτο, που έχει στο ενεργητικό του ερευνητική δουλειά πάνω σε ιστορικές κινηματογραφικές μουσικές («Ο χρυσοθήρας» του Τσάρλι Τσάπλιν, «Μετρόπολις» του Φριτς Λανγκ, «Αλεξάντρ Νιέφσκι» του Σεργκέι Αϊζενστάιν κ.ά.), γνωρίζοντας το έργο του Στέφανου Τσιαλή προσφέρει ως «δώρο» στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών το προνόμιο να είναι η πρώτη ορχήστρα στον κόσμο που θα ερμηνεύσει μία σουίτα από το «Star Trek», που συνδυάζει δύο βασικά και πασίγνωστα μουσικά θέματα του Γκόλντσμιθ για την ταινία, το «March of the Klingons» και το «Ilia’s Theme».
Δεκάλεπτη σουίτα
Aυτή η δεκάλεπτη σουίτα θα είναι ένα από τα κομμάτια που θα ερμηνεύσει η ΚΟΑ σε μια συναυλία αφιερωμένη στα σάουντρακ διάσημων και αγαπημένων ταινιών επιστημονικής φαντασίας. «Είναι το άνοιγμά μας σε ένα ευρύ κοινό», λέει ο Στέφανος Τσιαλής, αναφερόμενος στη σειρά των δύο συναυλιών με τίτλο «Συναυλίες για νέους από 5 μέχρι 105 ετών», που θα παρουσιάσει φέτος η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σε πιλοτική βάση. Η πρώτη από τις συναυλίες, αποκλειστικά αφιερωμένη στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, θα δοθεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 12 Οκτωβρίου, φέρνοντας στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης αγαπημένες μουσικές από ταινίες-θρύλους: «Στενές επαφές τρίτου τύπου» (μουσική Τζον Γουίλιαμς), «Star Trek Into Darkness» (μουσική Michael Giacchino), «Αλιενς, η επιστροφή» (μουσική Τζέιμς Χόρνερ), «Αλιεν» (μουσική Τζέρι Γκόλντσμιθ), «The Matrix» (μουσική Ντον Ντέιβις), «Capricorn One» και «Star Trek» (μουσική Τζέρι Γκόλντσμιθ) και «Star Wars» (μουσική Τζον Γουίλιαμς). Τη συναυλία θα διευθύνει ο Στέφανος Τσιαλής, οποίος με σύντομες αφηγήσεις θα συνδέει τα περάσματα δημιουργώντας ένα «περιβάλλον» φαντασίας, για μικρούς και μεγάλους.
Είκοσι τέσσερα χρόνια ζει στη Γερμανία ο Στέφανος Τσιαλής και πλέον θα επισκέπτεται τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Θουριγγίας, της οποίας υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής επί σειρά ετών, ως προσκεκλημένος μαέστρος. Οι δεσμοί παραμένουν, αλλά και η πρόκληση της αναπτερωμένης Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, παρά την οικονομική στενότητα, αποκτά προτεραιότητα. Ο ίδιος έχει, ως κουλτούρα αλλά και ως ιδιοσυγκρασία, υψηλά την αίσθηση του χρέους και της συνέπειας, της απόδοσης του εαυτού στη μάχη όχι ως ήρωας αλλά ως πολεμιστής. Σταδιακά, οι μουσικοί που γυρίζουν τις αίθουσες της Ευρώπης και αποκτούν εμπειρία και γνωριμίες μέσα από πλέγματα αλληλοεκτίμησης χτίζουν τα δίκτυα εκείνα που γίνονται, με τα χρόνια, γέφυρες συνεργασίας και ανταλλαγής. Η εμπιστοσύνη του European Philharmonic Institute του Βερολίνου στο πρόσωπο του Στέφανου Τσιαλή αλλά φυσικά και στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών είναι αποτέλεσμα μιας συνεπούς πορείας καθώς κι ένας τρόπος που μας δείχνει πώς μπορούν να κινούνται τα δίκτυα στην εποχή μας. Οπως λέει και ο ίδιος ο Στέφανος Τσιαλής, «οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά». Είτε αυτοί είναι στο κοινό είτε είναι οι μουσικοί και οι μαέστροι. «Το πλαίσιο της μουσικής ζωής είναι πιο σύνθετο απ’ όσο ίσως νομίζουμε», λέει, αλλά οι Ελληνες μουσικοί «έχουν αποδείξει τις ικανότητές τους». Αναφέρει ως παράδειγμα το έργο της Καμεράτας και του Γιώργου Πέτρου. Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών έχει ανεβεί κατηγορία τα τελευταία χρόνια και τώρα διαφαίνονται μπροστά της νέες προκλήσεις. Η υποδοχή της νέας σεζόν με κινηματογραφική μουσική (12 Οκτωβρίου) αλλά και με μια συναυλία στον Κήπο του Μεγάρου (26 Σεπτεμβρίου) δείχνει ότι η νέα εποχή μπορεί να φέρει και νέο κοινό. Τα περιθώρια είναι μεγάλα.
«Απόγευμα Κυριακής με την ΚΟΑ – Μουσική από ταινίες επιστημονικής φαντασίας». Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης), Κυριακή 12 Οκτωβρίου, ώρα 19.00.
